مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - توسعه راهكارهايي براي دسترسي آزاد به تمام متن پايان‌نامه‌ها/ رساله‌ها در بافت موسسات آموزشي و پژوهشي ايران

چكيده فارسي :

دانشجويان به عنوان پژوهشگران به منابع ارزشمند مرتبط با رشته‌هايشان نياز دارند. دسترسي آزاد، دسترسي نامحدودي را به منابع علمي فراهم مي‌آورد و مي‌تواند به نوآوري و بهبود توانايي ايجاد محصولات و خدمات جديد منجر شود. موسسات آموزشي پژوهشي و اعضاي هيات علمي بايد از انتشار به صورت دسترسي آزاد حمايت نمايند تا اطلاعات به آساني براي پژوهشگران، دانشمندان و دانشجويان در دسترس باشند. دسترسي آزاد يك امر ضروري است به اين معني كه دسترسي آزاد، موانع مرتبط با انتشار به صورت نسخه كپيِ پايان‌نامه‌ها و رساله‌ها و مواد علمي ديگر را حذف مي‌كند. به وسيله دسترسي آزاد، مواد فكري به آساني براي افرادي كه به محتواي آن علاقه دارند بازتوليد و توزيع مي‌شود .اطلاعات به عنوان بذر هستند و انتشار به صورت دسترسي آزاد ميوه آن مي‌باشد، بنابراين اطلاعات و دسترسي آزاد به هم مرتبط هستند و به طرق مختلف بر يكديگر تاثير مي‌گذارند. حمايت از انتشار به صورت دسترسي آزاد مهم مي‌باشد زيرا باعث مي‌شود تا دانشمندان و پژوهشگران به آساني اثرِ علمي خود را به عموم افراد انتشار دهند و اعضاي جامعه به آساني به كارهاي ذهني، دسترسي داشته باشند. اين پژوهش با استفاده از روش دلفي به بررسي نظرات اعضاي هيات علمي موسسات آموزشي پژوهشيِ شهر تهران در مورد عوامل موثر بر دسترسي آزاد به پايان‌نامه‌ها و رساله‌ها مي‌پردازد. نتايج نشان مي‌دهد كه عوامل قوانين و مقررات، تاثير اجتماعي، فناوري اطلاعات، اعتبار نويسنده، مشاهده‌پذيري، آگاهي ادراكي، نگرش نسبت به دسترسي آزاد، خودباوري در انتشار دانش، كنترل‌پذيري، سازگاري ادراكي و فرهنگ بر دسترسي آزاد به پايان‌نامه‌ها و رساله‌ها تاثير دارند.