Toward an exploration of followerʹʹs implicit followership theories of Mashhadʹʹs large organizations using a qualitative approach

پيروي پارادايم رو به رشدي در رفتار سازماني به شمار مي‌رود كه به جاي تمركز صرف بر رهبري، پيروان را كانون توجه خود قرارمي‌دهد. كشف ديدگاه‌هاي پيروان به نقش خودشان كه با عنوان نظريه‌هاي ضمني پيروي پيروان شناخته مي‌شود، هدف مقاله است. براي اين منظور براساس رويكرد پديدارشناسي، مصاحبه‌هايي نيمه‌ساختاريافته با كاركناني از صنايع مختلف سازمان‌هاي بزرگ دولتي و خصوصي شهر مشهد انجام و با روش تحليل محتوا تجزيه و تحليل شد. 25 طبقه نظريه‌هاي ضمني شناسايي شد كه در پنج دسته ويژگي‌هاي مثبت و پنج دسته ويژگي‌هاي منفي قرارمي‌گيرد. مولفه‌هاي مثبت پيروي با عنوان ادراك سازنده از كار، شايستگي شغلي، بازوي تواناي رهبر، فضايل اخلاقي و الگوي پيشگامي طبقه‌بندي شد. پنج مولفه ويژگي‌هاي منفي نيز با عنوان نابهنجاري‌هاي نقش نامگذاري شد و شامل تخريب، تابعيت، بي‌كفايتي، بي‌تفاوتي و كاريدي بود. با تامل در نتايج، مي‌توان الگويي با پنج جهت‌گيري شناسايي كرد كه هر بعد داراي وجه مثبت و وجه منفي است. به عبارت ديگر، براي هر بعد شناسايي شده، هم مي‌توان الگوي پيروي خوب و هم الگوهاي پيروي نامناسب تبيين كرد.

Followership is a developing paradigm in organizational behavior which focuses mainly on followers. The goal of this study is to explore follower’s implicit followership theories (IFTs) which entail an analysis of follower’s views and perception about followership. For this purpose, based on a phenomenological approach, semi-structured interviews with employees of large public and private organizations, in Mashhad were analyzed by exploratory content analysis. A total of 25 categories of implicit theories were detected in 5 prototypes and 5 anti-prototypes. Followership prototypes consist of constructive perception of work, job competencies, mighty arm of leader, moral virtues and initiation pattern; five anti-prototypes were named as role deviances including destructive behaviors, obedience, incompetency, indifference and blue color. Reflecting on the findings, a 5 dimensional model was identified, with each dimension having its prototypes and anti- prototypes. Results showed that followerʹs IFTs differ from leaderʹs followerʹs implicit followership theories.