ارزيابي اثرات اجراي طرح هادي در توسعۀ پايدار روستايي (مطالعه موردي: روستاي كندوان، آذربايجان شرقي)

هدف: روستاي تاريخي و گردشگري كندوان با وجود برخورداري از شرايط و توان هاي محيطي و انساني ويژه و اجراي طرح هادي، با مسائل و نارسايي‌هاي مختلفي در حوزۀ كالبدي روبه‌رو بوده و اين امر بر ساير ابعاد توسعۀ آن نيز اثر گذاشته است. اين پژوهش با هدف ارزيابي اثرات اجراي طرح هادي در وضعيت پايداري روستاي تاريخي كندوان انجام شده است. روش: پژوهش حاضر به روش توصيفي‌تحليلي انجام شده و روش گردآوري اطلاعات به صورت اسنادي و ميداني بوده است. براي برآورد حجم نمونه براساس فرمول كوكران، 310 نمونه تعيين و به همين تعداد نيز پرسش‌نامه خانوار توزيع و تكميل شد. براي سنجش و تحليل آماري ميزان موفقيت طرح هادي در پايداري/ ناپايداري كالبدي روستاي مورد مطالعه، از آزمون tيك نمونه اي استفاده شده است. يافته‌ها: نتايج حاصل از يافته هاي پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه در مجموع، ميزان رضايت از عملكرد اجراي طرح هادي در نماگرهاي مختلف مربوط به هر سه شاخص اكولوژيكي، اجتماعي نهادي و اقتصادي در سطح پايين تر از حد متوسط بوده و مي‌توان گفت به‌رغم تلاش هاي صورت‌گرفته، تهيه و اجراي طرح هادي روستايي به دليل حاكميت نگرش‌ بخشي و نبود رويكرد سيستمي و كلي‌نگر، نتوانسته در جهت رفع نارسايي ها و پايداري كالبدي نظام فضايي مورد بررسي(روستاي كندوان) عمل كند. محدوديت‌ها: دسترسي به منابع اطلاعاتي به‌ويژه سطح همكاري پايين مردم محلي در پاسخ‌گويي به سوالات از مهم‌ترين محدوديت هاي اين پژوهش بوده است. راهكارهاي عملي: در جهت رفع يا كاهش نارسايي هاي كالبدي روستاي مورد مطالعه پيشنهادهايي در چهارچوب نگرش سيستمي و توسعۀ پايدار كالبدي به اين شرح مطرح مي شود: در رابطه با رفع نارسايي‌هاي كالبدي روستا لازم است برنامه‌ها و اقدامات اصولي انجام شود تا باعث بهبود كالبد روستا شده و تداوم هويت آن را به ارمغان آورد و ظرفيت سازي نهادي و قانوني براي تسهيل و افزايش مشاركت مردمي در روند توسعۀ كالبدي نقاط روستايي (كه مي تواند ظرفيت ماندگاري جمعيت روستايي را ارتقا دهد)، ضرورت دارد. اصالت و ارزش: به‌رغم مطالعات صورت‌گرفته در زمينۀ بررسي اثرات و عملكرد طرح‌هاي هادي روستايي در كشور، توجه به تحليل و ارزيابي عملكرد اجراي طرح هادي در پايداري و ناپايداري كالبدي روستاي كندوان در چهارچوب شاخص هاي توسعۀ پايدار كالبدي، از مهم‌ترين ويژگي‌هايي است كه اصالت و ارزش علمي اين پژوهش را نشان مي‌دهد.