Other language title :
چگونگي باز توليد كشاورزي: شرحي بر راهبردهاي بقاي باغ هاي آلو در روستاهاي كوهستاني شهرستان نيشابور
Title of article :
How to Reproduce Farming: A Description of the Strategies for Survival of Plum Gardens in Mountainous Rural Areas of Neyshabur County
Author/Authors :
Soleimani, Somayyeh Hakime Sabzevari University, Sabzevar , khosrovbeigi Bozchalouiei, Reza Hakime Sabzevari University, Sabzevar , Safaie, Mohammad Javad Hakime Sabzevari University, Sabzevar
Abstract :
Purpose: we investigate the strategies for survival of small orchards in present paper through considering this question that why orchards have kept their productive function despite of renovation pressure and universal market and totally not to be economical. Design/methodology/approach: grounded theory method of qualitative research, especially in this article is based on a case study should be placed on the agenda; in total, 60 semi-structured interviews and in-depth (Purposive sampling: Stratified, questionnaire) those involved in this field was Finding: The results showed domestic garden maintenance in Neyshabur when a part of strategy Employment-oriented and income from non-agricultural business backing for investment and economic mobility has become a garden. Of course, it also organized social factors in the context of traditional interactive and strong local relationships and kinship rather broad and external basis for the stability of the production process in the region; That is to say, it is also the main cause of underdevelopment. Individual motivation and personal preferences (values and beliefs) also has a fundamental role in the continuing rebel activities. Practical implications: developers don't have more than two ways in order to participations programming in future in condition of peasant's economy conquest to rural society. The first one knows internal mechanisms and satisfaction of present production way which it guaranties the minimum of village persistence. The Second one is removing the existing obstacles in destructing the traditional interactions and extending social networks among orchardists and communicating with others in production field. Originality/value: relational and territorial approaches in the concept of embeddedness, the main axis domestic garden maintenance strategies in the study does not explain in purely economic and rational action.
Farsi abstract :
مقدمه
ساخت بخش كشاورزي تجاري مدرن همواره از رويكردهاي راهبردي سياستگذاران دولتي و متخصصان توسعه در دوران پس از جنگ (جهاني دوم) بوده است. در كشور ما هم از سال 1340 به بعد بخش كشاورزي به جولانگاه آزمون هاي متوالي در عرصه مهندسي اجتماعي به وسيله نخبگان سياسي و فن سالارهاي دولتي تبديل شده و در پاسخ بهره برداران محلي (دهقاني و خرد) را مجبور به افزايش توليد و متعاقب آن تغيير الگوي كشت و ساختار كار در مزرعه كرده اند. با بازكردن پاي مزارع خانوادگي به رقابت هاي نوسازي و ليبراليستي و وابستگي روزافزون آنها به بازار و نوسانات اقتصاد ملي، هزينه هاي توليد بالا رفت (اجبار در بكارگيري نهاده ها و ادوات نوين) و از طرفي قيمت محصولات به همان روال قبل ثابت ماند و در نتيجه سطح درآمد خانواده هاي كشاورزي به شدت كاهش يافت. به همين خاطر است كه مشخصه حال حاضر كشاورزي را به بحران بيپاياني نسبت مي دهند كه بطور سنتي با خصوصياتي همچون كاهش سهم در توليد ناخالص و اشتغال ملي، نوسانات بازار، كاهش ارزش افزوده اقتصادي و درآمد بهره برداران گريبان گير شده است. با وجود فشارهاي ساختاري شديد آنچه كه تعجب ها را برانگيخته، تابآوري بالاي مزارع خانوادگي است كه همچنان تامين كننده بخش مهمي از درآمدهاي خانوارهاي روستايي و به نوعي كاربري اصلي خود را حفظ كرده است. هدف از تدوين مقاله حاضر رسيدن به اين مهم است كه اصولا بخش كشاورزي به چه صورت خود را در درون نوع خاصي از نواحي روستايي بازتوليد مي كند؟ به بيان ديگر، بهره برداران محلي چه استراتژي هايي را براي تداوم واحدهاي بهره برداري خود در برابر تغييرات و فشارهاي گريزناپذير موجود اتخاذ كرده اند؟ خاصه در اين مقاله به بررسي استراتژيهاي ماندگاري باغه اي كوچك مقياس آلو در شهرستان نيشابور خواهيم پرداخت.
