ارزيابي سميت حاد عفلكش‌هاي: پاراكوات، توفوردي، ترفلان، گلايفوزيت و آترازين در بچه ماهي عنزه (Luciobarbus esocinus)

زمينه مطالعه: توجه به آلايندگي علف‌كش‌ها در محيط‌هاي آبي ضروري به نظر مي‌رسد و مهم‌ترين اثر آلايندگي علف‌كش‌ها مربوط به اثر آنها بر آبزيان غير هدف مي‌باشد. ماهيان بومي به عنوان يك شاخص زيستي مناسب براي بررسي آلاينده‌هاي اكوسيستم آبي مي‌باشند. هدف: براي دستيابي به سمي كه كمترين اثرات سوء زيست محيطي را دارد، سميت حاد پنج علف كش رايج در صنعت كشاورزي ايران به عنوان آلاينده هاي محيط زيست در ماهي عنزه ارزيابي گرديدند. روش كار: سميت حاد (LC50) پنج سم علف‌‌كش (شامل پاراكوات، توفوردي، ترفلان، گلايفوزيت و آترازين) با استفاده از روش استاندارد OECD اندازه گيري شد. به اين منظور ماهي عنزه در مجاورت حداقل 6 غلظت افزايشي هر سم در سه تكرار قرار داده شد و تلفات روزانه ثبت گرديد، سپس LC50 96 ساعته هر سم با استفاده از نرم افزار Probit مشخص گرديد. نتايج: نتايج نشان داد كه سميت حاد اين علف كش‌ها در ماهي عنزه به طور معني‌داري متفاوت است (0.05‌>p).اLC50 96 ساعته پاراكوات، توفوردي، ترفلان، گلايفوزيت و آترازين در ماهي عنزه به ترتيب برابر با mg/l 54.66، 138.8، 1.09، 716.83 و 44.30 بود. گلايفوزيت كمترين سميت را در مقايسه با ساير سموم علف‌كش دارا بود. بيشترين سميت در بچه ماهي عنزه مربوط به ترفلان بود. ميزان مرگ و مير ماهيان هم با افزايش غلظت سموم و هم با افزايش مدت مجاورت با سم افزايش يافت. الگوي مرگ و مير ايجاد شده توسط تمام اين علف كش‌ها در طي 96 ساعت مشابه بود. نتيجه‌گيري‌نهايي: با توجه به كاربرد وسيع و اثر بخشي مشابه علف كش‌ها در اغلب مزارع نيشكر استان خوزستان و با توجه به تفاوت سميت اين 5 علف كش در ماهي عنزه به عنوان يك موجود غير هدف، توصيه مي‌شود گلايفوزيت كه سميت كمتري دارد، به عنوان يك جايگرين مناسب براي ترفلان، آترازين، پاراكوات و توفوردي استفاده گردد.

BACKGROUND: Evaluation of herbicide pollution in aquatic environments needs the great concern and the most important echo-pollutant effects of herbicides are related to their effects on non target aquatic organisms. Native fish can serve as a proper bio-indicator for evaluation of pollution on aquatic ecosystems. OBJECTIVES: To find environmentally friendly herbicides, in this study the acute toxicity of five widely used herbicides in Iran as aquatic ecosystems pollutants on Luciobarbus esocinus were investigated. METHODS: Acute toxicity (96 h LC50) of five herbicides (Paraquat, 2,4-dichlorophenoxy acetic acid, Trifluralin, Glyphosite and Atrazine) were determined via OECD standard method. L.esocinus exposed to Serial concentrations (more than 6 in triplicates) of each herbicide. Mortalities at 24, 48, 72 and 96 hours after exposure were recorded and the LC50 were calculated using Probit software. RESULTS: Results showed that acute toxicity of these herbicides are significantly different in L. esocinus. The 96 h LC50 of Paraquat, 2,4-D, Trifluralin, Glyphosite and Atarzine in L.esocinus were 54.66, 138.8, 1.09, 716.83 and 44.30 mg/l respectively. Glyphosite showed lowest toxicity in Luciobarbus esocinus among the five herbicids. The highest toxicity of herbicides in L. esocinus belongs to Trifluralin. The mortality rate of exposed fish to herbicides enhanced either by increasing herbicides concentration or duration of exposure. Mortality patterns during 96 hours of toxicity evaluation were similar in all five herbicides. CONCLUSIONS: Regarding the high application and similar efficacy of herbicides in most of the cane farms of Khouzestan province, and based on different toxicities of these five herbicides for fish as a non targeting organism, Glyphosite is highly recommendable as a proper alternative to Trifluralin, Atrazine, Paraquat and 2,4-dichlorophenoxy acetic acid.