تحليل جغرافيايي پراكنش شاخص هاي كالبدي مسكن روستايي ايران با رويكرد توزيع مطلوب فضايي

هدف: تحليل جغرافيايي و در راس آن بحث ساماندهي فضايي روندي براي بهره سازي، آرايش منطقي، حفظ تعادل، توازن و هماهنگي در فضاي جغرافيايي و جلوگيري از بروز عدم تعادل و بازتاب هاي تخريبي و منفي در فضاي سرزمين است. تحقيق حاضر سعي دارد تا با گردآوري سنجه هاي مطلوب در بعد شاخص كالبدي مسكن، ميزان برخورداري مناطق روستايي ايران از اين شاخص ها را مشخص كرده و به كمك تكنيك هاي رايج، به رتبه بندي و سطح بندي اين مناطق جهت تحليل موضوع توزيع مطلوب فضايي در بعد كالبدي مسكن بپردازد و راهكارهاي توسعة متعادل و برون رفت از حالت افتراق فضايي را پيشنهاد دهد. روش: رويكرد حاكم بر اين پژوهش، توصيفي- تحليلي است و ماهيت آن مي تواند كاربردي باشد. به اين منظور داده هاي آماري مورد نظر، از سازمان مركز آمار ايران، اخذ و جهت سنجش داده ها از پرسشنامه اي در قالب نظرات برگان و صاحبنظران كه شامل 20 كارشناس و متخص صاحبنظر در اين زمينه است، استفاده شده است. جهت تحليل و وزن گذاري داده هاي پژوهش نيز از مدل تاپسيس فازي و ويكور استفاده شده است. سپس، نتايج حاصل از اين مدل ها با استفاده از تكنيك هاي (ميانگين رتبه ها، روش بردا و كپ لند) ادغام شده است و جهت روشن شدن ارتباط بين شاخص هاي كالبدي روستايي مسكن با عامل جمعيت روستايي از ضريب همبستگي پيرسون استفاده شده است. يافته ها: نتايج به دست آمده به روشني بيانگر نوعي ناهماهنگي بين موضوع پژوهش با رويكرد توزيع فضايي است؛ به طوري كه تحليل فضايي شاخص هاي مسكن، نشان دهندة اين واقعيت است كه بين استان هاي ايران از لحاظ شاخص هاي مسكن روستايي تفاوت معناداري وجود دارد.؛ به طوري كه در استان هاي مركزي و شمالي شاهد وزن مطلوبي تري نسبت به اغلب استان هاي جنوب و جنوب شرقي كه به طور نسبي كمترين ضريب شاخص هاي مسكن روستايي را از آن خود كرده اند، هستيم. اين مساله به نوعي گرايش به سمت عدم تعادل را نشان مي دهد. اصالت و ارزش: شايان ذكر است كه مطالعة كمّي در زمينة شاخص هاي كالبدي مسكن روستايي با رويكرد و تكنيك به كاررفته صورت گرفته است و اگر پژوهشي صورت گرفته است، بر روي مناطق شهري بوده كه همين مساله ميتواند باعث تمايز پژوهش حاضر از ساير تحقيقات شود.