عنوان :
مفهومشناسي و روش تدوين فرااصطلاح‌نامه
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
ملوك‌السادات حسيني بهشتي
چكيده فارسي :
فرااصطلاح‌نامه تركيبي است از زبان‌هاي ساختاريافته موجود كه از طريق برقراري پيوند، ادغام و تلفيق آن‌ها به‌دست آمده است. اصطلاح‌نامه‌ها با يكديگر مطابقت مي‌يابند و از هر مفهوم در يك اصطلاح‌نامه، نشانگرهايي به نزديك‌ترين مفهوم معادل در اصطلاح‌نامه‌هاي ديگر ايجاد مي‌شود. اين امر امكان ترجمه پرسش كاربر به كاوشي براي يك پايگاه اطلاعاتي مشخص را كه با اصطلاح‌نامه تخصصي نمايه‌سازي شده است، فراهم مي‌سازد. واژگان نيز ادغام مي‌شوند و يك مبناي دانش غني‌تر و جامع‌تر ايجاد مي‌گردد. هر يك از واژگان ساختاريافته، واژه‌اي به عنوان «اصطلاح مرجح» براي مفهوم انتخاب مي‌شود. فرااصطلاح‌نامه تنها يك مجموعه واژگان مقيد نيست، بلكه ابزاري براي افزايش سودمندي و بهره‌وري از فرهنگ لغات و اصطلاح‌نامه‌هاي موجود است كه به منظور هماهنگي ميان زبان‌هاي ساختاريافته از طريق مطابقت‌دادن، ادغام و تلفيق اصطلاح‌نامه‌هاست كه از ويژگي‌هاي فرااصطلاح‌نامه شمرده مي‌شود. اين هماهنگي، انتقال ركورد بين فيلدهاي پايگاه‌هاي اطلاعاتي و نيز جست‌وجو در آن‌ها را سهولت مي‌بخشد. بنابراين فرااصطلاح‌نامه پايگاه اطلاعات واژگاني جامع، بزرگ و گسترش‌يابنده چند‌منظوره و چند‌زباني حاصل از انطباق، اتصال، ادغام و تلفيق اصطلاح‌نامه‌هاو زبان‌هاي مقيد موجود است كه در اصل به قصد استفاده توسعه‌دهندگان آن تهيه و تدوين مي‌شود. در عين حال مي‌تواند براي سازندگان پايگاه‌هاي اطلاعاتي، كتابداران، متخصصان اطلاع‌رساني و ساير علاقه‌مندان، مرجع مفيدي باشد. همچنين مي‌تواند اطلاعات مورد نياز برنامه‌هاي رايانه‌اي را براي ايجاد داده‌هاي استاندارد تأمين نمايد، پرسش‌هاي كاربران را تفسير و از طريق پالايش و جرح و تعديل سؤالات با آن‌ها تعامل داشته باشد و اصطلاحات كاربران را به واژگان مورد استفاده در منابع مرتبط برگرداند. فرااصطلاح‌نامه معمولاً در حوزه معيني از دانش شكل مي‌گيرد.
در ايرانداك اصطلاح‌نامه‌هاي تخصصي در دهه 1380 تدوين شده است و در سال‌هاي 97-1396 روزآمدسازي شده‌اند. علاوه بر اصطلاح‌نامه‌ها، مجموعه‌اي از واژه‌نامه‌ها و واژگان تخصصي را نيز تدوين و به چاپ رسانده است. براي جستجو و كاوش دقيق‌تر ضرورت دارد كه اين واژگان و اصطلاح‌نامه‌ها با يكديگر تلفيق يابند تا از ريزش كاذب اطلاعات در جستجوي پايگاه گنج ممانعت به عمل آيد و سرعت دستيابي هدفمند به اطلاعات تخصصي فراهم گردد. در اين طرح ابتدا به بررسي منابع گوناگون با موضوع فرااصطلاح‌نامه و شناسايي مفاهيم وابسته به آن، بيان كاربرد و نيز مراحل تدوين آن پرداخته مي‌شود.
كليدواژه :
فرااصطلاح‌نامه , مفهومشناسي , هستان‌شناسي , وب معنايي , ايرانداك
سرشناسه :
حسيني بهشتي، ملوك‌السادات
اطلاعات نشر :
تهران پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران(ايرانداك)
مشخصات ظاهري :
112ص، جدول، نمودار
