عنوان :
اثرات ماهيان شكارچي رهاسازي شده بر شبكه غذايي درياچه شهداي خليج فارس
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
ميرزاجاني، عليرضا
شناسه هاي افزوده :
باقري جونقاني،سيامك همكار طرح , نادري، سعيد همكار طرح , مرادي چافي، مهدي همكار طرح , عباسي رنجبر،كيوان همكار طرح , عابديني، علي همكار طرح , پورنگ، نيما همكار طرح , نيك پورمحمودآباد، مرتضي همكار طرح , محمدي دوست نويري، رضا همكار طرح , صيادرحيم، مصطفي همكار طرح
تنالگان :
وزارت جهاد كشاورزي - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
چكيده فارسي :
درياچه شهداي خليج فارس (چيتگر) در شمال غرب تهران و در منطقه 22 شهري احداث شده كه علاوه بر ايجاد محيط تفريحي-گردشگري، ارزش فزاينده اقتصادي براي اراضي مجاور به همراه آورده است. روند كاهش كيفيت آب درياچه و افزايش فراواني ماهيان غير اقتصادي و عمدتا غير بومي مثل تيز كولي (Hemiculter leucisculus) و كاراس (Carassius gibelio) در آن تهديدي براي اهداف مد نظر در درياچه به شمار مي روند. در راستاي كنترل ماهيان غير اقتصادي درياچه گونه شكارچي اردك ماهي (Esox lucius) به تعداد 2000 قطعه در سال 1395 و 1396 در درياچه رهاسازي گرديد. در اين مطالعه تغييرات جمعيت ماهيان غير اقتصادي پس از معرفي اردك ماهي در سال هاي 1397 و 1398 مورد ارزيابي قرار گرفت. روش هاي متنوع صيادي شامل صيد با قلاب، صيد با دام هاي مختلف (شامل 10 چشمه مختلف)، تورپرتابي، پره محاصره اي بكار گرفته شد. همچنين روش هاي مختلف برآورد جمعيت براي هريك از ماهيان اعمال گرديد. در اين تحقيق همچنين تغييرات مواد مغذي و جوامع پلانكتوني قبل و بعد از رهاسازي ماهي شكارچي بررسي گرديد.
با استفاده از روش برآورد جمعيت "لينكن -پترسون" جمعيت ماهي كاراس از 20 هزار عدد به 3/8 هزار عدد و جمعيت تيز كولي درداخل درياچه با روش صيد در واحد تلاش از 712 هزار به حدود 3 هزار عدد كاهش يافته است. برآورد جمعيت تيز كولي از حاشيه درياچه با استفاده از روش "جالي-سيبر" تغيير چنداني طي دوره بررسي نداشته و داراي ميانگين تعداد 400 عدد بوده است. اردك ماهي نيز با روش علامت گذاري و بازگيري علايم يعني روش "جالي-سيبر" به تعداد 575 عدد برآورد گرديد. اردك ماهي با تغذيه مداوم از ماهيان درياچه داراي افزايش وزن 7/3 گرم در روز بوده است. با استفاده از نمونه هاي علامتدار نرخ رشد از حداقل 02/0 تا حداكثر 5/1 گرم متفاوت بوده است. در فعاليت تغذيه اي اردك ماهي، درصد حضور ماهي كاراس بيشتر از دو طعمه ديگر يعني تيزكولي و آمور نما (Pseudorasbora parva) بوده است. با افزايش اندازه اردك ماهي، و كاهش ماهي تيزكولي با اندازه درشت، تنها ماهي مناسب كه مورد تغذيه اردك ماهي قرار گرفته كاراس مي باشد. در راستاي كنترل بهينه ماهيان غير اقتصادي درياچه استفاده از ماهيان شكارچي با اندازه كوچك ضروري بنظر مي رسد.
