شماره ركورد :
2005
عنوان :
" بررسي فراواني، عادات غذايي و وضعيت توليدمثل ماهيان درياچه شهداي خليج فارس (چيتگر)
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
عباسي رنجبر، كيوان
شناسه هاي افزوده :
ميرزاجاني، عليرضا همكار طرح , مخير، زهره همكار طرح , مكارمي، مرضيه همكار طرح , رامين، محمود همكار طرح , دژنديان، سهراب همكار طرح , محمدي دوست، رضا همكار طرح , رضايي، جواد همكار طرح , افشارچي، محمدحسن همكار طرح , عبدالملكي، شهرام همكار طرح
سال نشر :
1400
تنالگان :
وزارت‌ جهاد كشاورزي‌ - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
چكيده فارسي :
درياچه چيتگر با مساحت آبي حدود 130 هكتار بزرگترين درياچه مصنوعي ايران بوده و در شهر تهران وجود دارد. اين مطالعه در درياچه و ورودي آن (رودخانه كن) و در فصول بهار، تابستان، پاييز و زمستان 1397 و با هدف شناسايي، بررسي پراكنش، فراواني، ساختار طولي، وزني ، سني، نسبت جنسي، وضعيت توليدمثل و رژيم غذايي گونه هاي ماهيان آن صورت گرفت. براي صيد ماهيان در داخل درياچه، در 3 ايستگاه از تورهاي گوشگير چشمه 8، 15، 30، 40، 50، 60 و70 ميلي متري، در 10 ايستگاه از تور محاصره اي چشمه 6 ميليمتري و در 10 ايستگاه از تور پرتابي چشمه 8 ميلي متري و همچنين در 3 ايستگاه رودخانه كن از دستگاه الكتروشوكر استفاده شد. نتايج، وجود 17 گونه‌ از 7 خانواده‌ Cyprinidae، Pangasiidae ، Bagridae ، Clariidae ، Loricariidae ، Esocidae و Characidae را در منطقه مورد بررسي نشان داد كه خانواده كپور ماهيان‌ با 11 گونه‌،‌ بيشترين تعداد گونه را داشت. يك گونه بومزاد، 3 گونه بومي و 13 گونه غير بومي شناسايي شد كه از گونه هاي غير بومي، 4 گونه پرورشي، 3 گونه غير هدف و 6 گونه زينتي بودند. گونه هاي ماهيان تقريبا در تمام ايستگاه ها پراكنش داشتند. بررسي فراواني ماهيان نشان داد كه با تورهاي گوشگير، گونه هاي تيزكولي و كپور معمولي به ترتيب با فراواني 5/72 و 8/13 درصد، با پره ريزچشم گونه هاي تيزكولي و مرواريدماهي قفقاز به ترتيب با فراواني 6/70 و 3/15 درصد و با تور پرتابي گونه هاي تيزكولي، آمورنما و كپورچه به ترتيب با 0/47، 0/21 و 0/20 درصد جمعيت ماهيان غالب بودند. ميانگين طول كل ماهيان مرواريدماهي قفقاز، سياه ماهي بوهسي، كپورچه، كپور معمولي، تيزكولي، آمورنما و اردك ماهي به ترتيب 9/1±3/8، 9/3±8/10 ، 6/2±5/20 ، 8/11±1/34 ، 4/5±4/13 ، 8/1±3/4 و 5/10±9/51 سانتي متر (انحراف معيار±ميانگين)، ميانگين وزن بدن آنها به ترتيب 2/3±9/5، 1/23±3/23 ، 5/50±4/138 ، 1372±6/944 ، 5/26±1/26 ، 5/1±1/1 و 838±1/1138 گرم و ضريب چاقي به ترتيب 1/0±91/0، 1/0±32/1، 2/0±55/1، 2/0±64/1، 1/0±72/0، 1/0±88/0، و 1/0±77/0 تعيين شد. طول كل، وزن بدن و ضريب چاقي در اغلب ماهيان در فصول مختلف اختلاف معني دار داشت، همچنين اين شاخص ها بين نرها و ماده هاي 5 گونه مرواريدماهي قفقاز، كپور معمولي، تيزكولي، آمورنما و اردك ماهي تفاوت وجود داشت. سن مرواريدماهي و آمورنما +0 تا +4 ، سياه ماهي و اردك ماهي +0 تا +5، كپورچه +2 تا +5، كپور معمولي +0 تا +9 و تيزكولي +0 تا +9 تعيين شد. الگوي رشد در سياه ماهي، كپورچه، كپور معمولي، كپور نقره اي و آمورنما همگون، در مرواريدماهي ناهمگون منفي و در تيزكولي و اردك ماهي ناهمگون مثبت تعيين شد. در ماهيان كپورچه و تيزكولي غالبيت با ماده ها، در كپور معمولي، آمورنما و سياه ماهي به نفع نرها ولي در ساير گونه ها تفاوتي با مقدار استاندارد (1نر: 1ماده) نداشت. فصل تخمريزي در درياچه چيتگر در گونه هاي مرواريدماهي، سياه ماهي، كپورچه و آمورنما در بهار، كپور معمولي و تيزكولي در بهار و تابستان و اردك ماهي در اواخر پاييز و زمستان تعيين شد، با توجه به فراواني بسيار كم بچه ماهيان كپورچه، كپور معمولي و اردك ماهي در درياچه چيتگر، به نظر مي رسد به احتمال زياد، اين گونه ها موفقيت توليدمثلي كمي در اين درياچه دارند. سن بلوغ جمعيت در ماهيان افراد ماده مرواريدماهي، سياه