شناسه هاي افزوده :
يگانه، وحيد ، همكار طرح , مرادي، يزدان ، همكار طرح , اژدهاكش پور، اشكان ، همكار طرح , پوركاظمي، محمد ، همكار طرح
چكيده فارسي :
آبهاي خليج فارس و درياي عمان و همچنين درياي خزر زيستگاه گونه هاي متعددي از آبزيان كشور هستند. در اين ميان گونه هاي بومي از جمله ذخاير ژنتيكي باارزش اقتصادي بالا به شمار مي روند كه گاها بعضي از ذخاير آنها در معرض خطر مي باشدو لذا حفظ ذخاير ژنتيكي گونه ها يك وظيفه ملي است. بدين منظور برخي از دستگاهها و موسسات پژوهشي از قبيل موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور و دانشگاهها اقدام به تاسيس بانك ژن آبزيان با روشها و قابليت هاي مختلف نموده اند. از آنجايي كه تاسيس اين بانكها تابع قوانين، مقررات و استاندارد يكساني نبوده است لذا اين احتمال وجود دارد كه در آنها عمليات تكراري، غير علمي و يا ناقص و گاها موازي صورت پذيرفته باشد. از طرف ديگر امكان بهره برداري از بانكهاي موجود براي ساير بهره برداران ميسر نباشد. لذا بررسي و احصا وضع موجود و نقاط قوت و ضعف هريك از بانكهاي ژن موجود آبزيان در سطح كشور به منظور بررسي ساختاري، تشكيلاتي ، علمي ، تجهيزاتي آنها ضروري است.
در اين طرح تحقيقاتي مشخص گرديد كه دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي جنوب كشور متاسفانه تمهيدات لازم را در زمينه ايجاد ژن بانك و تاسيسات مربوطه در اختيار ندارند. و لذا وضعيت بانك هاي ژن آبزيان موجود و يا قابل ايجاد در سطح موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور، تاسيسات، لوازم آزمايشگاهي، نمونه ها (اعم از زنده و يا غير زنده) ، ساختار تشكيلاتي، تعداد نيروي انساني و تخصص آنها، اعتبارات، مصوبات ، دستورالعمل ها، اطلاعات نرم افزاري بررسي گرديد.
پژوهشكده اكولوژي خليج فارس و درياي عمان با دارا بودن سالن تكثير و چندين تانك فايبرگلاس و بتوني ، سالن كشت غذاي زنده و تانك هاي نگهداري مولدين در ابعاد مختلف هم اينك قادر ميباشد كه گونه هاي مختلف هامور ماهيان ، ماهي صافي و سوكلا را در بخش تكثير و پرورش در تانكهاي مربوطه به عنوان بانك موجود زنده نگهداري نمايد.
همچنين زير ساخت هاي موجود در اين بخش مي تواند در راستاي تشكيل بانك ژن زنده مورد استفاده قرار گيرد.
همچنين مشخص گرديد كه پژوهشكده اكولوزي خليج فارس و درياي عمان قادر است در قالب تكميل زير ساخت هاي لازم در دو آزمايشگاه ژنتيك و آزمايشگاه كشت سلول در راستاي استخراج مواد بيولوژيك از گياهان و جانوران خليج فارس ، تامين رده هاي سلولي انواع آبزيان و ثبت ملكولي سلول هاي ذخيره شده در بانك جهاني ژن وهمچنين مطالعات بر روي بيواكتيو ها با خواص سايتو توكسيك و آنتي باكتريال استخراج شده از منابع آبزيان خليج اقدام نمايد.
با توجه به امكانات و زيرساخت هاي مركز تحقيقات آبهاي دور (چابهار ) با دارا بودن تانك هاي بتوني و فايبرگلاس وهمچنين بخش فايكولب و دارا بودن نيروهاي متخصص ميتوان گفت كه اين مركز علاوه بر تكثير و پرورش گونه هاي مختلف لابستر و همچنين نگهداري بانك ژن زنده و غير زنده ( سلول و DNA ) بتوان اين مركز را به عنوان قطب بانك هاي ژن گونه هاي مختلف لابستر ، شاه ميگو ( Panulirus homarus و P. polyphagus ماهي كفال (Mugil cephalus ) ، ماهي هامور و ماهي شوريده(Otolithes ruber ) معرفي كرد.
