بررسي ميزان وابستگي به رايانه و پيامدهاي ناشي از آن در كودكان دبستاني شهر بيرجند (سال 1385)

زمينه و هدف: مطالعات بيانگر اين است كه كودكان 2-7 سال، به طور متوسط 3-4 ساعت در روز از رايانه استفاده مي‌كنند و ميزان آن از 8/4% به 70% افزايش يافته است. استفاده كنترل‌نشده از رايانه، اثرات منفي بر تكامل فيزيكي، اجتماعي و رواني كودك داشته و آسيبهاي مختلف جسماني، رواني، تربيتي و ... را به دنبال دارد. مطالعه حاضر با هدف تعيين ميزان وابستگي به رايانه و پيامدهاي ناشي از آن در كودكان دبستاني شهر بيرجند انجام شد. روش تحقيق: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي، كودكان دبستاني شهر بيرجند به روش نمونه‌گيري دو مرحله‌اي خوشه‌اي انتخاب و مورد تحقيق قرار گرفتند. براي جمع‌آوري اطلاعات از پرسشنامه «وابستگي به رايانه كودك- والدين» استفاده شد كه توسط مادر دانش‌آموزان تكميل گرديد. دامنه نمرات اين مقياس 20 سوالي، بين 20-50 بود و نمره 20-29 وابستگي خفيف، 30-39 وابستگي متوسط و 40-50 وابستگي شديد به رايانه را مشخص مي‌كرد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و روشهاي آمار توصيفي و آزمون Chi-Square در سطح معني‌داري 05/0P? مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: در مجموع 1000 كودك با ميانگين سني 24/1± 84/8 سال مورد مطالعه قرار گرفتند؛ 7/67% آنان مذكر و 3/32% مونث بودند. بيشترين زمان استفاده از رايانه در 68% كودكان، ساعات 12-18 بعدازظهر و بيشترين نوع استفاده در 42% كودكان بازيهاي رايانه‌اي و بيشترين علاقه كودكان در 52% موارد، بازيهاي جنگي و طول مدت استفاده از رايانه در 5/82% افراد، كمتر از 3 ساعت بود. 39% كودكان زمان صرف غذا به كار با رايانه مي‌پرداختند و 5/2% هميشه از وظايف روزمره خانه و مدرسه به منظور كار با رايانه غفلت كرده بودند. ميزان وابستگي به رايانه در 3/1% كودكان شديد، در 5/25% متوسط و در 2/73 خفيف بود. ميانگين نمره وابستگي به رايانه در پسران بيشتر از دختران بود (05/0P ). نتيجه‌گيري: داشتن آگاهي نسبت به جنبه‌هاي مثبت و منفي كار با رايانه، ما را در استفاده هر چه بهتر آن ياري مي‌كند؛ با افزايش دانش كودك و والدين مي‌توان به آنها كمك كرد تا از رايانه در جهت افزايش رشد و تكامل كودك بهره گيرند؛ مثل استفاده از بازيهاي خلاق به جاي مخرب. واژه‌هاي كليدي: وابستگي به رايانه؛ كودك دبستاني؛ پيامدها