ارزيابي اثربخشي تمرينهاي ذهن آگاهي بر كاركردهاي اجرايي دانش آموزان دختر ابتدايي

هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي تمرينهاي ذهن آگاهي بر كاركردهاي اجرايي دانش آموزان دختر مقطع ابتدايي بود. بدين منظور 32 دانش آموز دختر پايه دوم و سوم با توجه به ملاكهاي ورود (هوشبهر متوسط و راستبرتري) و ملاكهاي خروج (بيماريهاي جسماني و روانشناختي و دريافت مداخلات روانشناختي و روانپزشكي) به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفي در دوگروه آزمايش (ميانگين سني 48/3 plusmn 12/97 ماه) و كنترل (ميانگين سني 33/3 plusmn 18/96 ماه) جايگزين شدند؛ سپس گروه آزمايش در 8 جلسه هفتگي يكساعته تمرينهاي ذهن آگاهي شركت كردند، اما گروه كنترل هيچ مداخله اي دريافت نكرد. قبل و بعد از مداخله آزمون حافظه فعال، آزمون عملكرد پيوسته و آزمون دسته بندي كارتهاي ويسكانسين بر روي آزمودني ها اجرا و داده هاي به دست آمده با روش تحليل كواريانس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان داد آموزش ذهن آگاهي بر حافظه مستقيم، معكوس و نمره كل حافظه تاثير معناداري داشته است (0.01>P)؛ همچنين يافته ها نشان دادند كه آموزش ذهنآگاهي موجب بهبود يكي از مولفه هاي انعطاف پذيري روانشناختي (درجاماندگي) شده است (0.05>P)؛ نهايتا يافته ها حاكي از آن بودند كه ذهن آگاهي موجب بهبودي اندك در يكي از ابعاد توجه (زمان پاسخ) شده است (0.01>P). يافته هاي حاضر همسو با برخي پژوهشهاي پيشين نشانگر اثربخشي ذهن آگاهي بر كاركردهاي اجرايي بود، هر چند در برخي مولفه ها تغييرات چندان چشمگير نبود كه دليل آن مي تواند تعداد جلسات محدود آموزش باشد.

Objective: The present study aimed to investigate effectiveness of mindfulness exercises on the executive functions of elementary school students. Methods: To this end, 32 female students of second and third grade were selected by cluster sling method with regard to inclusion criteria (having average IQ, being righthanded) and exclusion criteria (having physical and mental illness, or psychological and psychiatric interventions) and randomly assigned in experimental (meanplusmn SD age 97.12plusmn 3.48 mo) and control groups (meanplusmn SD age 96.18plusmn 3.33 mo). Then, the experimental group participated in 8 sessions of mindfulness exercise (each session, 1 h), but control group received no intervention. Before and after intervention, all participants took working memory test, continuous performance test, and Wisconsin card sorting test. Finally, the obtained data were analyzed by ANCOVA with SPSS 21 software. Results: Our findings showed that mindfulness had significant effect on forward and backward memory as well as total score of memory (P<0.01). Also, findings showed that mindfulness improved perseveration dimension of cognitive flexibility (P<0.05). Finally, mindfulness could somewhat improve response time of attention (P<0.01). Conclusion: These findings are consistent with previous research in which the effectiveness of mindfulness on executive functions was approved, though in some dimensions of our variables, the effects were not significant which might be due to the limited sessions of training.