ماهي، كپورچه، كپور معمولي، تيزكولي، آمورنما و اردك ماهي به ترتيب به ترتيب 1، 2، 2، 3، 2، 1 و 2 سالگي اتفاق افتاد. هم آوري سالانه در مرواريدماهي قفقاز 1133 تا 2909 (3/589±7/2151)، در سياه ماهي 8822 تا 12587 (1606±4/9853)، در كپور معمولي 64964 تا 2111152 (450565±382666) و در تيزكولي 20820 تا 51753 (10297±6/36619) عدد تخمك و هم آوري مطلق در اردك ماهي 29727 تا 136170 (31743±65689) عدد تخمك برآورد گرديد. شدت تغذيه در گونه هاي مرواريدماهي، سياه ماهي، كپورچه، كپور معمولي، تيزكولي، كپور نقره اي، آمورنما و اردك ماهي به ترتيب 211 ، 208، 216 ، 109 ، 279 ، 628 ، 278 و 170 تعيين شد كه نشانگر شدت تغذيه خوب كپور نقره اي، متوسط تيزكولي و آمورنما و نسبتا ضعيف ساير ماهيان مي باشد. نتايج بررسي رژيم غذايي ماهيان غالب نشان داد كه مرواريدماهي به ترتيب از 5 ، 30 و 5 نوع كفزي، جلبك و زئوپلانكتون، سياه ماهي به ترتيب از 7 ، 17 و 4 نوع كفزي، جلبك و زئوپلانكتون، كپورچه به ترتيب از 2 ، 32 و 11 نوع كفزي، جلبك و زئوپلانكتون، كپور معمولي به ترتيب از 10 ، 26 ، 10 و 3 نوع كفزي، جلبك، زئوپلانكتون و ماهي، تيزكولي به ترتيب از 9 ، 30 ، 11 و 1 نوع كفزي، جلبك، زئوپلانكتون و ماهي، كپور نقره اي به ترتيب از 32 و 11 نوع فيتوپلانكتون و زئوپلانكتون، آمورنما به ترتيب از 2 ، 26 و 11 نوع كفزي، جلبك و زئوپلانكتون و اردك ماهي از ميگو و نيز 5 گونه ماهي تغذيه نموده اند، بنابراين در درياچه چيتگر، مرواريدماهي، سياه ماهي، كپور معمولي و تيزكولي همه چيزخوار، ماهي كپورچه، كپور نقره اي و آمورنما پلانكتون خوار و اردك ماهي گوشتخوار به حساب مي آيند. در نهايت جهت بهبود كيفيت آب درياچه چيتگر، رهاسازي سالانه تعداد مورد نياز از افراد نابالغ كپور نقره اي (براي كنترل رشد فيتوپلانكتون) و اردك ماهي براي كنترل جمعيت ماهيان ناخواسته (تيزكولي، آمورنما، مرواريدماهي و كپورچه پيشنهاد مي گردد. واژگان كليدي : درياچه چيتگر – ماهيان – فراواني – رژيم غذايي - توليدمثل
چكيده انگليسي :
and its tributary river (Kan), in September 2017, and May and November 2018 and March 2019, and the main porposes were identification, dispersion, abundance, length, weight and age composition, sex ratio, reproduction and diet of fish species. Gill-nets, beach seine and cast-net inside the lake and electroshocker inside the river used for sampling in 3, 10, 10 and 3 stations, too. Results showed 17 species belong to 7 fish families (Cyprinidae, Pangasiidae, Bagridae, Clariidae, Loricariidae, Esocidae and Characidae) which of them, Cyprinidae has the most diversity with 11 species. One, 3 and 13 speceis were endemic, native and exotic respectively and among exotic fishes, 4, 3 and 6 were accidental , ornamental ones and introduced for aquaculture propose. Fish species were nearly distributed in all stations. Hemiculter leucisculus and Cyprinus carpio were abundant with gill-nets with 72.5% and 13.8%, H. leucisculus and Alburnus hohenackeri were abundant with beach seine with 70.6% and 15.3% and H. leucisculus, Pseudorasbora parva and Carassius gibelio were abundant with cast net with 47.0%, 21.0% and 20.0% of caught fish specimens, too. The averages of total length was determinated 8.3±1.9, 10.8±3.9, 20.5±2.6, 34.1±11.8, 13.4±5.4, 4.3±1.8 and 51.9±10.9 cm, body weight 5.9±3.2, 23.3±23.1, 138.4±50.5, 944.6±1372, 26.1±26.5, 1.1±1.5 and 1138.1±838 g and condition factor 0.91±0.1, 1.32±0.1, 1.55±0.2, 1.64±0.2, 0.72±0.1, 0.88±0.1 and 0.77±0.1 in A. hohenackeri, Capoeta buhsei, C. gibelio, C. carpio, H. leucisculus, P.parva and Esox lucius respectively, too. Total length, body weight and condition factor