Kıvırcık Koyunlarında Stereolojik Metotla Cranial Hacim Hesaplanması ve Bunun Kraniyometrik Ölçümleri ile İlişkisi

Bu çalışmada toplam 40 adet Kıvırcık koyunun (20 erkek, 20 dişi) kafatası kullanıldı. Bu amaçla kafataslarından 4 adet morfometrik (canlı, karkas, kafa ve kafatası ağırlıkları) ve 23 craniometrik ölçüm alındı. Kafataslarından yapılan paralel kesitler kullanılarak nokta sayım tekniği ile cranial hacim hesaplanması yapıldı. Kıvırcık ırkı koyunlarda, cranial hacim dişiler için 133,89±10,82 cm^3, erkekler için ise 136,10±17,281 cm^3 olarak tespit edildi. Uygulanan nokta sayım tekniği ile %1’den daha küçük bir hata katsayısı ile hesaplandı. Morfometrik verilerin hem dişi hem de erkek koyunlar arasındaki farkın istatistiki olarak önem taşıdığı gözlenirken, cranial hacim değerleri arasındaki farkın önemli olmadığı belirlendi. Hem dişi hem de erkek koyunlarda tüm kafatasının genel değerlendirmesinde önem taşıyan kafatasının uzunluk değerleri (M1, M2, M3) ile cranial hacim arasında P 0,001 düzeyinde istatistiki olarak önemli korrelasyonlar gözlendi. Genişlik değerleriyle (M22, M23) arasındaki ilişkinin önemsiz olduğu saptandı. Yapılan bu çalışmada genel olarak ilişkinin, kafatasının genişliğinden ziyade uzunluk ölçümleriyle arasında bulunduğu belirlendi. Neurocranium’un değerlendirilmesinde önem taşıyan M4, M6, M7, M8, M9, M18 ve M19 ölçümlerinin dişi ve erkekler arasında gözlenen farklarının değişik düzeylerde olduğu saptandı. Neurocranium’un uzunluğu ile ilgili olan M4 ve M7 ölçümlerinin dişi ve erkekler arasında gözlenen farklarının istatistikî açıdan önem taşımadığı belirlenirken, diğer ölçümler arasındaki farkların P 0,05 ile P 0,001 düzeylerinde değişen istatistikî öneme sahip oldukları gözlendi. Craniometrik ölçümlerden facial bölge ile ilgili olanların (M5, M10, M11, M12, M20 ve M21) dişi ve erkekler arasındaki farklarının istatistikî açıdan P 0,001 düzeyinde (sadece M10 için P 0,05) önemli oldukları tespit edildi. Occipital bölge hakkında fikir veren ölçümlerden (M13-M17) sadece M16 ve M17’nin dişi ve erkekler arasında gözlenen farkın istatistikî olarak önem taşımadığı gözlenirken, diğerlerinin P 0,001 düzeyinde öneme sahip olduğu belirlendi. Sonuç olarak yapılan çalışmada, kıvırcık ırkı koyunlarda elde edilen cranial hacim değerleri, sağlıklı ve nörolojik olarak herhangi bir hastalık belirtisi göstermeyen hayvanlardan alınmış olması nedeniyle, beyin hacmi ve cranial hacim ilişkisi üzerindeki çalışmalarda referans veri olarak değer göreceğini düşünmekteyiz. Aynı zamanda tarafsız ve güvenilir bir yöntem olduğu kabul gören stereolojik yöntemle sağlıklı kıvırcık koyunlarından elde edilen bu değerlerin koyun ırklarının karşılaştırmasında da yararlanılacağına inanmaktayız.