تعيين وضعيت فعاليت هاي روزمره زندگي (ADL) و فعاليتهاي ابزاري زندگي (IDLA) در سالمندان سالم و مبتلا به اختلالات شناختي

زمينه و هدف: بيماري دمانس با تأثير شديد بر حافظه، شناخت و توانائي در انجام فعاليت هاي روزانه فرد همراه است. بر اساس شواهد، نقصان در انجام فعاليت هاي روزمره زندگي ( ADL) حتي در بيماراني كه از اختلالات بسيار خفيف شناختي رنج مي برند، نيز تظاهر پيدا مي كند. لذا اين مطالعه با هدف تعيين وضعيت فعاليت هاي روزمره زندگي و فعاليتهاي ابزاري زندگي در سالمندان سالم و مبتلا به اختلالات شناختي (MCI، دمانس خفيف و متوسط ) به انجام رسيده است. روش بررسي: در اين مطالعه مقطعي كه در سال 1395 صورت گرفت، 300 نفر سالمند 60 سال و بالاتر به صورت نمونه گيري در دسترس خوشه اي طبقه بندي شده در چهار گروه (هر گروه 75 نفر) شامل سالمندان سالم، داراي اختلال شناختي جزئي (MCI)، مبتلا به دمانس خفيف و مبتلا به دمانس متوسط كه ساكن خانوارهاي شهر اصفهان و تهران بودند و بر مبناي ابزار مقياس تباهي همه جانبه (GDS) در مرحله 1 تا 5 دمانس قرار داشتند، در اين مطالعه شركت كردند. افراد مبتلا به دمانس متوسط و خفيف، اختلال شناختي جزئي و افراد سالم، جهت انجام ساير تست ها از جمله، IADL و ADL مورد بررسي قرار گرفتند. براي نمونه هاي سالم ابتدا جهت تعيين عدم ابتلا به دمانس خفيف و يا افسردگي بر اساس نظر پزشك، بررسي صحت سلامت براساس معيار DSM-IV و ابزار افسردگي GDS-15 به عمل آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و با استفاده از آماره هاي توصيفي و آزمون تحليلي آناليز واريانس يك طرفه و تي مستقل تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: در ارزيابي سالمندان بر مبناي ابزار مقياس تباهي همه جانبه GDS نفر از سالمندان سالم، 75 نفر مبتلا به MCI, نفر مبتلا به دمانس خفيف و 77 نفر نيز مبتلا به دمانس متوسط بودند. امتياز كسب شده ابزار ADL بر حسب وضعيت هاي شناختي مختلف سالمندان از لحاظ آماري معني دار بوده است (p 0/001). همچنين در بررسي امتياز ابزار IADL نيز ميانگين نمرات در سالمندان در وضعيت هاي شناختي مختلف به لحاظ آماري معني دار بوده است ( 0/001 P). نتيجه گيري: اگر چه استفاده از ابزارهاي ADL و IADL در بررسي زود هنگام وضعيت شناختي افراد سالمند به عنوان استاندارد طلايي مطرح نمي باشند اما مي توانند به عنوان ابزاري بسيار كاربردي و آسان جهت بررسي تغييرات عملكردي در سالمندان مبتلا به دمانس جهت ارائه مراقبت ها، مورد استفاده تيم مراقبت هاي سالمندي قرار گيرند.