MORPHOLOGICAL DIVERSITY OF WILD ORIGANUM VULGARE (LAMIACEAE) IN IRAN

در اين مطالعه، تنوع مورفولوژيكي 144 ژنوتيپ از 24 جمعيت گياه مرزنجوش (Origanum vulgare )، كه شامل دو زيرگونه (subsp. viride و subsp. vulgare) بودند، براي تعيين صفات ارزشمند به منظور انجام برنامه هاي اصلاحي آينده و اهداف دارويي مورد ارزيابي قرار گرفت. در اين بررسي، 32 صفت مورفولوژيكي كمي و كيفي مطالعه شدند. نتايج، تنوع بالايي از صفات مهم را در بين جمعيت هاي آناليز شده نشان داد. نتايج همبستگي ساده حاكي از روابط معني داري در ميان برخي از فاكتور هاي اندازه گيري شده مهم بود. آناليز عوامل اصلي (PCA) تقريبا 86 درصد از تغييرات مربوط به صفات تاثير گذار مهم را توجيه كرد كه برخي از اين صفات عبارت بودند از: طول ميانگره دوم، طول برگ، گل آذين و دم گل آذين، متوسط تعداد گل آذين هر ساقه، رنگ براكته، كاسه و جام گل، تراكم كرك هاي براكته و كاسه، طول و عرض كاسه و براكته و طول دمبرگ. آناليز كلاستر در فاصله تقريبا 13 جمعيت ها را به دو بخش اصلي تقسيم كرد. اولين گروه 21 جمعيت و دومين گروه اصلي 3 جمعيت را شامل شدند. تمام نمونه هاي مربوط به گروه دوم و يك جمعيت از گروه اول متعلق به زير گونه subsp. vulgare بودند در حالي كه بقيه جمعيت ها زير گونه ديگر را شامل مي‌شدند.

Evaluation of morphological diversity in 144 genotypes of twenty-four populations of Origanum vulgare grown in North line of Iran including two subspecies (subsp. viride & subsp. vulgare) was studied for determining valuable characters for future breeding programs and medicinal purposes. In this investigation, 32 quantitative and qualitative characters were evaluated. The results showed great diversity of important characters among populations. Results of simple correlation revealed significant correlations among some important characters. Principal Component Analysis (PCA) explained about 86% of the variation related to main effective characters such as second internode length, leaf, inflorescence and peduncle length, average number of inflorescence per stem, bract, calyx and corolla color, state of calyx and bract hairs, length and width of bract and calyx and petiole length. Cluster analysis at similarity coefficient distance of about 13 divided populations in two main groups. The first main group consisted of 21 populations and the second main group included three populations. All of the specimens located in the latter group and one population from the first group belonged to Origanum vulgare subsp. vulgare, whereas the others were included in Origanum vulgare subsp. viride.