Other language title :
تحليلي بر بازتاب فضايي نوسازي مسكن روستايي پس از وقوع زمين لرزه (مطالعة موردي: دهستان سينا، شهرستان ورزقان)
Title of article :
An Analysis of the Spatial Reflection of Rural Housing Reconstruction after an Earthquake (Case Study: Sina Dehestan of Varzeghan County)
Author/Authors :
Karimzadeh, Hossein University of Tabriz, Tabriz , Zaheri, Mohammad University of Tabriz, Tabriz , Khaleghi, Aghil University of Tabriz, Tabriz
Abstract :
Purpose: The aim of this study was to analyze the spatial reflection rural housing reconstruction after the earthquake in Sinai district located in the Varzeghan county aspects of infrastructure-related, social, cultural and health treatment. Design/methodology/approach: This study is a descriptive and analytical. The data collection was in the library field. In the field, the questionnaire is used. The sample size was 300 and the sampling method is simple random sampling. The validity of the questionnaire was evaluated based on the validity and reliability of the Guttman coefficient (split-half) which is equal to 955/0 and show the reliability of the questionnaire. Finding: After assuring the goodness of fitting the designed model, the standardized load factor test indicates that the measuring instrument has very good validation tools and shows that the coefficients and chi-square ratio are relative to the degree of freedom that has strong correlation, the relationships between hidden variables together and the relationship of obvious variables; Investigating T values of the obvious variables shows that the Infrastructure Index has the most impact on the renovation of rural housing. Which has the most effective coefficients in this case, the variables of "gas supply", "water distribution", and "transport communication network". Finally, the covariance matrix of the independent variables of the research indicates that the path estimates between all the infrastructural, cultural, social, health and physical variables are acceptable and acceptable at the upper limit. In fact, the proposed model can be proposed as a useful tool for reflecting the spatial renovation of rural housing in general, the renovation of rural housing after the earthquake in the Sina village of Varzaghan has caused the infrastructure index to have the highest spatial reflection. Research limitations/implications: The study population dispersion and trouble completing the questionnaires, as well as the lack of necessary resources on SEM and LISREL software. Originality/value: research innovation combined two important issues the village, housing "and" disaster "and interpret the results using a combination of software LISREL structural equations and multivariable regression analysis using software SPSS.
Farsi abstract :
مقدمه
وقوع دورهاي حوادث غيرمترقبه از جمله زلزله، مسئولين امر را بر آن داشته است كه به بهسازي و ايمن سازي واحدهاي مسكوني در مقابل سوانح طبيعي توجه نمايند. مناطق روستايي شهرستان ورزقان نيز كه پس از وقوع زلزله در عصر روز 21 مهرماه سال 1392 به بزرگي 2 / 6 ريشتر (كه علاوه بر كشته و مصدوم شدن شماري از مردم منطقه، باعث تخريب صد درصدي 6 هزار واحد مسكوني گرديد)، براي نوسازي مسكن روستايي مورد توجه قرار گرفت. آنچه نگارندگان را بر آن داشته تا به تحقيق در اين زمينه پرداخته شود اين است كه پس از بازسازي و نوسازي حدود 44 هزار واحد مسكوني روستايي، شكل روستاها تغييريافته و در فرايند نوسازي در قالب وام هاي آسان، علاوه بر تغيير تيپ روستاها، تحولات و تغييرات اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي در فضاي روستايي بازتاب نموده است. تحقيق حاضر با هدف بررسي و تحليل اين بازتاب ها كه ناشي از فرايند نوسازي مسكن در منطقه مورد مطالعه است درصدد يافتن پاسخي مستدل به سؤال زير، از ديد خود روستاييان مي باشد: "نوسازي مسكن در روستاهاي دهستان سينا از جنبه هاي زيربنايي- ارتباطي، اجتماعي، فرهنگي و بهداشتي- درماني چه بازتاب فضايي داشته است".
مباني نظري
بحث مسكن از اصليترين و مهمترين مباحث در مجموعه مطالعات اقتصادي، جمعيتي و اجتماعي بشمار مي آيد و عدم پاسخگويي و عدم شناخت اين مقوله مهم مي تواند تأثير جبران ناپذيري بر كل جامعه و نظام وارد آورد. فضا نيز عينيتي حاصل از نقش پذيري و اثرگذاري افراد و گروه هاي انساني در مكان يا به سخن ديگر، پيامد عملكردهاي متعامل دو محيط طبيعي - اكولوژيك و اجتماعي- اقتصادي است. برنامه ريزي نوسازي و بهسازي، با توجه به تبيين مفاهيم، متغيرها و شاخص هاي متنوع به دنبال ساماندهي كالبدي - فضايي با در نظر گرفتن سيستم منطقه جغرافيايي موردنظر و تأمين رفاه مادي و معنوي ذي نفعان از طريق ايجاد محيط بهتر، مساعدتر و سالم تر مي باشد. با وجود سياست هاي نوسازي در برنامه هاي توسعه، بخش مهمي از فعاليت هاي نوسازي و بهسازي مسكن روستايي در كشور مربوط به بازسازي مناطق آسيب ديده از سوانح در كشور اختصاص يافته است كه وظيفه آن بر عهده بنياد مسكن انقلاب اسلامي است. سياستگذاري ها و برنامه ريزي هاي انجام شده مربوط به بازسازي مناطق آسيب ديده در منطقه مورد مطالعه در زمينه نوسازي مسكن روستايي ساختار، اشكال فضايي و نقش هاي مكان ها و محيط هاي روستايي را تغيير داده كه به صورت تغيير در جاده ها، معابر، سكونت گاه ها، اشتغال، آداب و رسوم و در نهايت محيط زيست بازتاب نموده است كه در محدوده مورد مطالعه اين بازتاب به جهت عوامل مختلفي همچون، تعجيل درروند بازسازي و عدم وجود كارشناسان محلي و اجرا توسط ستادهاي معين استان هاي اطراف، نزديكي به فصل سرما، ناهماهنگي ستادهاي بازسازي و بنياد و خيلي عوامل ديگر بازتاب فضايي گسترده اي داشته كه در اين تحقيق به بررسي آن مي پردازيم.
