Regional model presentation for peak discharge estimation in ungauged drainage basin using geomorphologic, Synyder, SCS and triangular models (case study: Kan drainage basin)

با توجه به اهميت دبي حداكثر لحظه اي براي مطالعات آبخيزداري، كمبود و عدم كيفيت داده هاي اقليمي و هيدرولوژيكي جهت تخمين و اندازه گيريها در كشورهايي چون ايران، محققين را مجبور كرده است با ايجاد ارتباط بين پارامترهاي ثابت (ژيومرفولوژيكي) و متغيير (هيدرولوژيكي) مدلهايي با حداقل وابستگي به داده هاي اقليمي و هيدرولوژيكي را ابداع نمايند. لذا در اين تحقيق سعي در استفاده از هيدروگرافهاي واحد مصنوعي در حوزه آبخيز كن (رودخانه سولقان) بوده و مقايسه نتايج آن با دبي حداكثر ثبت شده در خروجي حوضه مي باشد تا بهترين مدل بدست آيد. مقايسه مدلها از طريق در نظر گرفتن توابع ميانگين خطاي نسبي (RME) و ريشه ميانگين توان دوم خطا (RMSE) در حوزه آبخيز مورد مطالعه واقع شده در حوضه البرز مركزي مي باشد. نتايج RME براي مدل ژيومرفولوژي 17.99 و RMSE، 15.49 براي اشنايدرRME ، 59.66 و RMSE، 29.83 براي SCS،RME ، 162.63 و RMSE، 76.002 و در نهايت براي مدل مثلثي RME، 165.82و RMSE، 77.44 بدست آمده است. بنابراين به ترتيب مدلهاي ژيومرفولوژي، اشنايدر، SCS و مثلثي داراي بهترين برآورد دبي حداكثر لحظه اي در حوزه آبخيز كن بوده اند. همچنين با درنظر گرفتن كمبود دبي حداكثر لحظه اي ثبت شده (11 واقعه) در ايستگاه هيدرومتري به نام كن- سولقان در خروجي حوضه، ما نمي توانيم مدل هيدروگراف واحد لحظه اي را بدست آوريم. به همين دليل با استفاده از فاكتورهاي موجود در هريك از مدلهاي مورد مطالعه، ساير فاكتورهاي موثر و 283 واقعه ثبت شده دبي حداكثر روزانه، مدل دبي حداكثر روزانه بدست آورده شد.

With regard to the importance of instantaneous peak discharge estimation for watershed management study, and due to the lack of and unqualified climatic and hydrologic data for estimation and measurement in countries such as Iran, researchers were obliged to establish a link between constant parameters (geomorphologic) and variables (hydrologic) to present models with minimum dependence on climatic and hydrologic data in hydrologic estimations. This research has made an effort to use synthetic unit hydrographs at the drainage basin of Kan (Soleghan River) and to compare these results with recorded peak discharge at the watershed outlet, in order to derive the best model. Comparison of study models using relative mean error (RME) and root of mean square error (RMSE) in the study drainage basin located in central Alborz watershed showed that RME for the Geomorphologic model was 17.99 and RMSE was 15.49, for Snyder RME was 59.66, and RMSE was 29.83, for SCS RME was 162.63 and RMSE was 76.002 and finally triangular RME was 165.82 and RMSE was 77.44. Therefore the best estimation belonged to the Geomorphologic model followed by the Snyder, SCS and Triangular models. Owing to the lack of recorded instantaneous peak discharges in the hydrometric station of the Kan drainage basin (11 events) at Kan-Soleghan, we are not able to derive an instantaneous peak discharge model. Hence by using factors in each of the studied models, other effective factors and 283 recorded events of daily peak discharges, the daily peak discharge model can be derived.