دراسه شكلانيه لخطبه الولايه للامام علي

در اين مقاله با بهره‌گيري از نظريه فرماليست هايي چون ياكوبسن و ويكتور شكلوفسكي به تحليل و بررسي زيباشناختي خطبه "ولايت" امام علي(ع) پرداخته ايم. به باور فرماليست ها اين فرم Form و شكل است كه مضمون و محتوا را مي سازد. در اين جستار با بررسي ويژگي‌هاي دستوري، آوايي، واژگاني و صور بياني با توجه به قالب كل و اندامور خطبه، و نيز با توجه به مضمون و محتوا، سخنان امام را بررسي كردهايم و در نتيجه به ساختار مضموني ژرف رسيده ايم كه شايد جز با نقد فرماليستي ميسر نبود. ساختار اين خطبه يكسره بر تباين و تقابل بنا گرديده است. تقابل و رويارويي ميان: پرهيزگاران و نابكاران، حق و باطل، تقوي و شبهات، آرامش و آشوب. تقابلي كه تاريخ اسلام از آغاز تا پايان خلافت امام، شاهد آن بود. امام با نگاه تيزبين و انديشه ژرف نگر خويش اين تقابل، رويارويي و آشوب‌زدگي را پيش‌بيني مي‌كرد، از اين رو امام در اين خطبه با بياني پرشكوه لحني استوار، احساسي عميق، عاطفه‌اي صادق، تخيلي آفريننده و تيزپر و با وزني پرهيمنه، گيرا و مهابت انگيز به تبيين آن پرداخت.

This article contains an aesthetic analysis of Imam Ali’s Sermon “Welayah”, using the views of the Formalists such as Roman Jakobson and Viktor Shhlovsky. The Formalists believe that it is the “Form” that creates the meaning. In this article, the concept and content of the Imam’s sermon is studied, considering the structural, phonological and lexical features along with its figurative language with regard to its whole form and structure leading to a deep concept which can only be appreciated through a formalistic study. The structure of this sermon is fully established on the opposition between the pious and the wicked, truth and false, virtue and doubt, peace and riot and going back to early Islam, from the beginning to the end of Imam’s Caliphate. In his profound thoughts and views, Imam Ali predicted confusion and confrontation. He expressed it in a sublime language, firm tone, deep affection, awesome and involving rhythm and creative imagination.