آشنايي آسان با اكسيژن وامكانات توليد آن در هوا و دريا نوردي نظامي

سابقه و هدف: يكي از مهم ترين ملزومات هوانوردي در ارتفاع پروازي بيش از ده هزار پا و دريانوردي زيرسطحي در هر عمقي امكانات توليد موثر اكسيژن (به خصوص در حيطه نظامي) است كه نقش مهم و ارزنده اي در پيشگيري از هيپوكسي و هيپرونتيلاسيون ايفا مي كند. هدف از ارائه مطالعه مذكور آشنايي پزشكان، پرستاران، امدادگران و غيره با ساز و كار توليد و ذخيره اكسيژن و چگونگي برخورد با هيپوكسي در هوا و درياست.مواد و روش ها: مطالعه مشتمل بر اطلاعات جمع آوري شده از مجموعه كتب و مقالات معتبر موجود در زمينه امكانات توليد اكسيژن در هوانوردي نظامي است. بدين منظور ضمن با استفاده از منابع پزشكي و هوانوردي معتبر موجود در اين زمينه اهم مطالب با بياني آسانتر جهت استفاده علاقه مندان ارائه گرديده است.يافته ها: منابع توليد اكسيژن اين گاز را در سه حالت گاز، مايع و تركيب شيميايي (مولد اكسيژن) ذخيره مي كنند و به صورت گاز اكسيژن با فشارهاي مختلف (مرتبط با نياز) و دماي مطبوع ارائه مي كنند. كليه منابع تامين اكسيژن واجد دو جزء منبع اصلي (Main Source) و ذخيره پشتيبان (Back Up / Emergency) مي باشند تا در شرايط اضطراري امكان استفاده از اكسيژن كافي مقدور باشد. متعلقات مرتبط مانند لوله هاي ارتباطي، رگولاتورها، رقيق كننده ها و ماسك ها داراي مقدورات و مشخصات منطبق با نياز مي باشند. نحوه كاركرد امكانات مذكور مي تواند بر حسب نياز به صورت دستي و اتوماتيك باشد. مهم ترين ويژگي دستگاه هاي مورد بحث، شامل: امكان رقيق كردن اكسيژن، توليد اكسيژن 100%، افزايش فشار پايه ارايه اكسيژن، دماي مطلوب آن و انطباق با نيازهاي فيزيولوژيكي كاربر مي باشد. دستيابي به اطلاعات مبسوط از طريق مطالعه مذكور مقدور مي باشد.بحث و نتيجه گيري: پيشرفت روزافزون فن آوري هوانوردي و دريانوردي و ابداع امكانات پيچيده و روزآمد مستلزم آگاهي مناسب گروه هاي هوايي و دريايي مرتبط (به خصوص مهندسين و پزشكان هوا فضا و زيرسطحي) جهت پيشگيري از هيپوكسي و عوارض حاصل مي باشد. به خصوص آگاهي پزشكان هوا فضا و زيرسطحي به دليل عدم سابقه احتمالي آشنايي با علوم فني و مهندسي از اهميت بالايي برخوردار است. اين مقاله در همايش طب پيشگيري و بهداشت شناورهاي سطحي و زيرسطحي بندرعباس در سال 1389 ارائه گرديده است.