Species diversity and habitat preference of butterflies (Insecta: Lepidoptera) in Inani Reserve Forest of Cox’s Bazar, Bangladesh

پروانه‌هاي روزپرواز جنگل محافظت شده ايناني بنگلادش از ماه مي 2014 تا 2015 مورد بررسي قرار گرفتند. 125 گونه از روزپرك‌ها، متعلق به 84 جنس و شش خانواده (Hesperiidae، Papilionidae، Pieridae، Lycaenidae، Riodinidae و Nymphalidae) طي اين تحقيق شناسايي شدند. بيشترين تعداد گونه متعلق به خانواده Nymphalidae (38 گونه، 4/30%) و پس از آن خانواده‌هاي Lycaenidae (35 گونه، 8/20%)، Hesperiidae (26 گونه، 16/20%)، Pieridae (16گونه، 8/12%)، Papilionidae (9 گونه، 7/2%) قرارداشتند. خانواده Riodinidae كمترين تنوع را داشت (يك گونه، 8/0%). فراواني گونه‌هاي ثبت شده به صورت بسيار رايج (20 گونه)، رايج (29 گونه)، غير رايج (32 گونه)، كمياب (23 گونه) و بسيار كمياب (21 گونه) محاسبه شد. روزپرك‌هاي زيستگاه‌هاي مختلفي را ترجيح مي‌دادند (علفزارها، مزارع، جنگل‌هاي كم‌تراكم، جنگل‌هاي با درختان كوتاه و درختچه‌ها، جنگل‌هاي انبوه و كشت‌زارهاي بامبو). 30 گونه از روزپرك‌ها عمدتاً در همه انواع اين زيستگاه‌هاي يافت شدند. در حالي‌كه 69 گونه داراي زيستگاه‌هاي چندگانه بودند (8 گونه در 4 نوع زيستگاه، 24 گونه در 3 نوع زيستگاه و 38 گونه در دو نوع زيستگاه). فعاليت 36 گونه در مناطق گل‌آلود مشاهده شد. در طي اين تحقيق، گونه Zinaspa todara(خانواده Lycaenidae) براي اولين بار از بنگلادش گزارش شد. گونه Euploeadoubledayi (خانواده Danaidae) مجدداً پس از 150 سال مشاهده شد.

Butterflies of the Inani Reserve Forest were studied between May 2014 and May 2015. One hundred twenty five species of butterflies belonging to 84 genera and six families (Hesperiidae, Papilionidae, Pieridae, Lycaenidae, Riodinidae and Nymphalidae) were recorded during this study. The highest number of species comprised Family Nymphalidae (38 species, 30.4%) followed by Lycaenidae (35 species, 20.8%), Hesperiidae (26 species, 20.16%), Pieridae (16 species, 12.8%), Papilionidae (9 species, 7.2%) and the Family Riodinidae comprised the lowest (one species, 0.8%). The abundance of recorded butterflies was calculated in term of Very Common (20 species), Common (29 species), Uncommon (32 species), Rare (23 species) and Very Rare (21 species). The butterflies preferred different types of habitat (viz., Grass Land, Crop Land, Open Forest, Scrub Forest, Dense Forest and Bamboo Patch). Thirty species of butterflies were regularly observed in all kind of habitats, 69 species preferred multiple habitats (8 in 4 types, 24 in 3 types and 38 in 2 types of habitat) and 25 species were recorded only in a single type of habitat. Mud-puddling of 36 species were also observed. During this study, Zinaspa todara (Family: Lycaenidae) was the first time record in Bangladesh and Euploea doubledayi (Family: Danaidae) was recorded after 150 year later.