مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي موتور جست‌و‌جوي گنج به منظور بهبود بازيابي اطلاعات در زبان فارسي

چكيده فارسي :

بازيابي اطلاعات به معناي يافتن محتوايي با طبيعت غيرساخت‌يافته (معمولا متن) از مجموعه‌هايي به‌ منظور برآورده ساختن نياز(هاي) اطلاعاتي كاربران است. با بهره‌گيري از روش‌هاي بازيابي اطلاعات موجود در ادبيات پلتفرم‌هاي متن‌باز متعددي طراحي شده‌اند. كتابخانه آپاچي لوسن و موتور جست‌و‌جوي آپاچي سولر از اين نوع پلتفرم‌ها هستند. سامانه گنج نيز به منظور جست‌و‌جو در اسناد و مدارك ذخيره شده در پايگاه داده خود، از اين كتابخانه و موتور جست‌و‌جو به عنوان هسته اصلي فرآيند بازيابي اطلاعات استفاده مي‌كند. علي‌رغم كاربردهاي گسترده، سولر داراي كاستي‌هايي بوده، تاكنون نيز هيچ‌گونه پژوهشي در زمينه شناسايي و واكاوي اين كتابخانه و موتور جست‌و‌جو در پژوهشگاه انجام نشده و تنها عملكرد رابط كاربري آن و مشكلات موجود بررسي شده است. لذا علي‌رغم ضرورت بررسي كارايي رابط كاربري گنج، تازماني كه هسته اصلي آن (خصوصا با تمركز بر زبان فارسي) بررسي و اصلاح نشود نمي‌توان انتظار داشت عملكرد سامانه مطلوب باشد. لذا ضروري است تا با بررسي محدوديت‌ها و مشكلات موجود در روش‌هاي مورد استفاده در موتور جست‌و‌جوي آپاچي سولر (از منظر بازيابي اطلاعات) ديدگاهي كلان نسبت به آن در پژوهشگاه ايجاد شده تا از اين طريق بتوان پيشنهادهايي به منظور ارتقا عملكرد هسته اصلي فرآيند بازيابي اطلاعات سامانه گنج ارائه داد. بر اين اساس، طرح پژوهشي با عنوان «بررسي موتور جست‌وجوي گنج به منظور بهبود بازيابي اطلاعات در زبان فارسي» پيشنهاد شد. در اين طرح دانش فني درمورد اين موتور جست‌و‌جو و روش‌هاي مورد استفاده آن كسب شده و راهكارهايي به منظور ارتقاي نتايج بازيابي در زبان فارسي و در سامانه گنج ارائه شد. راهكارهاي پيشنهاد شده در قالب دو دسته راهكارهاي نيازمند پژوهش و راهكارهاي فني و عملياتي دسته‌بندي شدند.