Kalp nakli sonrası mortaliteyi etkileyen preoperatif ve intraoperatif risk faktörleri: Tek merkez deneyimi

Amaç: Kalp nakli yapılan olgularda mortaliteye etki eden risk faktörlerini belirlemek için merkezimizdeki olguları retrospektif olarak inceledik. Yöntemler: Şubat 1998-Nisan 2009 arasında kalp nakli yapılan 123 hastanın (ortalama yaş 40.6±14 yıl, 97 si erkek) verileri incelendi. Nakil sonrası sağ kalan 73 olgu (Grup 1, ortalama yaş 39.1±14.6, 58 i erkek) ve izlemde kaybedilen 50 olgunun preoperatif ve intraoperatif verileri (Grup 2, ortalama yaş 42.6±12.9, 39 u erkek) karşılaştırıldı. İstatistiksel analiz için Student t, Mann-Whitney U ve Ki-kare testi kullanıldı. Mortaliteyi etkileyen bağımsız risk faktörlerinin saptanması için lojistik regresyon analizi yapıldı, sağkalım analizi de Kaplan-Meier analizi ile gerçekleştirildi. Bulgular: Genel mortalite oranı %40.6 (50/123) ve sırasıyla 1, 2, 5 ve 10 yıllık sağkalım oranı %74, %65, %51 ve %31 olarak saptandı. Kalp nakli sonrası en önemli ölüm sebepleri enfeksiyonlar (%30), sağ ventrikül yetmezliği (%18), rejeksiyon (%12) ve ani ölüm (%12) olarak saptandı. Toplam iskemi zamanı 176.7±63.3 dakika (90 ile 410 dakika arası) olarak bulundu. Toplam kardiyopulmoner baypas (KPB) zamanı (114.3±27.7 ye karşı 126.9±42.1 dak, p=0.05), preoperatif kreatinin klirensi (81.0±31.5 e karşı 67.2±33.0 ml/dak, p=0.02), üre düzeyi (45.2±18.6 ya karşı 57.8±35.2 mg/dl, p=0.02), kreatinin düzeyi (1.01±0.25 e karşı 1.17±0.36 mg/dl, p=0.05) sağ kalan grup ile izlemde kaybedilen grup arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklı bulundu. İkinci grupta transpulmoner gradiyent (TPG) diğer gruba göre anlamlı olarak daha yüksek bulundu (9.21±5.16 ya karşı 12.50±8.26 mmHg, p=0.02). Lojistik regresyon analizinde kreatinin klirensi (OR 0.989, %95 GA 0.973-1.005, p=0.044), preoperatif kreatinin düzeyi (OR 2.028, %95 GA 0.288-14.301, p=0.027), toplam KPB zamanı (OR 1.013, %95 GA 1.000-1.027, p=0.036), TPG’in (OR 1.113, %95 GA 0.992- 1.249, p=0.045) mortalitenin bağımsız öngördürücüleri oldukları saptandı. Sonuç: Toplam KPB zamanı, TPG ve nakil öncesi böbrek fonksiyon bozukluğu kalp nakli sonrası mortaliteye yol açan preoperatif ve intraoperatif risk faktörleridir.