231

بررسي امكان توليد مايع غني ساز آرتميا (سلكو وسوپر سلكو) با توان داخلي كشور

اسدپور، يوسف علي

عباسپورابني، اسد ، همكارطرح , حافظيه، محمود ، همكارطرح , زمردي، شهين ، همكارطرح , مطلبي، عباسعلي ، همكارطرح , مصطفي‌زاده، بيژن ، همكارطرح , ميرحيدري، مهدي ، همكارطرح , نكويي‌فرد، علي ، همكارطرح , خسروشاهي، علي‌اصغر ، همكارطرح

1395

وزارت ﺟﻬﺎد ﮐﺸﺎورزي - ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞﮐﺸﺎورزي - ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر

آرتميا به عنوان يك غذاي زنده درصنعت تكثير و پرورش آبزيان داراي كاربرد هاي وسيعي است، آرتميا داراي مقادير اندكي از اسيدهاي چرب غير اشباع بلند زنجيره سري امگا 3 به خصوص اسيد ايكوزاپنتا نوئيك ‭(EPA‬3) و فاقد اسيد چرب ضروري امگا 6 به خصوص دوكوزا هگزانوئيك ‭(DHA‬4) مي باشند، و بر اين اساس براي بالا بردن ارزش غذا يي ناپايوس آرتميا را آن غني سازي مي نمايند. غني سازي ناپليوس آرتمياها جهت بالابردن ارزش غذايي امولسيون هاي تجاري غني ساز از تركيبات مختلف تهيه و به بازار هاي جهاني عرضه شده است، كه معروفترين آنها امولسيون غني ساز سلكو و سوپر سلكو توسط شركت اروپايي آمريكايي ‭INVE‬5) مي باشد، اين امولسيون ها در سطح وسيعي در صنعت آبزي پروري استفاده مي شود، اين پژوهش، اقدام به ساخت امولسيونهاي غني ساز آرتميا با ا ستفاده از توان داخلي كشورمان شده است، در وهله اول با مهندسي معكوس تركيبات نهايي امولسيون غني ساز آرتميا (سلكو) در آزمايشگاه تجزيه شيمي دانشگاه اروميه آناليز و مشخص شد كه در قسمت نتايج به جدول 5 آورده شده است، سپس منابع داخلي صيد آبزيان جنوب كشور مثل روغن چشم تن ماهيان، كبد كوسه ماهي، ماهي مركب، و روغن هاي گياهي كلزا، آفتابگردان، زيتون و روغن حيواني گاو و ساير مواد و ملزومات مورد نياز طبق جداول شماره هاي ،1 ،‮‭3 2‬ استفاده گرديد. استخراج روغن از ماهي مركب و چشم تن ماهيان و روغن كبد كوسه ماهيان باروش استاندارد ‭(BLIGH & DYER ‬سال‮‭2000‬) انجام شد. درصد و آناليز پروفيل اسيد هاي چرب روغن هاي استخراج شده با روش گاز كروماتوگرافي ‭(GC) ‬انجام شد. نتايج اين بخش از تحقيق نشان مي دهد كه از ماهي مركب مي توان به ميزان ‮‭13 3‬ درصد وزني مرطوب و با نسبت ‮‭22/86‬ در صد از اسيد هاي چرب با چندين باند مضاعف ا سيد چرب استحصال نمود. اقدام به ساخت 3 نمونه روغن غني ساز، تركيب آنها داراي ‮‭60 10‬ درصد از مخلوط چربي هاي حيواني وگياهي بود كه در جدول هاي شماره ،‮‭2 1‬ و 3 آورده شده است. و سپس اين سوسپانسيون ها، مورد تست هاي مختلف از آناليز ها و عمليات ميداني با نمونه خارجي به عنوان شاهد قرار گرفتند. آناليز هاي ميزان در صد و پروفيل اسيد هاي چربي نمونه هاي سنتنز شده باروش كروماتوگرافي گازي مورد تست قرار گرفت، كه نتايج آنها در جداول شماره هاي 2 تا ‮‭15‬ آورده شده است. مرحله بعدي اجراي پروژه تست هاي ميداني بود، در تست هاي ميداني ا بتدا عمليات غني سازي آرتميا با امولسيون هاي غني ساز با روش استاندارد (‮‭1996 , Vanstappen‬، ‭et al) ‬روي ‮‭200000‬ نائوپلي آرتميا اورميانا انجام شد، ناپلي هاي غني شده اين مرحله مجددا از نظر ميزان جذب امولسيون هاي غني شده در آنها نيز مورد آناليز هاي ‭GC ‬قرار گرفتند، نتايج نشان مي دهد كه ميزان و درصد جذب امولسيون ها، و قدرت غني شدگي در نائوپلي آرتميا در نمونه هاي وارداتي، و ساخت داخل (،1 ،2 و3) و شاهد غني نشده به ترتيب معادل ‮‭47.37‬ و‮‭25‬.،‮‭18 30‬.،‮‭14.22 88‬ و ‮‭32.10‬ به دست آمد. در مرحله سوم از مراحل اجرايي پروژه نا پليوس هاي غني شده آرتميا ميداني به طور زنده روي تعداد‮‭500‬ لارو تازه به تغذيه افتاده ماهي قزل آلا در محل كارگاه تكثير و پرورش ماهيان قزل آلاي شركت زيوه روي 6 تيماربه شرح ذيل زير انجام شد: تراف 1- تيمار يك: تراف شاهد مخصوص لاروهاي تازه به تغذيه افتاده با غذاي كنسانتره معمولي كارگاه. تراف 2- تيماردو: تراف مخصوص لاروهاي تازه به تغذيه افتاده با غذاي كنسانتره به انضمام نائوپلي آرتمياهاي بدون غني شدگي. تراف 3- تيمارسه: تراف مخصوص لاروهاي تازه به تغذيه افتاده باغذاي كنسانتره به انضمام نائوپلي غني شده با روغن سلكوي تراف 4- تيمارچهار: تراف مخصوص لاروهاي تازه به تغذيه افتاده غذاي كنسانتره به انضمام نائوپلي غني شده از امولسيون شماره 1 تراف 5- تيمار پنج: تراف مخصوص لاروهاي تازه به تغذيه افتاده غذاي كنسانتره به انضمام با نائوپلي غني شده از امولسيون شماره 2 تراف 6- تيمار شش: تراف مخصوص لاروهاي تازه به تغذيه افتاده غذاي كنسانتره به انضمام با نائوپلي غني شده از امولسيون شماره 3 بررسي هاي ميداني مجدد براي ميزان تلفات، نرخ رشد ودرصد بقاء قرارگرفتند. نتايج نشان داد كه تيمارهاي ‮‭2-1‬ با تيمارهاي ‮‭6-5-4- 3‬ اختلاف معني درسطح اطمينان ‮‭95‬ درصد در بقاء، ضريب رشد، ضريب چاقي، طول كل، ضريب تبديل غذايي، وزن نهايي، درصد پروتئين دارند، ميزان نا هنجاري هاي مورد بررسي در تيمارهاي1و2 نسبت به تيمارهاي‮‭6-.5-4-3‬ اختلاف معني ‭ (P‬‮‭05.0‬) نشان ميدهد كه از امولسيون هاي غني ساز استفاده نشده است ،ولي در تيمار هاي ‮‭5-4-3‬-و6 در اين شاخص ها اختلاف معني داري با يكديگر بلاخص بانمونه تجاري ندارند، و اين نشان مي دهد كه سوسپانسيون هاي ساخت داخل به راحتي مي توا نند جايگزين نمونه هاي خارجي شوند .كليه نتايج توسط تست آناليز واريانس يك طرفه و آزمون دانكن با نرم افزار ‭SPSS ‬، و‭EXCEL ‬مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. جمع بندي نهايي نتايج پژوهش حاصله بيانگر اين نتيجه است كه امكان توليد روغن هاي غني ساز سلكو در داخل كشور با توانمندي هاي داخلي مشابه نمونه هاي خارجي آن به خوبي امكان پذير بوده وكليه تست هاي ميداني آن موفقيت آميز مي باشد و مي توانند جايگزين روغن هاي غني ساز خارجي شوند