have had significant differences among seasons and between males and females of 5 species (A. hohenackeri, C. carpio, H. leucisculus, P. parva and E. lucius). A. hohenackeri and P. parva age range were 0+ to 4+, C. buhsei and E. lucius 0+ to 5+, C. gibelio 2+ to 5+, C. carpio 0+ to 9+ and H. leucisculus 0+ to 9+ years old. Growth was assessed isometric in C. buhsei, C. gibelio, C. carpio, Hypophthalmichthys molitrix and P. parva, negative allometric in A. hohenackeri and positive allometric in H. leucisculus and E. lucius. Female ratio was more than males in C. gibelio and H. leucisculus, males were dominant in C. buhsei, C. carpio and P. parva but the others had not difference with standard amount (1female:1male), too. Spawning season was determinated in spring for A. hohenackeri, C. buhsei, C. gibelio and P. parva, in spring and summer for C. carpio and H. leucisculus and last autumn and winter for E. lucius, though it seemed reproductive activities were incomplete in C. gibelio, C. carpio and E. lucius according low abundance of small-sized specimens (0+). Maturity took place in 1, 2, 2, 3, 2, 1 and 2 years old of life in females of A. hohenackeri, C. buhsei, C. gibelio, C. carpio, H. leucisculus, P. parva and E. luciusrespectively. Annual fecundity was estimated 1133-2909 (2151.7±589.3) eggs in A. hohenackeri, 8822-12587 (9853.4±1606) eggs in C. buhsei, 64964-2111152 (382666±450565) eggs in C. carpio and 20820-51753 (36619.6±10297) eggs in H. leucisculus and absolute fecundity was 29727-136170 (65689±31743) eggs in E. Lucius. The intensinity of fullness was determinated 211, 208, 216, 109, 279, 628, 278 and 170 for A. hohenackeri, C. buhsei, C. gibelio, C. carpio, H. leucisculus, H. molitrix, P. parva and E. Lucius, respectively that showed high , medium, medium and relatively weak feeding in H. molitrix, H. leucisculus, P. parva and the other species. The study of food composition in gut of dominant fish species in Chitgar lake showed 5, 30 and 5 benthos, algae and zooplankton genera in the gut of A. hohenackeri, 7, 17 and 4 benthos, algae and zooplankton genera in the gut of C. buhsei, 2, 32 and 11 benthos, algae and zooplankton genera in the gut of C. gibelio, 10, 26, 10 and 3 benthos, algae, zooplankton and fish genera in the gut of C. carpio, 9, 30, 11 and 1 benthos, algae, zooplankton and fish genera in the gut of H. leucisculus, 32 and 11 algae and zooplankton genera in the gut of H. molitrix, 2, 26 and 11 benthos, algae and zooplankton genera in the gut of P. parva and 1 and 5 benthos and fish genera in the gut of E. lucius, respectively. Thus in Chitgar lake were A. hohenackeri, C. buhsei, C. carpio and H. leucisculus as omnivorous, C. gibelio, H. molitrix and P. parva as planktivorous and E. lucius as carnivorous fishes, too. It is suggested annual releasing of necessary immature individuals of silver carp (for control of phytoplankton) and pike (for control of small-sized unwanted fish populatins such as H. leucisculus and P. parva) in order to improve of water quality of Chitgar lake
كليدواژه :
درياچه چيتگر , ماهيان , فراواني , رژيم غذايي , توليدمثل
سرشناسه :
عباسي رنجبر، كيوان
اطلاعات نشر :
تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
مصور، عكس(رنگي)، جدول، نقشه
فروست :
موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 60056
كليدواژه - جزئيات :
لينک به اين مدرک :
بازگشت