روش تحقيق
اين تحقيق به لحاظ هدف از نوع كاربردي و به لحاظ ماهيت، از نوع توصيفي تحليلي است. جمع آوري اطلاعات به صورت كتابخانه اي و ميداني بوده است. در روش ميداني، از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماري اين پژوهش شامل ساكنان دهستان سينا از توابع شهرستان ورزقان مي باشد. حجم نمونه، با استفاده از فرمول كوكران با فاصله اطمينان 95 درصد برابر 300 نفر بوده و شيوه نمونه گيري به صورت تصادفي ساده است. روايي پرسشنامه بر اساس اعتبار صوري و پايايي آن با ضريب گاتمن (تقسيم نصفي) مورد بررسي قرار گرفته است كه برابر 955 / 0 است كه نشان از پايايي مطلوب پرسشنامه است. 4 . يافته هاي تحقيق ازنظر جغرافي دانان مفهوم فضا شامل تمام اقداماتي است كه در عرصه جغرافيايي انجام مي پذيرد كه وظيفه محقق جغرافيا، توجه به ساختارهاي فضا و توصيف تفاوت هاي بين فضاهاي مختلف در مقياس هاي متفاوت است. پس از اطمينان از نيكويي برازش مدل طراحي شده، آزمون بارهاي عاملي استاندارد شده، حاكي از آن است كه ابزار اندازه گيري از اعتبار سازهاي بسيار مناسبي برخوردار بوده و ضرايب معني داري و ميزان كاي اسكوئر نسبت به درجه آزادي نشان مي دهد روابط بين متغيرهاي پنهان با هم و ارتباط متغيرهاي آشكار داراي همبستگي قوي است؛ بررسي مقادير تي متغيرهاي آشكار تحقيق نشان مي دهد.
يافته هاي تحقيق
ازنظر جغرافيدانان مفهوم فضا شامل تمام اقداماتي است كه در عرصه جغرافيايي انجام مي پذيرد كه وظيفه محقق جغرافيا، توجه به ساختارهاي فضا و توصيف تفاوت هاي بين فضاهاي مختلف در مقياس هاي متفاوت است. پس از اطمينان از نيكويي برازش مدل طراحي شده، آزمون بارهاي عاملي استانداردشده، حاكي از آن است كه ابزار اندازه گيري از اعتبار سازهاي بسيار مناسبي برخوردار بوده و ضرايب معني داري و ميزان كاي اسكوئر نسبت به درجه آزادي نشان مي دهد روابط بين متغيرهاي پنهان با هم و ارتباط متغيرهاي آشكار داراي همبستگي قوي است؛ بررسي مقادير تي متغيرهاي آشكار تحقيق نشان مي دهد شاخص زيرساختي داراي بيشترين تاثيرپذيري از نوسازي مسكن روستايي است كه در اين بين متغيرهاي «گازرساني»، «توزيع آب»، و «شبكه ارتباطي حمل و نقل» داراي بيشترين ضريب تاثيرپذيري هستند. نهايتا ماتريس كوواريانس متغيرهاي مستقل تحقيق نشان مي دهد تخمين هاي مربوط به مسير بين تمام متغيرهاي زيرساختي، فرهنگي، اجتماعي، بهداشتي و كالبدي، با مقدار قبول قبول و در حد بالايي معني دار هستند. در واقع مدل طراحي شده را مي توان به عنوان ابزار مفيدي در جهت بازتاب فضايي نوسازي مسكن روستايي پيشنهاد داد. در كل نوسازي مسكن روستايي پس از وقوع زمين لرزه در شهرستان ورزقان، باعث شده است كه در دهستان سينا شاخص زيرساختي داراي بيشترين بازتاب فضايي باشد.
نتيجه گيري
مسكن يك پديده جغرافيايي است كه در نتيجه رابطه انسان با محيط اطراف خود، شكل گرفته كه اتخاذ راه حل هاي مناسب براي تهيه آن در جوامع روستايي متناسب با نياز آنها امري مهم تلقي مي شود. برجسته شدن نوسازي مسكن روستايي نيز در سال هاي اخير بر اهميت پديده مسكن مي افزايد. وقوع مخاطرات محيطي علاوه بر لطمه زدن به ساختار فيزيكي روستاها، به ساير ساختارهاي آن نيز آسيب مي رساند؛ كه نوسازي مسكن پس از وقوع اين حوادث خود بازتاب فضايي خاص خود از نظر زيرساختي، اجتماعي، فرهنگي، بهداشتي و كالبدي به همراه داشته است. مقاوم سازي مسكن روستاها جزء اولويت هاي برنامه هاي بنياد مسكن انقلاب اسلامي بوده است.
Keywords :
Modernization of housing , spatial reflection , seismic , structural equation , Varzeghan
Journal title :
Astroparticle Physics