Artemia as a live food has multiple applications in aquaculture. Artemia contains few unsaturated 3-omega fatty acids particularly eicozapentanoeic acid (EPA) and has no 6-omega fatty acids particularly decozahexanoeic acid (DHA), so Artemia naplious is enriched to improve its food values. The most famous enrichment emulsion are selco and super-selco made by Euro-American INVE company. This study was performed to make Artemia enrichment emulsions by internal potentials. At first, the final composition of Artemia enrichment emulsion (selco) was determined in Urmia university chemical analysis laboratory. Then, aquatic fishing resources in south of the country such as eye oil of tuna fish, shark liver, cuttlefish and plant oils of sunflower, olive and beef oil were used. Fatty acids profiles were analyzed by Gas Chromatography (GC). The results showed that cuttlefish may produce 13 3 % wet weight of fatty acids. We made 3 enrichment oils which contained 60 10 % of plant and animal oils. These suspensions fatty acids were analyzed and the results were compared with control sample. Field tests were performed on 200000 Artemia urmiana naplious by enriching the Artemia with enrichment emulsions and the products were analyzed by GC. The results indicated that the rate of emulsions absorbance in imported and internal samples were 37.47, 25.30, 18.88, 22.14 and 10.32 respectively. In the next stage, enriched Artemia naplious were fed as live food to 500 trout larvae in Ziveh Aquaculture Company as follows: Treatment 1- Control consisted of new feeding larvae fed by concentrated food Treatment 2- new feeding larvae fed by concentrated food plus un-enriched naplious Treatment 3- new feeding larvae fed by concentrated food plus selco oil enriched naplious Treatment 4- new feeding larvae fed by concentrated food plus emulsion-1 oil enriched naplious Treatment 5- new feeding larvae fed by concentrated food plus emulsion-2 oil enriched naplious Treatment 6- new feeding larvae fed by concentrated food plus emulsion-3 oil enriched naplious The results indicated that treatments 1, 2 had significant difference with treatments 3, 4, 5, 6 from survival rate, growth coefficient, obesity coefficient, total length, food conversion coefficient, final weight and protein percent. Abnormalities rates in treatments 1, 2 had significant difference with treatments 3, 4, 5 , 6 in which enriched emulsions were not used, but these indices had no significant difference with commercial samples which shows internal made emulsions can easily be used. The data were analyzed by one-way analyses variance and Duncan test in SPSS and EXCELL softwares. In conclusion, we can make enrichment selco oils in the country by internal potentials which the foreign samples can be replaced by them urmiana,

آرتميااورميانا , روغن غني ساز , ‭GC , پروفيل اسيد هاي چرب , ‭INVE

تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

بخشي رنگي، جدول، مصور، نمودار

موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 46556

كتابنامه: ص. 73- 75

آرتميا , آرتميا- پرورش و تكثير , م‍اه‍ي ها- ت‍غ‍ذي‍ه‌ , آبزيان- خوراك و خوراك‌ رساني

8

ب497الف

639