1602

بررسي تغييرات جغرافيايي- فصلي تركيب غذايي خيار دريايي Holothuria leucospilata

حافظيه، محمود

مرادي، يزدان همكارطرح , دادگر، شهرام همكارطرح , قرباني واقعي، رضا همكارطرح , قرباني واقعي، رضا همكارطرح , اژدها كش پور، اشكان همكارطرح , امين راد، تيمور همكارطرح , رضواني گيل كلايي، سهراب همكارطرح

1397

وزارت ﺟﻬﺎد ﮐﺸﺎورزي - ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞﮐﺸﺎورزي - ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر

خيار دريايي از شاخه خارپوستانEchinodermata و زير شاخه Holothuroidea از ارزش غذايي بالايي برخوردار بوده ودر كشورهاي آسياي چنوب شرقي به عنوان يكي از غذاهاي دريايي پر طرفدار در قيمت هاي بالا در بازار عرضه مي شود. اين خارپوست دريايي به جهت مصارف پزشكي نيز بسيار حايز اهميت بوده و به جهت تركيبات فعال و شيميايي در صنعت پزشكي- دارويي موارد استفاده زيادي دارد. در اين مطالعه تركيبات غذايي گونه Holothuria leucospilata آبهاي جنوب كشور كه از استان هاي سيستان و بلوچستان و هرمزگان تا بخش هاي انتهايي استان بوشهر به تفكيك پاييز و زمستان سال 1395 و بهار و تابستان سال 1396با عمليات غواصي جمع آوري گرديده بود، آناليز گرديد. براي اين منظورابتدا ازهراستان يك ايستگاه با طول و عرض جغرافيايي مشخص انتخاب و در وسط هر فصل با سه تكرار و درهر تكرار 3 نمونه جمعا 27 نمونه برداشت گرديد. در آزمايشگاه تغذيه شركت مهندسين مشاورآرازيست پارسيان مهر استان فارس نمونه هاي هر تكراربه تفكيك هر فصل با هم چرخ شده و تركيبات تقريبي آنها شامل رطوبت، پروتيين، چربي، و خاكستر بر اساس روش هاي استاندارد اندازه گيري گرديد. نتايج نشان داد كه اين خيار دريايي از نظرمحتواي پروتيين داراي سطوح نسبتا بالا بوده استان هرمزگان در فصل تابستان بالاترين درصد پروتيين را درپيكره خياردريايي H.leucospilota (3.69±15) بدست داد، كمترين درصد پروتيين در نمونه هاي استحصالي از استان بوشهر طي فصول پاييز (1.73±10) و زمستان (1.8±10) بدست آمد. يكي از دلايل پيشنهادي ميزان پروتيين بالاي خيار دريايي H. leucospilota صيد شده در فصل تابستان استان هرمزگان، دماي آب بالاتر و ميزان كلروفيل a بيشتر آن در مقايسه با فاكتورهاي مشابه در فصل تابستان دو استان ديگر مورد مطالعه بود بيشترين درصد رطوبت از خياران دريايي حاصل از صيد در زمستان در دو استان سيستان و بلوچستان (7.43±86.1) و استان بوشهر(8.43±86.1) بدست آمد، حال آنكه كمترين درصد رطوبت مربوط به نمونه هاي صيد شده از استان هرمزگان طي فصل تابستان (5.63±81.1) بود. بالاترين درصد چربي در بين نمونه هاي فصل زمستان استان سيستان و بلوچستان (0.08±0.29) و كمترين درصد چربي در نمونه هاي استان هرمزگان طي فصل تابستان (0.02±0.12) بدست آمد. بالاترين درصد خاكستر در نمونه هاي صيد شده فصل زمستان استان بوشهر (0.24±3.1) و كمترين آن مربوط به خيار دريايي فصل زمستان استان هرمزگان (0.24±2.08) بود. نتايج كلي نشان از برتري پروتييني خيار دريايي در استان هرمزگان به خصوص صيد تابستاني دارد كه مي تواند روي شاخص قيمت پيشنهادي آن اثرگذار باشد

Abstract: Sea cucumbers (Echinodermata: Holothuroidea), has high nutritional value in south east countries with high price in food market. This echinoderm has high medicinal importance base on active and chemical compositions which are more used in pharmacy industries. In this study, proximate composition of Holothuria leucospilota divers from Sistan and Baluchistan and Hormozgan to some parts of Bushehr provinces which were caught by diving, during Autumn and winter 2016 and Spring and Summer 2017, determined. For this, one station was selected in each province, three specimens from each three replication of different seasons sampled. In nutrition laboratory of Arazist Parsian Mehr consultees Co. Fars Province, all specimens from replication of each season of separated province, minced and analyzed proximate compositions protein, lipid, Ash and Humidity based on standard methods. Results showed that this sea cucumber species compromised relative high protein level. The highest protein content was found in Hormozgan at summer season (15±3.69) and lowest not significantly in Bushehr at autumn season (10±1.73) and Sistan and Baluchistan province at spring season (10±1.8), caused by higher WT. and chlorophyll a contents in sea cucumber caught in Hormozgan st summer season compare to samples from other studies provinces at the same seasons. Humidity percentage were the highest in the sea cucumber caught at winter time both in Bushehr (86.1±8.43) and Sistan – Baluchistan (86.1±7.43) provinces not significantly(P>0.05), while the lowest was obtained from Hormozgan samples at spring season (81.1±5.63). Lipid contents with low levels in this species showed the highest in Sistan and Baluchistan province at winter season (0.29±0.08) and the lowest lipid content was obtained from sampled in Hormozgan province at Summer time (0.12±0.02). Ash body content of H. leucospilota species was the highest in samples from Bushehr province at winter season (3.0±0.24) and the lowest ash was found in specimens from Hormozgan province at winter season (2.08±0.24). As conclusion, H. leucospilota from Hormozgan speciallity in summer season, has higher protein and can be affected on price indexs.

خيار دريايي , تركيبات تقريبي , درياي عمان و خليج فارس , فصول مختلف , تركيبات تقريبي

تهران ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر

مصور، جدول، نمودار

ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﺸﺎورز ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر- ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ذﺧﺎﯾﺮ آﺑﺰﯾﺎن آﺑﻬﺎي داﺧﻠﯽ 53961