1833

ارزيابي ذخاير ماهي سفيد در آب‌هاي ايراني درياي خزر (96ـ1394)

دريانبرد، غلامرضا

فضلي، حسن ، همكار طرح , جانباز، علي‌اصغر ، همكار طرح , باقرزاده افروزي، فرامرز ، همكار طرح , طالشيان، حسين ، همكار طرح , وهاب‌نژاد، آرزو ، همكار طرح , شيخ‌تبار، عباس‌علي ، همكار طرح , آخوندي، مختار ، همكار طرح

1397

سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

اين تحقيق به منظور تعيين تركيب طولي، سني، محاسبه پارامترهاي رشد و مرگ و مير و محاسبه مقدار زي‌توده ماهي سفيد و همچنين بررسي روند تغييرات صيد و تلاش صيادي در آب‌هاي ايراني درياي خزر طي سال‌هاي 95ـ1394 و 96ـ1395 انجام شد. در طول فصل صيد به شركت‌هاي تعاوني صيادي پره در استان‌هاي گيلان، مازندران و گلستان مراجعه شده و داده‌هاي زيست‌سنجي گردآوري شد. مقدار صيد و صيد در واحد تلاش صيادي ماهي سفيد در تعاوني‌هاي صيادي پره در سال بهره‌برداري 95ـ1394 بترتيب 9/4282 تن و 3/98 كيلوگرم در هر پره‌كشي و در سال بهره‌برداري 96ـ1395 بترتيب 5/3395 تن و 4/80 كيلوگرم در هر پره‌كشي ثبت و محاسبه شد. در سال‌هاي 95ـ1394 و 96ـ1395 ميانگين (± انحراف معيار) طول چنگالي ماهي سفيد بترتيب 6/6±8/38 و 6/5±1/37 سانتي‌متر و وزن كل بترتيب 2/435±8/790 و 2/392±2/637 گرم محاسبه شد. بيشترين فراواني در سال 95ـ1394 در طبقه طولي 36ـ34 سانتي‌متر و در سال 96ـ1395 در طبقات طولي 38ـ36 تا 40ـ38 سانتي‌متر مشاهده گرديد و فراواني ماهيان غيراستاندارد بترتيب 1/48 و 5/55 درصد محاسبه شد. دامنه سني 2 تا 11 ساله بوده و ماهيان 3 تا 5 ساله بيش از 6/76 درصد از تركيب سني را دارا بودند. در سال 95ـ1394 ضريب همبستگي طول چنگالي و وزن كل 96/0 و مقادير a و b بترتيب 010/0 و 039/3 و در سال 96ـ1395 مقدار ضريب همبستگي 92/0 و مقادير a و b بترتيب 005/0 و 19/3 محاسبه شد. مقدار ضريب رشد سالانه (K)، طول بي‌نهايت (∞L) و سن در طول صفر (t0) بترتيب 2/0 در سال، 3/62 سانتي‌متر و 65/0- سال و پارامترهاي مرگ و مير كل (Z)، طبيعي (M) و صيادي (F) بترتيب 72/0، 37/0 و 35/0 و مقدار ضريب بهره‌برداري (E) 49/0 محاسبه شد. مقدار زي‌توده حدود 25270 تن محاسبه شد و عليرغم بازسازي ذخاير و رهاسازي سالانه ميليون‌ها عدد بچه ماهي سفيد، از مقدار زي‌توده اين ماهي در آب‌هاي ايراني درياي خزر طي سال‌هاي اخير به شدت كاسته شده است. با توجه به بالا بودن مقدار ضريب بهره‌برداري، بازسازي ذخاير از طريق توليد طبيعي و مصنوعي و رهاسازي بچه ماهيان سفيد براي پايداري ذخاير آن ضروري مي‌باشد و بايد از فشار صيد به طرق مختلف كاسته شود.

This study was conducted to determine catch and fishing effort trends, length and age composition, growth and mortality parameters and estimate biomass and acceptable biological catch of Kutum in the Iranian coastal waters of the Caspian Sea from 2015 to 2017. The catch of Kutum was 4282.9 and 3395.5 tons and CPUE were 98.3 and 80.4 kg/haul in 2015-2016 and 2016-2017, respectively. The mean (± SD) of fork length were observed 38.8±6.6 and 37.1±5.6 cm and for total weight were 790.8±435.2 and 637.2±392.2 gram in 2015-2016 and 2016-2017, respectively. The most predominated of length class was obtained 34-36 cm in 2015-2016 and from 36-38 to 38-40 cm in 2016-2017 respectively and frequency of immature individuals were observed 48.1 and 55.5 percent during two sampling period, respectively. The range of age was from 2 to 11 year and fish with 3 to 5 years comprised up to 76.6 percent. In length – weight relationship a, b and r2 were calculated 0.01, 3.04 and 0.96 in 2015-2016 and 0.005, 3.19 and 0.92 in 2016-2017 respectively. K value, L∞ and t0 were calculated 0.2 (/year), 62.3 cm and -0.65 respectively. Mortality parameters such as Z, M and F were calculated 0.72, 0.37 and 0.35 respectively and Exploitation rate were calculated 0.49. The biomass of kutum estimated 25270 tons and the biomass of Kutum decreased in recently years in spite of produce and release of huge fingerlings. This recruitment (produce and release fingerlings) must be continued for stability of stocks and fishing stress must be decrease by anyway.

ماهي سفيد , پارامترهاي رشد , مرگ و مير , زي‌توده , درياي خزر

تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

مصور، جدول، نمودار، نقشه

موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 53972