عنوان :
ارزيابي ويژگيهاي زيستي و غيرزيستي جوامع شيلات در تالاب شادگان
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
خلفه نيل ساز، منصور
شناسه هاي افزوده :
اسماعيلي، فوزيه ، همكارطرح , سبز عليزاده،سارا ، همكارطرح , آلبوعبيد، صادق ، همكارطرح
تنالگان :
سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
چكيده فارسي :
تالاب شادگان كه يكي از تالاب هاي بين المللي ثبت شده در يونسكو بوده، در جنوب استان خوزستان واقع شده است. اين تالاب شامل سه بخش آب شيرين، پهنه جزر و مدي و منطقه ساحلي يا بخش آب شور و در اقليم خشك و گرم استقرار دارد. سطح تالاب در محدوده مورد مطالعه در فصول متفاوت است. در اين بررسي كه در محدوده آب شيرين است، سعي گرديده كه با پايش تالاب بتوان با پيگيري روند شرايط محيطي در حال تغيير و ارزيابي وضعيت موجود، به راهكارهاي مناسبي براي بهبودكيفيت آب براي مديريت جامع اين زيستگاه دست يافت. اين تحقيق، طي يكسال از فروردين تا اسفند 1389در چهار منطقه از تالاب شادگان مورد قرار گرفت.
نتايج حاصل از شاخص كيفيت آب نشان مي‌دهد كه تمامي ايستگاههاي تالاب شادگان در گروه سه و با كيفيت متوسط قرار دارند. ايستگاه رگبه از شاخص كيفيت بالاتر و ايستگاه مالح از شاخص كيفيت آب كمتري نسبت به ساير برخورداراست. نهايتاً از ورود پسابها به تالاب مي توان بيان نمود كه پساب كانال نيشكر اثر منفي و پساب آزادگان اثر مثبت بر ري وي تالاب دارد، و ورودي مالح نيز مي‌تواند بدترين اثر را روي كيفيت آب تالاب داشته باشد. مقادير اكسيژن محلول، BOD5، نيتريت و فسفات نسبت به مطالعات قبلي كاهش و شوري، هدايت الكتريكي، TDS و نيترات افزايش يافته است كه مي تواند به دليل كم آبي و وجود خشكسالي در منطقه صورت گرفته است.
از رده هاي فيتوپلانكتون 6 رده و 54 جنس فيتوپلانكتون شناسايي شده است. رده باسيلاريوفيسه با 20 جنس داراي بيشترين درصد فراواني (52%) وسيانوفيسه با 7 جنس (32%) و كلروفيسه ها با 22 جنس (14% ) فراواني كل را به خود اختصاص داده است. مقدار ميانگين كلروفيل a سالانه 95/10 ميلي گرم در متر مكعب و ميانگين توليد اوليه سالانه 68/2 گرم كربن در متر مربع در روز كه بيشترين و كمترين آن به ترتيب در رگبه و مالح مي باشد واز نظر يوتروفيكاسون فيتوپلانكتونهاي شناور در محدوده مزوتروف زياد قرار گرفته اند.
ازجلبك هاي كفزي تالاب 18 جنس اپي پلون و 27 جنس اپي فيتون شناسايي كه به ترتيب رده هاي باسيلاريوفيسه و سيانوفيسه غالب هستند. فراوانترين رنگدانه كلروفيل α است كه ميانگين آنها به ترتيب 46/17و75/10 ميلي گرم بر متر مربع و ميانگين سالانه توليد اوليه دراين جلبكها به ترتيب 1748 و 978 گرم كربن بر متر مربع در سال مي باشد. از نظر شاخص تنوع وضعيت تالاب در حد نيمه آلوده اي و از نظر يوتروفيكاسون در طبقه بين مزوتروف زياد تا يوتروف قرار دارد و بر اساس شاخص پالمر نيز تالاب فاقد آلودگي آلي شديد مي باشد.
