نقد لحكم ابن هشام علي ابي حيان في ضو آرايه البلاغيه

ابن هشام انصاري در كتاب مغني اللّبيب روشي را در پيش گرفته است كه در كتب نگارش يافته ي قبل از مغني نظيري ندارد؛ مانند نقد وي از آرا نحويان همه ي مكاتب نحوي. وقابل توجّه آن است كه ايشان به آرا نحوي اكتفا ننموده است، بلكه بسياري از موضوعات بلاغي را نيز مورد بررسي قرار داده است. وي به نقد بسياري از عالمان نحوي وبلاغي پرداخته كه برخي از اين آرا را تاييد، وتعدادي را نيز رد كرده است؛ اين در حالي است كه ابن هشام با آرا نحوي وبلاغي ابوحيّان اندلسي مخالفت شديد وغير متعارفي نموده است واو را متّهم مي كند كه چيزي از علم بلاغت نمي داند. به نظر مي رسد آرا بلاغي موجود در تفسير البحر المحيط ابو حيّان همانند "استعاره"، "مجاز"، "مبالغه" و"اغراض بلاغي استفهام" نه تنها به روشني قضاوت ابن هشام درباره ي ابوحيّان را رد مي نمايد، بلكه گواه بر آن است كه ابوحيّان به خوبي آگاه به علم بلاغت بوده است. اين مقاله از خلال آراي بلاغي ابوحيّان داوري ابن هشام درباره ي او را نقد مي نمايد.

Ibn- Hisham , in his book entitled Moqni Al-Labib, employs a procedure unprecedented in works before this book, e.g., his critique of the ideas by all syntactic schools . It is noteworthy that he does not confine his work to syntactic ideas ; he also enquires into many rhetorical issues. He comments on the views of many experts on syntax and rhetoric, endorsing some of them , rejecting others . He is Particularly and unconventionally eritical of the syntactic and rhetorical ideas expressed by Abu Hayyan , accusing him of not Knowing anything of rhetoric . Abu Hayyanʹs rhetorical views on "metaphor" , "tropes" , and "hyperbole" , as Found in his work entitled Al-Bahr Al-Muhit , rare not only at variance with Ibn- Hishamʹs judgement of him but also underscore the fact that Abu Hayyan was a master of rhetoric . This article is an appraisal of Ibn- Hishamʹs criticism of Abu Hayyan