همچنين با بررسي هاي به عمل آمده در اين طرح پژوهشكده ميگوي كشور ( در بوشهر ) نيز با دارا بودن امكانات مختلف از جمله تانك هاي بتوني و فايبرگلاس و سالن كشت غذاي زنده و آزمايشگاه ژنتيك در زمينه ايجاد بانك ژن در زمينه ميگو و سخت پوستاني نظير گونه: Litopenaeus vannamei كه يك گونه وارداتي بوده و همچنين سخت پوستان: Litopenaeus vannamei، P.semisulcatus، F. merguiensis،. M. affinis، Parap. Stylifera، F.indicus و همچنين توليد و نگهدتري پست لارو و مولدين گونه هاي مختلف ميگو هاي اقتصادي خليج فارس بصورت تخصصي عمل نموده و در اين زمينه پيشرو باشد.
از مواردي كه در تهيه اين گزارش ميتوان اشاره كرد اين است كه امكانات مورد بررسي قرار گرفته در هر مركز اعم از امكانات در تهيه بانك ژن زنده ( سالن هاي تكثير و فايكولب ها) و غير زنده ( آزمايشگاه هاي ملكولي و كشت سلول ) قابليت توسعه در اين راستا را دارند و شايد با فراهم كردن امكانات كافي و همچنين الگويي مناسب بتوان مراكز مختلف تحقيقاتي تابعه موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور را بصورت اختصاصي و تعريف شده براي هر گونه كه در برخي موارد گونه هاي بومي و در معرض خطر ميباشند را ساماندهي كرد. اگرچه ايجاد يك شبكه منظم در ارتباط با بكارگيري امكانات به صورت شبكه در بين مراكز مختلف نيز ميتواند مورد توجه قرار گيرد .
چكيده انگليسي :
The Persian Gulf and Oman Sea, as well as the Caspian Sea, are habitats of many species of marine animals in Iran. Some marine species, such as native species, are unique genetic reserves that are essential for their conservation. In addition, there are high-value aquatic species in Iranian water resources which reserves are threatened. So preserving the genetic reserves of this species is a national task. This research project showed that the universities and the other research centers in the south of Iran unfortunately did not have the necessary equipment to create the gene bank and the related facilities. For this purpose, some research institutes such as the Iranian Fisheries Research Institute have established a gene bank of marine animals with different methods
Persian Gulf and Oman Sea Ecological research institute able to complete the necessary structure in two genetic laboratories and a cell culture laboratory to extract biological materials from plants and animals of the Persian Gulf, supplying cell types of aquatic species and cellular molecular registration and record the informations in world Gene Bank, as well as studies on cytotoxic and anti-bacterial of animals and plants properties extracted from Gulf marine resources.
In this research project, the status of existing aquaculture gene banks in Iranian Fisheries Research Institute regarding to their facilities, laboratory supplies, samples (whether live or non-living) , organizational structure and their expertise, credits, instructions and also software informations were reviewed.
Considering the facilities and infrastructure of the Chabahar Research Center with some facilitise including fiberglass aquaculture tank and phycolab systems, seems that the proliferation and breeding of different species of lobster, as well as the maintenance of a living and non-living gene bank (cell and DNA), can be considered and introduce this center as the focal point of various species of lobster, shrimp (Panulirus homarus and P. polyphagus, Mugil cephalus, Epinephelus coioides fish and Otolithes ruber) gene banks.Also, with the studies in this project, Shrimp Research Institute has various facilities in order to creating a live and non-living gene bank like Litopenaeus vannamei as well as the other crustaceans: Litopenaeus vannamei, P.semisulcatus, F. merguiensis ,. M. affinis, Parap. Stylifera, F.indicus and also production and maintenance of post larvae and breeders of different species of shrimp in the Persian Gulf. can be considered as a special Institute in this field. Persian Gulf and the Oman Sea ecological Research Institute, in case of supply the equipments, also able to store various species of fish such as Rachycentron canadum in the reproduction and breeding purposes used to create a living Gene Bank.It was also cleard that the Persian Gulf and the Oman Sea ecological Research Institute was able to complete the necessary infrastructure in two genetic laboratories and cell culture laboratory to supply and maintain a gene bank of animal and plant marine sources in the Persian Gulf and Oman Sea area. One of the main points which could be mention in this report is that the facilities studied at each center, including the facilities for providing the living Gene Bank (Aquaculture equipments and phycolabs) and non-living (molecular laboratories and cell culture), can be developed for this purpose and various research centers of the Iranian Fisheries Research Institute can be organized for gene bank operations for any native or threatened species by providing adequate facilities and a proper models.
However, creation of a regular connections for using the facilities by the gene bank centers also be considered.
كليدواژه :
بانك ژن , خليج فارس و درياي عمان , كشت سلول , ژنتيك ملكولي , DNA