در اين بررسي همچنين بيلان فسفر در شبكه غذايي درياچه مورد بررسي قرار گرفت. نتايج بررسي نشان داد كه با رهاسازي ماهيان، حدود 7/43 درصد ذخيره فسفر درياچه در بافت ماهيان انباشته شده است كه حدود 92 درصد آن در قالب ماهيان اقتصادي قابل بهره برداري مي باشد. با فعاليت تصفيه خانه نيز حدود 8/27 درصد فسفر از پيكره درياچه حذف شده است. قبل از وارد كردن اردك ماهي مجموع فسفر موجود در موجودات غير اقتصادي (ماهي و ميگو) و ماهيان اقتصادي درياچه چيتگر به ترتيب 6/115 و 3/126 كيلوگرم بود كه با وارد كردن اردك ماهي و رشد ماهيان اقتصادي در درياچه مقادير مذكور به ترتيب در حد 5/16 و 2/182 كيلوگرم شده است. برداشت ماهيان مذكور سبب خارج شدن فسفر از درياچه شده و پالايش آب را در بر خواهد داشت كه بايد در قالب طرح اجرايي دقيقي مديريت گردد. در شرايط فعلي درياچه، در صورت بالا نرفتن ميزان فسفر از سطح 04/0 ميليگرم در ليتر الزامي به فعاليت تصفيه خانه براي تصفيه آب درياچه وجود ندارد، اما فعاليت آن در هنگام آبگيري درياچه در فصل زمستان براي بهبود كيفيت درياچه موثر خواهد بود.
چكيده انگليسي :
Abstract
Lake of the Persian Gulf Martyres has been constructed in the northwest of Tehran in 22 urban areas, which in addition to creating a recreational-tourism environment, has caused an increasing economic value to the adjacent lands. The declining water quality of the lake and the increasing abundance of rough and invader fishes such as Prussian carp (Carassius gibelio) and Sharpbelly (Hemiculter leucisculus) are a threat for ecosystem of the lake. In order to control these fishes, pike (Esox Lucius) as a predator was released in the lake with a number of in 2000 pieces in 2017 and 2018. After introduction of pike was studied its diet and growth, and the changes of invasive fish population in 2018-2019. Lincoln–Petersen method showed that the population of Prussian carp was decreased from 20,000 to 8,300 individuals in lake. CPUE showed that population of Sharpbelly has been reduced from 712,000 to about 3,000 individuals in the lake. Using Jolly-Seber method, population of Sharpbelly from the lake shore did not change much during the study period. With this method, the population of Pike was estimated at 575 that with continuous feeding of invader fishes had a weight gain of 3.7 ± 6.1 grams per day. The occurrence percentage of Prussian carp was more than other preys; Sharpbelly and topmouth gudgeon (Pseudorasbora parva). Due to the increase in the size of the Pike, the small fish in the lake do not have much nutritional benefit for the pike and in the current situation, only the Prussian carp fish are fed. In order to better control of the invader fish, the use of small-sized predatory fish seems necessary.
In this study, the phosphorus balance was also investigated in the lake food web. The results showed with the release of fish, 43.7% of the lake's phosphorus budget have been accumulated in fish tissue that 92% of it can be removed by fisheries activities on commercial fishes. The refinery system has been removed about 27.8% of phosphorus from the water body of the lake.
Before entering of pike, the total phosphorus in rough organisms and commercial fishes was 115.6 and 126.3 kg, respectively while after that, they changed as 16.5 and 182.2 kg, respectively. Harvesting of fishes removes phosphorus from the lake and purifies the water that it should be managed in a clear executive plan. In the current conditions of the lake, if the amount of phosphorus does not rise above the level of 0.04 mg /L, there is no need the activity of water treatment system, but its activity on entrance canal during the lake water intake in winter will be effective to preserve of water quality.
كليدواژه :
درياچه چيتگر , برآورد جمعيت , اردك ماهي , كاراس , تيزكولي , بيلان فسفر
سرشناسه :
ميرزاجاني، عليرضا
اطلاعات نشر :
تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
مصور، عكس(رنگي)، جدول، نقشه
فروست :
موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 60320
