THE INTERPRETATION OF SURVEILLANCE SOCIETY IN THE CONTEXT OF TODAY’S CONSUMER DYNAMICS

Considering the historical process, people have always watched others for several reasons such as keeping under control, observing and checking. Upon the rapid increase of dizzying developments in information technology in addition to political, economic and cultural processes which first started with the collapse of the monarchies and continued with the new world order called globalization; today, a malignant surveillance system covering every moment of daily life is emerged as well. The surveillance information acquired from the private life of the consumers is used for production and reproduction of the consumption system. In this article, the transformation of the surveillance phenomenon is discussed in the context of the dynamics of consumption. With this aim, primarily dominant surveillance approaches in sociology, classified in accordance with the objectives of the study, following the historical surveillance applications, the effect of breaking points on surveillance phenomenon were assessed in the context of consumption. It could be marked as evident case base on the analysis made in relation to surveillance approach, as a result of the increasing success of the surveillance in detecting preferences of the “majority”, conjoining with the capital which desires to make more and more profit; good and services appealed by most of the individuals are introduced to the market. Such an objectification process, aimed at outselling and glorifying the preferences of the majority, assimilates the consumers at different levels within the context of consumption classes and make them buyer of the same products.

Ezelden beri insanlar, kontrol altında tutmak, gözlemlemek ve denetlemek gibi çeşitli amaçlarla diğerlerine bakmışlardır. Monarşilerin yıkılmasıyla başlayan ve küreselleşme olarak adlandırılan yeni dünya düzeni ile devam eden siyasal, ekonomik ve kültürel süreçlere, bilişim teknolojilerinde yaşanan baş döndürücü gelişmeler de eklenince; günümüzde, günlük hayatın tamamını kapsayan ticari amaçlı bir gözetim sistemi ortaya çıkmıştır. Tüketicinin özel hayatından elde edilen gözetim bilgisi, tüketim düzeninin üretimi ve yeniden üretimi için kullanılmaktadır. Bu makalede gözetim olgusunun geçirdiği dönüşüm, tüketim dinamikleri bağlamında ele alınmıştır. Bu amaçla, öncelikle sosyolojide yer alan temel gözetim yaklaşımları, çalışmanın amacı doğrultusunda sınıflandırılmış, sonra, gözetim uygulamaları tarihsel olarak takip edilerek kırılma noktalarının gözetim olgusuna etkisi tüketim bağlamında değerlendirilmiştir. İnceleme kapsamında altı temel paradigma tespit edilmiştir. Gözetimin “çoğunluğun” tercihlerini tespit etmedeki (görmedeki) artan başarısı ile birleşen sermayenin daha çok kar elde etme arzusu neticesinde, daha çok bireye hitap eden mal ve hizmetlerin piyasaya sürüldüğü ve daha çok bireyin de bu mal ve hizmetleri almaya yönlendirildiği sonucuna varılmıştır. Çoğunluğun tercihlerini ve çok satmayı yücelten bu yaklaşım; tüketen bireyleri, tüketim sınıfları bağlamında ve değişik düzeylerde birbirine benzetmekte ve aynı ürünün müşterisi yapmaktadır.