بررسي تاثيرات زيست‌محيطي سدهاي مخزني بر نواحي روستايي پيراموني (مطالعه موردي: سد كارون سه در شهرستان ايذه)

هدف: سد كارون سه در شهرستان ايذه به ‌عنوان يكي از بزرگ‌ترين سدهاي مخزني كشور از جمله سدهايي است كه بر نواحي پيرامون خود، به‌ويژه روستاها با توجّه به خصوصيات جغرافيايي منطقه تاثيراتي داشته كه با توجّه به وضعيت كنوني روستاها، شناخت و تبيين اين تاثيرات ضروري است. در اين تحقيق، هدف بررسي تاثيرات زيست‌محيطي سد كارون سه بر نواحي روستايي پيرامون و ارائه راه‌كار مناسب است. روش: روش تحقيق بر مبناي ماهيت، توصيفي تحليلي است. از ميان روستاهاي پيرامون سد كارون سه با توجّه به خصوصيات جغرافيايي خاص، 38 روستا انتخاب شد. جامعۀ آماري تحقيق 2531 خانوار بوده كه نمونۀ مورد مطالعه با استفاده از فرمول كوكران 350 خانوار محاسبه شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه سد كارون سه در روند نامساعدتر وضعيت متغيّرهاي زيست‌محيطي روستاهاي پيرامون بالادست و پايين‌دست موثّر بوده است. مقدار سطح معناداري متغيّرهاي بررسي‌شده كه برابر با (sig=000/0) است، اين موضوع را تاييد مي‌كند. هم‌چنين، آزمون t نمونۀ مستقل بر بهتربودن متغيّرهاي زيست‌محيطي روستاهاي بالادست نسبت به پايين‌دست با سطح معناداري(sig=0/000) دلالت دارد. جهت توسعۀ روستاها نيز متغيّر گردش‌گري با ميانگين 35/4 در اولويت اول و كشاورزي (زراعت) با ميانگين 22/4 در اولويت دوم تعيين شد. محدوديت‌ها: محدوديت اصلي پژوهش مشكلات موجود در دسترسي به روستاها با توجّه به كوهستاني‌بودن منطقه است. راه‌كارهاي عملي: استفاده از نتايج به‌دست‌آمده مي‌تواند به برنامه‌ريزي در اين زمينه جهت كاهش مشكلات در زمينۀ نواحي روستايي مفيد باشد. اصالت و ارزش: با توجّه به موقعيت جغرافيايي منطقه و هم‌چنين، سد مورد بررسي اين تحقيق از ارزش خاصي براي توسعۀ روستاها برخوردار است.