جنس هاي Brachionus از روتيفرهاي زئوپلانكتون بدليل داشتن تحمل شوري بالا، در تابستان، فراوان تر شده اند. شاخص زئو پلانكتون تالاب(wzi)نشان دهنده وضعيت پايين كيفيت تالاب است.
دربسترهاي با پوشش گياهي 15 گروه ماكروفون از بنتوزها شناسايي شده است كه بيشترين فراواني را شيرونوميدها داشته اند. دربسترهاي رسوبي 7 گروه ماكروبنتوزي مشاهده شده كه در مقايسه با سال 1374 با كاهش شديدي مواجه شده اند. اين تغييرات مي تواند ناشي ازپديده خشكسالي، ورود پسابها و بهم خوردن تعادل زيستي و تخريب زيستگاهها باشد.
با بررسي هاي ماهوره اي از سطح تالاب شادگان، نشان مي دهد كه با تخمين 69945 هكتار سطح مناسب آبزي پروري ، برآورد شده است.
چكيده انگليسي :
Abstract:
Shadegan wetland is one the international wetland which is registered in UNESCO and it is located in south of Khuzestan. This wetland have three zones: freshwater zone, intertidal zone and coastal zone with saltwater. The wetland is located in warm and arid region. This study was done in freshwater zone with the aim of finding solutions for integrated management to improve water quality of this habitat by monitoring of environmental trends and assessing the present situation. This study was done from March 2010 to February 2011 in four area of Shadegan wetland.
The water quality index results showed that all stations of Shadegan wetland are categorized as group three with moderate quality. Rogbe station have the highest quality and Maleh have the lowest quality. Finally we can conclude that wastewater of sugarcane plants have negative effect and Azadegan sewage have positive effect on the wetland, and Maleh inlet can have the most negative effect on water quality. The amount of dissolved oxygen, BOD5, nitrite and phosphate decreased and conductivity, salinity, TDS and nitrate increased that can be due to water scarcity and droughts in the region.
6 class and 54 genius of phytoplankton were identified. Bacillariophycae with 20 genius have (52%) and chlorophycae with 22 genius (14%) have the highest frequency percentage of total frequency. The average value of chlorophyll a was 10.95 mg/m3 per year and the annual average primary production was 2.68 g/c/m2 in a day which Rogbe and Maleh had the highest and lowest value respectively and eutrophication floating plankton were in high mesotrophic.
18 epipleon and 27 epiphyton genius of benthic algae were identified which Bacillariophycae and cyanophycae were dominant. Chlorophyll a was the most common pigment and The wetland diversity index indicated semi polluted situation and eutrophication statues was high mesotrophic to eutrophic and based on Palmer index, the wetland had no severe organic pollution. Brachionus spp from zooplankton rotifer increased in summer due to high tolerance of salinity. Wetland zooplankton index indicates low quality of wetland situation.
In substrate with vegetation, 15 groups of macrofauna of benthos were identified and Chironomidae had the highest frequency. In sedimentary substrate, 7 groups of macrobenthos were observed which in comparison to 1995 they severely decreased. These changes can be due to drought, sewage entrance, habitat degradation and ecosystem disturbances. Satellite studies of the Shadegan wetland show that 69,945 hectares are suitable for aquatic life.
كليدواژه :
تالاب شادگان , كيفيت آب , پلانكتون , جلبك كفزي , بنتوز , ذخايرماهي , صيد و صيادي
سرشناسه :
خلفه نيلساز منصور
Name :
khalfeh Nilsaz mansoor
اطلاعات نشر :
تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
جدول، مصور، نقشه، نمودار
فروست :
موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 49498
كتابنامه :
كتابنامه: ص. 137- 144
موضوع :
تالاب شادگان- جنبه هاي زيست محيطي , مرداب شادگان , بوم شناسي تالاب- ايران- شادگان , ارزيابي اثرات زيست محيطي