مباني نظري
عجالتا، سه طبقه بندي راهبردي از مزارع خانوادگي به تعريف گذاشته شده است: 1) مزارعي كه با مشكلات دست و پنجه نرم مي كنند و بطوركلي درگير هستند؛ 2) مزارعي كه در مرحله درآمدزايي و انباشت سرمايه هستند؛ و 3) مزارعي كه كاركرد تفريحي پيدا كرده اند و كار در زمين بيشتر به مثابه سرگرمي و گذران اوقات فراغت گرفته مي شود. با اقتباس از كار بولر (1992) شش خط سير عمده ديگر شناسايي است:
1) گسترش كشاورزي صنعتي محور بواسطه كشت محصولات متعارف؛ 2) باز گسترش منابع در جهت توليدات و يا خدمات جديد كشاورزي؛ 3) باز گسترش منابع در جهت توليدات غير غذايي/ فيبري در مزرعه؛ 4) باز گسترش منابع در جهت اشتغال غيركشاورزي و خارج از مزرعه؛ 5) ادامه كشاورزي به همان روال قبلي و قبول كمي درآمد آن؛ 6) كشاورزي به صورت سرگرمي و تفريح و حالت نيمه بازنشسته. ايوانز (2009) بيان مي دارد كه تدوين خط سيرهاي توسعه اي از سوي «چندفعاليتي شدن » دولت و سازمان هاي متولي توسعه بررسي نحوه مزارع خانوادگي را براي ما راحتتر كرده؛ چيزي كه اكثر قريب به اتفاق بهره برداري هاي كشاورزي درگير آن شده اند. نبايد چندفعاليتي يكي دانست. زيرا در كشورهايي كه سطح بالايي از چندفعاليتي بودن را با خود در مزارع خانوادگي به يدك ميكشند؛ خصوصيات پاره وقتي كمرنگي دارند: نظير آمريكا، اروپا و نيوزلند و استراليا. 3 . روش تحقيق رويكردهاي ارتباطي و ارضي در قالب مفهوم بسترمندي محور اصلي استراتژي هاي نگهداشت باغ هاي خانوادگي را در اين تحقيق مشخص مي كند و نه تبيين هاي اقتصادي محض و كنش عقلاني. روش تحقيق كيفي و خاصه در اين مقاله تئوري داده بنياد مبتني بر مطالعه موردي مي بايست در دستور كار قرار گيرد؛ در مجموع، 60 مصاحبه نيمه ساخت يافته و عمقي با آلوكاران و افراد دخيل در اين عرصه به عمل آمد.
يافته هاي تحقيق
نتايج نشان داد نگهداشت باغ هاي خانوادگي در نيشابور به راهبرد پاره وقتي كردن كسب و كار معطوف و عوايد حاصل از اشتغال هاي غيركشاورزي به پشتوانه اي براي سرمايه گذاري و تحرك اقتصادي باغ ها تبديل شده است. البته، عوامل اجتماعي سازمان يافته آن هم در بستر تعاملات سنتي و ارتباطات مستحكم محلي و خويشاوندي و نه گسترده و بيروني مبنايي براي پايداري روند توليد در منطقه شده؛ كه بايد گفت عامل اصلي توسعه نيافتگي نيز محسوب ميشود. انگيزه هاي فردي و ترجيحات شخصي (ارزش و اعتقادات) نيز نقش زيربنايي در ادامه فعاليت هاي باغي دارد.
نتيجه گيري
در مجموع، رويكردهاي مكان محور در قالب بسترمندي اجتماعي و ارضي چارچوب مناسبي را براي تحليل چگونگي بازتوليد باغ هاي كوچك مقياس آلو در نيشابور فراهم آورده است. يافته هاي تحقيق حاضر در نيشابور تغييرات ساختاري كشاورزي و خاصه باغي در نواحي روستايي مشخص نمود: پاره وقتي؛ تنوع و چندگانگي جامعه كشاورزي و باغداري را به تصوير كشيد: خرده مالكان به صورت عمده و بزرگ مالكان، بازنشستگان و تازه واردان شهري در سطح محدود؛ و ارتباطات ساده و نه پيچيده باغداران با بازيگران محلي عرصه توليد (و پيوند ضعيف با بيرون) را آشكار ساخت: نبود تعاوني ها و كارخانجات تخصصي جهت تامين سرمايه و برون سپاري و شركت هاي بازرگاني جهت صادرات. متوليان توسعه دو راه بيشتر در شرايط غلبه و تسلط اقتصاد دهقاني به كل جامعه روستايي جهت مداخلات برنامه ريزي در آينده ندارد. نخست، به رسميت شناختن اشكال كنوني توسعه محلي كه ريشه در فرهنگ و تعهدات اجتماعي دارد و به صورت سنتي به وسيله ارتباطات قوي درون گروهي احاطه شده است، زيرا با شناخت ساز و كارهاي دروني و رضايت به شيوه توليد محقر فعلي حداقل ماندگاري روستا تضمين مي شود و مهاجرت رخ نمي دهد. دوم، برطرف كردن موانع موجود بر سر راه ساختارشكني تعاملات سنتي و گسترش شبكه هاي اجتماعي باغداران و ارتباط با بازيگران مختلف در عرصه توليد و جلب اعتماد ساكنان محلي به سازمان ها و شركت هاي تخصصي بيروني.
Keywords :
Reproduction , strategy , embeddedness , motivation , plum gardens , Neyshabur
Journal title :
Astroparticle Physics