تعيين الگوي كشت بهينة محصولات كشاورزي با هدف افزايش درآمد روستاييان (مطالعة موردي: روستاهاي شهرستان چناران)

هدف: تحقيق حاضر با هدف انتخاب بهترين الگوي كشت براي روستاييان شهرستان چناران با محوريت افزايش درآمد كشاورزان انجام شده است. روش تحقيق: آمار و اطلاعات مورد نياز اين مطالعه، از سازمان جهاد كشاورزي و همچنين، از طريق مصاحبۀ حضوري و تكميل پرسشنامه به روش نمونه گيري ساده از 20 نفر از كارشناسان خبره و 20 كشاورز نماينده از تعداد 8 روستاي نمونۀ شهرستان شامل (روستاهاي اخلمد عليا، بازه، حكيم آباد، حيطه طلا، كمال آباد،دولت آباد، ملي و موچنان) گردآوري شده است. سپس با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي ( AHP ) نسبت به الگوي كشت بهينه در روستاهاي نمونه (8 روستا) شهرستان چناران تعيين شد. ضمن اينكه براي اثبات صحت آن از مدل تاپسيس بهره گرفته شده است. يافته ها: نتايج تحقيق كه با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي و مدل تاپسيس به دست آمد، نشان مي دهد كه با تعيين معيارهايي ازجمله ميزان آب مصرفي در هر هكتار، عملكرد آب در توليد محصول، ميزان دفعات آبياري و شاخص پرت اب، درآمد و هزينۀ توليد محصول و همچنين، معيار تضمين فروش، مي توان نسبت به انتخاب گزينه هاي برتر جهت تعيين الگوي كشت اقدام كرد. پس از انجام فرآيند تحليل و پايش گزينه هاي مختلف كشت، درنهايت، مشخص شد كه با لحاظ معيارهاي فوق، بهترين الگوي كشت در منطقۀ مذكور، كاشت ذرت علوفه اي از گروه نباتات علوفه اي، گندم و جو از گروه غلات و كلزا از گروه محصولات صنعتي است و بهتر است با توجه به پايش صورت گرفته كاشت چغندر قند از گروه محصولات صنعتي و يونجه از گروه محصولات علوفه اي به حداقل ممكن كاهش يابد. راهكارهاي عملي: بديهي است در تعيين الگوي كشت توجه به عوامل ذكرشده با توجه به محدوديت جدي منابع آب و لزوم توسعۀ اقتصادي روستاها ضروري است. اصالت و ارزش: انتخاب الگوي كشت مبتني بر معيارهايي كه درجهت تقويت و توسعۀ اقتصادي روستا انتخاب شده و تحليل سلسه مراتبي آنها و اثبات صحت با استفاده از مدل هاي رياضي، قطعاً ميتواند نتايج مقرون به واقعيت را حاصل كند.