1960

تعيين خط شناسه ژنتيكي (DNA Barcoding) شش گونه از ماهيان اقتصادي حلوا سياه، راشگو، سنگسر معمولي، ميش ماهي، سوكلا و صبيتي

نهاوندي، رضا

علامه، كمال الدين ، همكار طرح , جرفي، الهام ، همكار طرح , بياتي، فروغ ، همكار طرح

1400

وزارت‌ جهاد كشاورزي‌ سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

كاهش ذخاير آبزيان در بسياري از نقاط جهان باعث گرديده است تا محققين علوم شيلاتي قبل از هر اقدام عملي جهت مديريت ذخاير آبزيان، به مطالعه و تعيين ساختار ژنتيكي گونه هاي با ارزش آن منطقه از طريق روش¬هاي مولكولي روي آورند. اين مطالعه با هدف درك بهتر از الگوهاي پراكندگي والدين، لاروها و همچنين كسب سوابق باركد براي نمونه¬هاي مورد نظربا توجه به گونه هاي گزارش شده از سراسر جهان بر روي شش گونه از ماهيان اقتصادي خليج فارس به نام هاي صبيتي، سنگسر، حلوا سياه، راشگو، ميش و سوكلا در سال 98 انجام گرفت. نمونه برداري از دو منطقه بندر ماهشهر در استان خوزستان و بندر عباس در استان هرمزگان و با توجه به نقاط صيد عمده گونه هاي مورد اشاره انجام گرديد. قسمتي از ژنوم mtDNA به نام COI با موفقيت آمپلي فاي و تعيين توالي شد و حدود 650 جفت باز تكثير و با جدا سازي بازهاي انتهايي مشكوك، 560 جفت باز قابل اطمينان جهت بررسي فايلوژني انتخاب گرديدند. دو روش مختلف تجزيه و تحليل رابطه فايلوژني يعني درخت Maximum Parsimony و Neighbor-Joining كه به ترتيب با توجه به داده¬هاي كلاديستيكي (Cladistics) و فنتيكي (Phenetics) به منظور تعيين روابط بين اعضاي گونه¬هاي مطالعه شده استفاده مي كنند، جهت مطالعه ژنتيكي و تعيين فاصله ژنتيكي بين شش گونه مورد مطالعه استفاده شد. در اين پژوهش، گونه سوكلا به همراه صبيتي، حلوا سياه (با اختلاف ژنتيكي 22/0 بين اين سه گونه) به همراه گروه خواهري از ميش ماهيان با اختلاف ژنتيكي 25/0 درصدي بين اين گونه و سه گونه ياد شده در شاخه اول قرار گرفتند. از سوي ديگر، ماهي سنگسر معمولي با اختلاف بالاتري نسبت به چهار گونه ديگر ياد شده در شاخه بعدي خود را نشان دادند. گونه راشگو به صورت يك هاپلوتايپ جداگانه در كنار نمونه هايي از مالزي، اندونزي، هند و بنگلادش در شاخه سوم قرار گرفتند. در همين حال نكته قابل توجه، وجود ميش ماهي منقوط در منطقه خوزستان در نمونه برداري در برابر نمونه¬اي از ميش ماهي معمولي در استان هرمزگان بود كه نشان دهنده غالب بودن گونه منقوط در غرب خليج فارس نسبت به گونه ميش ماهي معمولي در شرق خليج فارس مي باشد. نكته قابل تامل در اين تحقيق، قرار گرفتن نمونه ماهي صبيتي در كنار نمونه هايي گزارش شده از كشور كويت و عربستان بود كه اين امر با توجه به مبادله ژن ها بين جمعيت ها و افزايش توالي هاي آللي جمعيت ها، دور از انتظار نبود. تجزيه و تحليل DNA ميتوكندري، وضوح خوب واگرايي ژنتيكي بين گونه هاي مختلف در جهت شناسايي و قرابت ژنتيكي گونه هاي مختلف در منطقه خليج فارس را نشان داد.

Declining aquatic stocks in many parts of the world have led fisheries researchers to study and determine the genetic structure of valuable species in that region through molecular methods before taking any practical action. The aim of this study was to better understand the distribution patterns of parents and larvae and also to obtain DNA barcode records for the samples according to the species reported from around the world on six species of Persian Gulf economic fish named, Parastromateus niger, eleutheronema tetradactylum, pomadasys kaakan, protonibea diacanthus, Rachycentron canadum and sparidentex hasta were done. Sampling was done from two areas of Bandar Mahshahr in Khuzestan province and Bandar-Abbas in Hormozgan province and according to the main fishing points of the mentioned species. A part of the mtDNA genome called COI was successfully amplified and sequenced, and about 650 bp amplifiers, and by terminating the bases,560 reliable bp were selected for phylogenetic analysis.Two different methods of phylogenetic relationship analysis, namely Maximum Parsimony tree and Neighbor-Joining, which are used according to cladistics and Phenetics data to determine the relationships between members of the studied species, for genetic study and to determine the genetic distance between six The studied species was used.In this study, Rachycentron canadum species along with Sparidentex hasta, Parastromateus niger (with a genetic difference of 0.22 between these three species) and a sister group of Protonibea diacanthus with a genetic difference of 0.25% between this species and the three mentioned species were placed in the first clade. In the other hand, Pomadasys kaakan showed a higher difference than the other four species mentioned in the next clade. Eleutheronema tetradactylum were classified as a separate haplotype along with specimens from Malaysia, Indonesia, India and Bangladesh in the third category. At the same time, the remarkable point was the presence of Protonibea diacanthus in Khuzestan region in sampling against a sample of common ewes in Hormozgan province, which shows the predominance of spotted species in the west of the Persian Gulf compared to the common species of Argyrosomus hololepidotu in the east of the Gulf. Is Persian. A noteworthy point in this study was the placement of Sparidentex hasta along with the reported samples from Kuwait and Saudi Arabia, which was not unexpected due to the exchange of genes between populations and the increase in allelic sequences of populations. However, if the data obtained are a true reflection of the genetic composition of the species in question, it can be concluded that the genetic composition of the studied species and their phylogenetic relationship were not unexpected, but the separation of the haplotype from Samples of six species of fish in the region are very significant compared to the recorded samples. Mitochondrial DNA analysis showed good resolution of genetic divergence between different species in order to identify and genetic similarity of different species in the Persian Gulf region.

خط شناسه ژنتيكي , COI , صبيتي , سنگسر , حلوا سياه , ميش ماهي منقوط و سوكلا

نهاوندي، رضا

تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

مصور، نقشه، نمودار

موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 60957