1736

بررسي تنوع، بيوماس و فراواني زئوپلانكتون در منطقه جنوبي درياي خزر

روشن‌طبري، مژگان

وحيدفارابي، محمد ، همكارطرح , رحمتي، رحيمه ، همكارطرح , خداپرست، نوربخش ، همكارطرح , رستميان، محمدتقي ، همكارطرح , رضواني، غلامرضا ، همكارطرح , اسلامي، فرشته ، همكارطرح , سليماني‌رودي، عبدالله ، همكارطرح , كيهان‌ثاني، عليرضا ، همكارطرح , مكرمي، علي ، همكارطرح , سبك‌آرا، جليل ، همكارطرح , دوستدار، مسطوره ، همكارطرح , گنجيان، علي ، همكارطرح , گل‌آقايي، مهدي ، همكارطرح , مخلوق، آسيه ، همكارطرح

1391

وزارت ﺟﻬﺎد ﮐﺸﺎورزي - ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞﮐﺸﺎورزي - ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر

اين بررسي در سال ‮‭1388‬ در 4 فصل سال با كشتي گيلان توسط تور مخروطي زئوپلانكتون ‮‭100‬ ميكرون و به صورت كشش عمودي ، در ايستگاه هاي مختلف و اعماق،5 ،‮‭10‬ ،‮‭50 20‬ و ‮‭100‬ متر انجام شد. در اين برر سي ‮‭25‬ گونه جمعيت زئوپلانكتون را تشكيل دادند كه 4 گونه از 9 ، ‭Copepoda ‬گونه از 2 ، ‭Rotatoria ‬گونه از ‭Protozoa ‬و 8 گونه از ‭Cladocera ‬بوده است كه در گروه هولوپلانكتون ، 2 گونه نوزاد و لارو ‭sp Balanus ‬و لارو دو كفه اي ها در گروه مروپلانكتون قرار داشتند. نتايج ساليانه نشان مي دهد كه ميانگين تراكم زئوپلانكتون در زمستان ‮‭7120 12754‬ (انحراف معيار ميانگين)عدد در متر مكعب و زي توده‮‭87/47 179/51‬ (انحراف معيار ميانگين) ميلي گرم در متر مكعب ، بيش از ساير فصول بوده و تحت تاثير ‭Rotatoria ‬قرار داشته است. تراكم ‭Copepoda ‬در تابستان به بيشترين ميانگين تراكم ‮‭3612 4839‬ (انحراف معيار ميانگين) عدد در متر مكعب و زي توده ‮‭35/75 42/81‬ (انحراف معيار ميانگين) ميلي گرم در متر مكعب رسيد و از پاييز تراكم به تدريج كاهش داشت و در فصل زمستان به كمترين ميزان رسيد‭. Cladocera ‬در بهار بيشترين ميانگين تراكم ‮‭300 383‬ (انحراف معيار ميانگين) نمونه در متر مكعب را داشته و به تدريج تراكم آن كاهش داشت به طوريكه در تابستان و پاييز به كمتر از4 نمونه در متر مكعب رسيد‭. Protozoa ‬از نظر فراواني و زي توده كمترين ميزان جمعيت زئوپلانكتون درياي خزررا تشكيل دادند. در فصل بهار و زمستان جمعيت زئوپلانكتون تحت تاثير مروپلانكتون ‭Cirripedia ‬و ‭Lamellibranchiate larvae ‬نيز قرار داشته است. به غير از ‭Copepoda ‬ساير گروه هاي پلانكتوني در تابستان و پاييز سهم كمتري در تراكم زئوپلانكتون داشته اند. بيشترين تراكم و زي توده زئوپلانكتون در ايستگاه هاي با عمق 5 متر بوده كه در فصل بهار ‮‭10209 8352‬(انحراف معيار ميانگين) عدد در متر مكعب و‮‭43/56 26/08‬ (انحراف معيار ميانگين) ميلي گرم در متر مكعب، در تابستان ‮‭8545 7127‬ (انحراف معيار ميانگين) عدد در متر مكعب و ‮‭73/59 56/65‬ (انحراف معيار ميانگين) ميلي گرم در متر مكعب( در عمق ‮‭10‬ متر)، در پاييز ‮‭8427 6711‬ (انحراف معيار ميانگين) نمونه در متر مكعب و‮‭43 /15 29/59‬ (انحراف معيار ميانگين) ميلي گرم در متر مكعب و در زمستان ‮‭24426 26975‬ (انحراف معيار ميانگين) نمونه در متر مكعب و ‮‭334/25 392 /21‬ (انحراف معيار ميانگين) ميلي گرم در متر مكعب بود و از ايستگاه هاي با عمق 5 متر به ايستگاه هاي با عمق بيش تركاهش داشت‭. Rotatoria ‬در زمستان از جمعيت بالاي ‮‭3775 8632‬ (انحراف معيار ميانگين) نمونه در متر مكعب برخوردار بوده و همراه با ‭Copepoda‬جمعيت اصلي زئوپلانكتون را در زمستان تشكيل دادند. در بررسي نواحي مختلف حوضه جنوبي درياي خزر بيشترين تراكم و زي توده زئوپلانكتون در فصل بهار در ناحيه شرق‮‭5119 6018‬ (انحراف معيار ميانگين) عدد در متر مكعب و در ناحيه مركزي‮‭28/59 24/79‬ (انحراف معيار ميانگين) ميلي گرم در متر مكعب، تابستان در غرب‮‭6628 7117‬ (انحراف معيار ميانگين) عدد در متر مكعب و در ناحيه مركزي ‮‭50/73 59/52‬ (انحراف معيار ميانگين) ميلي گرم در متر مكعب، در پاييز در ناحيه غرب ‮‭5248 5489‬(انحراف معيار ميانگين) نمونه در متر مكعب و‮‭31/16 31/22‬ (انحراف معيار ميانگين) ميلي گرم در متر مكعب و در زمستان در غرب ‮‭11588 16191‬ (انحراف معيار ميانگين) نمونه در متر مكعب و ‮‭131/02 193 /61‬ (انحراف معيار ميانگين)ميلي گرم در متر مكعب بود. بررسي آماري در فصول مختلف سال نشان مي دهد كه اختلاف معني داري بين تراكم كل زئوپلانكتون با ايستگاه هاي نمونه برداري در فصول پاييز وزمستان ، ولي با اعماق نمونه برداري در تمام فصول اختلاف معني دار وجود داشته است ‮‭0/05) Kruskal-Wallis test‬P، ‭ (

