1955

امكان توليد نتاج تمام ماده در تاسماهي سيبري (Acipenser baerii) با استفاده از گاينوژنزيز و اسپرم هترولوگ

حسن‌زاده صابر، محمد

برادران نويري، شهروز ، همكار طرح , پوركاظمي، محمد ، همكار طرح , يزداني ساداتي، محمد علي ، همكار طرح , يارمحمدي، مهتاب ، همكار طرح , يگانه راسته كناري، هوشنگ ، همكار طرح , نوروزفشخامي، محمد رضا ، همكار طرح , پوردهقاني پيشكناري، محمد ، همكار طرح , جليل پور رودكلي، جليل ، همكار طرح , رئوفي، تورج ، همكار طرح

1400

سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور - انستيتو تحقيقات بين المللي ماهيان خاوياري

چكيده تاسماهي سيبري (Acipenser baerii) در تقسيم بندي IUCN به عنوان گونه در معرض خطر انقراض (EN) دسته بندي شده و ماده زايي (گاينوژنزيز) به منظور توليد جنس ماده به واسطه ارزش اقتصادي خاويار مورد توجه پرورش دهندگان مي باشد. اين مطالعه با هدف ايجاد جنس ماده تاسماهي سيبري با استفاده از القاي گاينوژنزيز و اسپرم هترولوگ، صورت گرفت. اسپرم هترولوگ تاسماهي ايراني (Acipenser persicus) در معرض اشعه UV با شدت 473 ميكرووات/سانتي متر مربع و مدت زمان 180 ثانيه (دوز 8514 ژول بر متر مربع) قرار گرفت و تخريب DNA اسپرم با موفقيت انجام شد. پس از اين مدت زمان در معرض قرارگيري اسپرم تحت اشعه UV، ميزان تحرك اسپرم 40 درصد، ميزان لقاح در تخم هاي هاپلوئيد 3/38 درصد (هيبريد شاهد 62 درصد) و ميزان تفريخ در تخم هاي هاپلوئيد 6/0 درصد در مقايسه با اسپرم هيبريد شاهد (5/40 درصد) ارزيابي شد. در تركيب اين اسپرم با تخمك تاسماهي سيبري و در معرض قرارگيري تخم لقاح يافته در شوك سرمايي 2 درجه سانتي گراد به مدت 30 دقيقه، 10 دقيقه بعد از فعاليت، نتاج گاينوژنتيك تاسماهي سيبري ايجاد گرديد. در اين حالت ميزان لقاح 5/44 درصد و ميزان تفريخ 8/19 درصد افزايش يافت كه نشان دهنده رعايت شرايط استاندارد تاثير شوك سرمايي در ديپلوئيدسازي نتاج هاپلوئيد و القاي موفق گاينوژنزيز مي باشد. وراثت پذيري نتاج گاينوژنتيك با استفاده از ماركرهاي ميكروستلايت (Afu-68، Afug-9، Afug-63، Afug-112، Afug-122 و Afug-195) نشان داد كه اين فرزندان داراي الگوي اللي صرفاَ مادري مي باشند. در اين بررسي، آناليز نشانگرهاي فنوتيپي (مورفومتريك و مريستيك) در دورگه هاي حاصل از تاسماهي سيبري ماده و تاسماهي ايراني نر نشان دادند كه دورگه ها حد واسط والدين خود مي باشند، اما اگر اسپرم در معرض اشعه UV قرار نگيرد و فعال ژنتيكي باشد، دورگه اي تشكيل خواهد شد كه نتاج دورگه، از ماهيان گاينوژنتيك در صورت داشتن مهارت كافي قابل تشخيص مي باشند. با دستيابي به بيوتكنيك توليد اسپرم با DNA غيرفعال شده تاسماهي ايراني، امكان جلوگيري از خطر انقراض و حفاظت از ساير تاسماهيان در معرض خطر انقراض، به وسيله القاي گاينوژنزيز فراهم گرديده است.

On the basis of IUCN criteria, Siberian sturgeon (Acipenser baerii) has been assorted as endangered (EN) species. The aim of this study was induction of female sex Siberian sturgeon using heterologous sperm and gynogenesis. DNA of heterologous sperm from Persian sturgeon (Acipenser persicus) was damaged by UV irradiation with 473 µw/cm2 intensity at 60, 120 and 180 sec durations with preserving of sperm motility to fertilize the eggs. On the basis of motility, fertilization and hatching rates, the best duration of exposed sperm under UV-irradiation was 180 seconds (8514 J/m2). After this duration, assessments showed sperm motility percentage as 40%, fertilization rate of haploid eggs as 52.1% and hatching rate of haploid eggs as 1.1%. These characteristics were recognized as: 70%, 70.7%, 65.5%, respectively in control treatment. UV-irradiated sperm mixed with Siberian sturgeon eggs. Then, the activated eggs exposed to 2ºC cold shock for 30 minutes, 10 minutes after activation to induce gynogenetic diploid of Siberian sturgeon. In this situation, fertilization and hatching rates increased to 59.5% and 41.6%, respectively which showed standard method for cold shock effect on diploidization of haploid progenies and successful induction of gynogenesis. Gynogenetic progenies were verified by microsatellite markers (Afu68, Afug9, Afug63, Afug112, Afug122 and Afug195) as only maternal heritability. In this study, phenotypic characteristics (morphometric and meristic) of hybrid treatment between female Siberian sturgeon and male Persian sturgeon showed a high resemblance between progenies and their paternal brood. So, if some spermatozoa failed to be UV-irradiated, the gynogenetic and other produced samples could be easily detectable. Meanwhile, biotechnique of inactivation of Persian sturgeon sperm along with gynogenesis induction could inhibit the danger of extinction of other sturgeon species.

تاسماهي ايراني (Acipenser persicus) , گاينوژنزيز , اسپرم هترولوگ , گاينوژنزيز

حسن‌زاده صابر، محمد

تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

تصاوير ، جداول ، منحني ها و نمودارها

موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 61145