Exploration of social accountability indicators in medical science schools in Iran

مقدمه: پاسخگويي اجتماعي موسسات موضوعي است كه طي دو دهه گذشته مورد توجه قرار گرفته است. پاسخگويي از پيش‌نيازهاي دستيابي به اهداف توسعه بوده و هر رشته پاسخگويي اجتماعي را بر اساس اهداف و زمينه كاري خود تعريف مي‌نمايد. بر اين اساس هدف اين مطالعه ارايه چهارچوبي براي سنجش ميزان پيشرفت دانشكده‌ها در مسير پاسخگويي و تبيين ابعاد دانشكده‌هاي پاسخگو در علوم پزشكي مي‌باشد. روش: اين مطالعه كيفي با هدف تبيين شاخص‌هاي پاسخگويي اجتماعي در دانشكده‌هاي علوم پزشكي در سال 2015 ميلادي با اجراي 3 راند دلفي صورت پذيرفته است. اعضاي گروه خبرگان در سطح كشور انتخاب شد. پيش از اجراي راند اول شاخص‌هاي پيشنهادي بر اساس مطالعه متون مرتبط ارايه گرديد. در راند اول، ضريب نسبي روايي محتوايي هر شاخص از ديدگاه گروه صاحبنظر مورد بررسي قرار گرفت. در راند دوم دلفي علاوه بر اعلام نتايج دور اول، شاخص روايي محتوايي با ارزيابي ميزان شفافيت و ارتباط شاخص با موضوع مورد ارزشيابي تعيين شد و در راند سوم جمع‌بندي و تاييد نهايي صورت گرفت. نتايج: پس از اجراي 3 راند دلفي، 4 حيطه به شرح زير مورد تاييد قرار گرفت (سازمان و عملكرد، فعاليت‌هاي آموزشي، فعاليت‌هاي پژوهشي و مشاركت در ارايه خدمات سلامت) و در نهايت 58 شاخص در 4 حيطه تبيين شد. نتيجه‌گيري: تعيين شاخص‌هاي بومي در ارزشيابي پاسخگويي اجتماعي اقدامي مهم در جهت حركت دانشكده‌ها در مسير پاسخگويي به‌شمار مي‌آيد. به‌نظر مي‌رسد كه ارزشيابي دانشكده‌هاي علوم پزشكي بر اساس شاخص‌هاي ارايه شده طي اين مطالعه كاربردي بودن و اثربخشي آن را در عمل نشان مي‌دهد ولي تعيين تاثيرات عملي هر يك از شاخص‌هاي مذكور بر رفع نيازهاي جامعه مستلزم به‌كارگيري اجراي مطالعات بيشتر مي‌باشد.

Introduction: Social accountability has received much research attention in recent decades. Social accountability has been identified as an important prerequisite in development; however different development targets each have a particular definition of social accountability. The aim of this study was to provide indicators for application in making assessments for the progress of medical science colleges and institutions towards social accountability. Method: This research was conducted as a qualitative study in 2015. The research aimed to explore indicators of social accountability in medical science training institutions using three rounds of the Delphi technique. A group of experts was gathered from among all regions of Iran. Prior to the first round of Delphi, some proposed measures were identified from a review of the related literature. In the first round, content validity ratio values were determined for each indicator and accountability assessment was the made by the group of experts. In the second round of Delphi, item-content validity index determinations were made according to relevance and clarity of the indicators. In the third final round, confirmation of indicators was made by the group of experts. Results: The four main domains of organization and performance, educational activities, research activities and cooperation in health services in society and region, were confirmed using the Delphi method. Finally, 58 objective indicators were listed for these 4 domains. Conclusion: Determination of national criteria for evaluating social accountability is a major step toward improving accountability in medical training institutions. Evaluations for medical training institutions based on criteria derived from this study were determined as efficient. But further research is needed on function of the mentioned criteria in relation to fulfilling the needs of society.