This survey was carried out by R/V Gilan with a conical plankton net of 100 micron mesh by vertical hauls at 8 transect in the southern Caspian sea. Transects were located at Astara, Anzali, Sefid roud, Tonekabon, Noshahr, Babolsar, Amirabad and Torkman in depths of 5, 10,20,50and 100m. Samples were taken in 4 seasons ( in each season 64 samples) in 2009. In this study 23 species formed the zooplankton community including 4 species of Copepoda, 8 species of Rotatoria, 2 species of Protozoa and 8 species of Cladocera. The meroplankton blonged to 2 species of Balanus sp and Lamellibranchiata larvae. The annual results revealed that the maximum abundance of Copepoda were 3612 4839 ind/m3 and 35/75 42/81 mg/ m3 in summer and decreased gradually since autumn and reached to minimum value in winter. The maximum abundance of Cladocera was 300 383 ind/m3 in spring and reached to less than 4 ind/m3 in summer and autumn. The Rotatoria had high population (3775 8632 ind/m3) in winter which consisted the zooplankton population with Copepoda. The Protozoa had no efficient role in zooplankton population of Caspian sea during the year. The zooplankton population was affected by Meroplankton and Lamellibranchiata larvae in spring and winter. The Copepoda contributed in zooplankton population only in summer and autumn. The maximum zooplankton abundance and biomass were in 5m depth which included 10209 8352 ind/m3 and 43/56 26/08mg/ m3 in spring, 8545 7127 ind/m3 and 73/59 56/65mg/ m3 in summer(10 m depth), 8427 6711 ind/m3 and 43/15 29/59 mg/ m3 in autumn and 24426 26975 ind/m3 and 334/25 392/21 mg/ m3 in winter which decresed from surface to depth. The maximum abundance and biomass of zooplankton were 5119 6018 ind/m3 in east and 28/59 24/79 mg/ m3 in central area in spring, 6628 7117 ind/m3 in west area and 50/73 59/52 mg/ m3 in central area in summer, 5248 5489 ind/m3 and 31/16 31/22 mg/ m3 in west area in autumn and 11588 16191 ind/m3 and 131/02 193/61 mg/ m3 in west area in winter. The annual statistical analysis reveals that there is significant difference between Copepoda and Cirripedia population among seasons, sampling stations, depth and sampling layer (Kruskal-wallis test, p<0.05) and the total zooplankton populatin had no significant difference only between seasons (Kruskal-wallis test, p>0.05). The Cladocera, Lamellibranchiata larvae and the Rotatoria had significant difference between seasons only (Kruskal-wallis test, p<0.01). Key Word: Zooplankton, Copepoda, Meroplankton, Caspian Sea‬

زئوپلانكتون , درياي خزر , ‭Copepoda‬ , پراكنش , مروپلانكتون

تهران 41387

مصور (رنگي)، جدول، نمودار

ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﺸﺎورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 41387