Author/Authors :
Kalantari Meibodi، Mohammad نويسنده Trauma Research Center, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran , , Askarpour، Mohammad Reza نويسنده Student Research Committee, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran , , Esnaashary، Hosein نويسنده Student Research Committee, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran , , Mahmoudi Nezhad، Golnoush Sadat نويسنده Student Research Committee, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran. , , Yarmohammadi، Hassan نويسنده Student Research Committee, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran. ,
Abstract :
هدايه المتعلمين في الطب تنها اثر به جاي مانده از ابوبكر ربيع بن احمد الاخويني
بخاري مي باشد كه در قرن چهارم ه.ق و به زبان پارسي به رشته تحرير در آمده
استو از اين حيث اولين كتاب پزشكي نوشته شده به زبان پارسي مي باشد. تا به
امروزتنها سه نسخه از اين كتاب گزارش گرديده است كه در كتاب خانه هاي
بادليان آكسفورد، فاتح استامبول و ملك تهران نگهداري مي گردد. با بررسي
نسخه هاي كتاب هدايه مشخص مي گردد نسخه موجود در كتاب خانه بادليان
نسبت به دو نسخه ديگر كاملتر و از لحاظ زمان نگارش، قديميتر از دو نسخه
ديگر مي باشد. اين نسخه كه در سال 478 ه.ق. باز نويسي گرديده، از نظر قدمت
سومين نسخه خطي به زبان پارسي بوده است و با توجه به طريقه رسم الخط آن،
امكان بررسي نحوه تلفظ كلمات در آن دوره ميسر مي كند. از ديد زبان شناختي،
بررسي اثري مربوط به قرن چهارم مي تواند اطلاعات بسياري در مواردي چون
شيوه نگارش، رسم الخط، ميزان غناي زبان پارس آن دوره در اختيار زبان شناسان
قرار دهد. از طرف ديگر با مد نظر قرار دادن اين موضوع كه تا به امروز بررسي
جامعي از نظر علمي در اين كتاب صورت نگرفته است، بررسي اين كتاب از لحاظ
علمي علاوه بر تعيين جايگاه اين دانشمند بزرگ در علم تاريخ پزشكي، مي تواند
با مشخص كردن شيوه هاي درمان اين دانشمند بزرگ، راهگشاي تحقيقات جديد
در جهت دستيابي به روش درماني مكمل در طب امروزي باشد. از اين رو در اين
مقاله سعي بر آن است كه ضمن معرفي نسخه هاي موجود اين كتاب و مقايسه
آن ها، اين كتاب رااز ديدگاه زبان شناسي و ساختار مورد بررسي قرار دهيم و در
نهايت با بررسي ويژگي هاي علمي كتاب به بررسي جايگاه علمي اين كتاب در
اعصار تاريخي بپردازيم.
