Abstract :
در سال 2012، در كنار مذاكرات بر سر برنامه هسته اي ايران، توجه ويژه رسانه ها به فتواي صادره از سوي آيت الله خامنه اي، رهبر معظم جمهوري اسلامي ايران، معطوف شد كه ساخت هر گونه سلاح كشتار جمعي به ويژه سلاح هسته اي را منع كرده بود. اين مقاله براي بررسي سوتفاهمات و ادعاهاي نادرست در مورد فتوا مورد نگارش قرار گرفته است. هدف اين مقاله بيان اطلاعات روشن و مستند و كنكاش در چرايي صدور اين فتوا، اهميت آن و اعتبار و ارتباط آن با قوانين بين المللي است. پاسخ به پرسش اخير از طريق آزمودن تطبيق قانوني فتوا با اصول بين المللي در مورد منع تكثير و خلع سلاح هسته اي امكان پذير است. علاوه بر منابع و متون فتوا، اين تحقيق تلاش دارد تا توجه ويژه اي به سازگاري منطقي و ريشه هاي قوي تاريخي آن داشته باشد. از سويي فتوا نشانگر تعهد جمهوري اسلامي به منع سلاح هاي كشتار جمعي است، و از سوي ديگر تاكيد ايران بر حقوق خود در چارچوب ان.پي.تي براي استفاده صلح آميز از فناوري هسته اي را نشان مي دهد. در مقاله شرح داده شده است كه پايبندي ايران به فتوا تعهدي به مراتب مهمتر، جامع تر و با دوام تر از پايبندي اين كشور به ان.پي.تي است. با توجه به اين موضوع فتوا متمم و تقويت كننده تلاش ايران به نشان دادن پايبندي خود در قبال ان.پي.تي است. اين حركت قوي نشانه تعهد رهبري ايران در مقابل سلاح هاي كشتار جمعي همراه با شفافيت قابل قبول در فعاليت هاي انرژي هسته اي ايران است. به رسميت شناختن واقعي حق ايران براي دسترسي به فناوري صلح آميز هسته اي توسط غرب، شامل غني سازي هسته اي و خواست غرب براي رسيدن به نتيجه اي شرافتمندانه در پرونده هسته اي ايران، باز شدن راه هاي استوار اعتماد سازي و همكاري هاي رو به جلو بين ايران و گروه 1+ 5 در موضوعات گوناگون را در پي خواهد داشت كه به سود همه طرفين خواهد بود.
Abstract :
In 2012, alongside the negotiations on Iranʹs nuclear program, special media attention was paid to a Fatwa (religious decree) issued by Ayatollah Seyyed Ali Khamenei, Leader of the Islamic Revolution of Iran, banning all weapons of mass destruction (WMD), nuclear weapons in particular. This study addresses some misunderstandings and erroneous claims, about the Fatwa. Its aim is to provide accurate and clear information and to investigate why the Fatwa was issued, its importance, credibility, relevance and relationship to international law. The latter is achieved through examining the Fatwaʹs legal concordance with international principles regarding nuclear weapons non-proliferation and disarmament, as embodied in the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons (NPT). In addition to providing sources and texts of the Fatwa, the study pays special attention to its logical consistency and solid historical roots. The Fatwa elaborates and confirms Iran’s commitment regarding WMD ban, on the one hand, and Iranʹs insistence on its NPT right to peaceful uses of nuclear technology, on the other. It is concluded that the commitment undertaken by Iran via the Fatwa, is, in some important respects, more comprehensive and more long-lasting than that Iran has undertaken under the NPT.