عنوان :
ارزيابي ريسك سلامت انساني ناشي شده از آلاينده هاي آلي و معدني در آبزيان استان هرمزگان
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
صديق مرتضوي، محمد
شناسه هاي افزوده :
اكبرزاد، غلامعلي ، همكار طرح , محبي نوذ، ليلي ، همكار طرح , دهقاني، رضا ، همكار طرح
تنالگان :
سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور - پژوهشكده اكولوژي خليج فارس و درياي عمان
چكيده فارسي :
فلزات سنگين از طريق مختلف به اكوسيستم آبي راه يافته و درون بدن آبزيان مخصوصاً ماهي پيدا مي كنند. اين فلزات از طريق زنجيره غذايي به انسان منتقل شده و باعث اثرات نامطلوب در انسان مي شود. در اين مطالعه ريسك بهداشت ناشي از فلزات سنگين نيكل، كروم، جيوه و سرب در سه گونه ماهيهاي هوورمسقطي (Thunnus Tonggol)، كفشك شامل كفشك پرلكه با چپ رخ (Pscudorhombus Elewvatus)، و كفشك گرد يا راست رخ (Eurglossa Orientalis) و گاريز (Klunzinger Mullet) در سواحل خليج فارس تعيين و ميزان حد مجاز مصرف هر يك آنها با توجه به درجه آلودگي آنها محاسبه شد.
پژوهش مقطعي است كه در تابستان و پائيز سال 1397 انجام گرفت. نمونه برداري در طول دو فصل مذكور از سه گونه ماهي هاي پر مصرف صيد شده در سواحل بندرعباس كه در بازار شهر عرضه شده و يا مستقيماً از دريا صيد گرديد انجام شد. آماده سازي براساس روش (MOOPAM,1999)انجام پذيرفت. غلظت فلزات بجز جيوه كه توسط دستگاه جذب اتمي كوره گرافيتي سنجش شد. ارزيابي ريسك و تعيين ميزان مجاز مصرف براساس روش هاي ارائه شده توسط US EPA انجام شد. ، دادها با استفاده از نرم افزار SPSSمورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
ميانگين ميزان نيك، كروم، جيوه و سرب در ماهي هوور بترتيب 234/0، 059/0، 083/0، و 003/0 و ماهي كفشك بترتيب 184/0 ، 033/095 ، 0/0 و 004/0 ، در ماهي گاريز بترتيب 116/0 ، 11/0 ،078/0 ، و 006/0 ميكروگرم بر گرم وزن خشك بدست آمد. نسبت ميزان آلاينده به دوز مرجع آن (THQ) تمامي فلزات آناليز شده در گونه هاي مورد مطالعه و براي گروه هاي مختلف (كودكان، بزرگسالان عادي و ماهيگيران) كمتر از 1 بدست آمد. حداكثر مجز مصرف ماهي با توجه به درجه آلودگي آنها به فلزات مورد مطالعه، براي افراد بزرگسال عادي در ارتباط با ماهي گاريز 32/7 كيلوگرم در روز است كه نسبت به بقيه گونه ها بيشترين و براي ماهي هوور 4 كيلوگرم در روز است كه نسبت به ساير گونه هاي مطالعه شده كمترين بود.
ميانگين فلزات سنگين آناليز شده در ماهي هاي مورد مطالعه پايين تر از حدود مجاز توصيه شده توسط WHO ،FAO و همچنين استانداردهاي مدون سازمان كشاورزي، ماهيگيري و غذايي انگلستان (MAFF) و مقررات ملي چين است. مجموع نسبت ميزان هر يك از فلزات مورد مطالعه در يك گونه ماهي ماهي به دوز مرجع آن با بعبارتي شاخص هاي خطر (HI) كمتر از 1 بدست آمد. بنابراين مصرف عضله اين ماهي ها خطر جدي براي مصرف كنندگان نخواهد داشت. مصرف ماهي هوورتا 4 و ماهي گاريز تا 32/7 كيلوگرم در روز براي افراد بزرگسال عادي مشكلي ندارد.
چكيده انگليسي :
Abstract:
The purpose of this study is to assess the health risks of heavy metals: nickel, chromium, mercury and lead in the three widely consumed fish on the coast of the Persian Gulf and to determine the maximum allowable amount according to the degree of contamination. A cross-sectional study was conducted in the summer and fall of 2017. Thunnus Tonggol and Liza klunzingeri fish were selected from Bandar Abbas market and Pleuronectiformes fish was caught from the sea. Metal concentrations were determined by atomic absorption spectoscopy . Risk assessment and allowable consumption level were determined according to the methods provided by the US EPA. The highest average levels of nickel and chromium in Thunnus Tonggol fish was 0.059 and 0.234 respectively, highest average levels of mercury in Pleuronectiformes fish was 0.095 and highest average level of lead in Liza klunzingeri fish was 0.006 (µg/g dry weight). Daily absorption rate of contaminants than the reference dose (THQ) for all analysis of metals in studied species and also total THQ of present heavy metals in a fish species (Hazard Index) was less than 1 for all three species. The results showed that despite fish pollution by Ni, Cr, Hg and Pb consumption of fish did not threaten consumers' health. Maximum allowable levels of fish consumption belonged to the Liza klunzingeri fish and for adults and children were 7.32 and 4.02 kilograms per day. Minimum allowable levels of fish consumption belonging to Thunnus Tonggol fish were 4 and 2.2 kilograms per day respectively
كليدواژه :
ارزيابي ريسك مصرف , فلزات سنگين , ماهي , استان هرمزگان
سرشناسه :
صديق مرتضوي، محمد
اطلاعات نشر :
تهران مؤسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
جدول، مصور، نمودار
فروست :
مؤسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 61146
