301

مطالعه بافت‌ شناسي، ايمنوهيستوشيمي و فراريزبيني غده اينتررنال و بافت كرومافين در مراحل جنيني، لاروي، جوان و بالغ در تاسماهي ايراني (Acipenser persicus)

بهمني، محمود

شريف‌پور، عيسي ، همكار طرح , چرمي، آرزو ، همكار طرح , يوسفي‌جوردهي، ايوب ، همكار طرح , كاظمي، رضوان‌اله ، همكار طرح , حلاجيان، علي ، همكار طرح

1394

سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

تحقيق حاضر با هدف تعيين ساختار بافت‌شناسي و پراكنش غدد بين كليوي ‭(Interrenal) ‬و سلول‌هاي كرومافين ‭ (cells Chromaffin) ‬بافت كليه در مراحل مختلف زندگي تاسماهي ايراني ‭(Acipenser persicus) ‬طي 2 سال (‮‭1390‬ الي ‮‭1392‬) در مؤسسه تحقيقات بين‌المللي تاسماهيان درياي خزر انجام پذيرفت. در اين گونه، كليه داراي سه بخش پيشين، مياني و پسين است كه ناحيه انتهايي قسمت پسين به هم متصل است. در سطح شكمي كليه‌ها دانه‌هاي زرد رنگي مشاهده شد كه در بررسي بافت شناسي، وجود سلول‌هاي اينتررنال ‭(Interrenal) ‬كه توسط كپسول نسبتا ضخيمي از بافت همبند از بافت كليه جدا مي‌شوند، به اثبات رسيد. در حاليكه سلول‌هاي كرومافين ‭ (cells Chromaffin) ‬در بين توبول‌هاي ‭(Tubules) ‬كليوي و همچنين بافت خونساز ‭(Hematopoietic) ‬بصورت پراكنده و يا تجمعي مشاهده گرديد. اين سلول‌ها توسط رشته‌هاي ظريفي از بافت كلاژن از سلول‌هاي اطراف جدا مي‌شوند. در ديواره سياهرگ‌هاي پسين و كاردينال ‭(Cardinal) ‬نيز سلول‌هاي كرومافين قابل مشاهده بود. نتايج مطالعات ميكروسكوپي و فراساختاري در مرحله لاروي (حدودا ‮‭10‬ ميلي‌متر) نشان داد كه كليه‌ها هنوز به طور كامل توسعه نيافته‌اند و سلول‌هاي اينتررنال ‭(Interrenal) ‬بصورت رشته‌اي در بين بافت خونساز و سياهرگ كاردينال ‭(Cardinal) ‬در حال شكل‌گيري در ناحيه ابتدايي و مياني كليه ديده مي‌شود. اين سلول‌ها در بافت كليه پراكنده بوده و توسط كپسول مشخصي احاطه نمي‌گردند. در مطالعات فراساختاري، سلولهاي اينتررنال ‭(Interrenal) ‬داراي بار الكتريكي اندكي بوده و گرانول‌هاي ‭(Granouls) ‬نامنظم كشيده در داخل سيتوپلاسم پراكنده‌اند، شبكه گلژي و شبكه آندوپلاسمي خشن ‭(Granular endoplasmic reticulum) ‬و ميتوكندري نيز در بين آنها ديده مي‌شود. سياهرگ كاردينال ‭(Cardinal) ‬نيز در اين مرحله بتدريج در حال شكل‌گيري است. در مرحله بعد (چند روز بعد از جذب كيسه زرده) كه اندازه لارو حدودا ‮‭20‬ ميلي‌متر است، مهاجرت سلول‌هاي اينتررنال ‭(Interrenal) ‬به سمت مياني كليه آغاز مي‌شود. سلول‌هاي چربي‌ساز را نيز مي‌توان در اين مرحله مشاهده كرد كه نشان دهنده ظهور سلول‌هاي اينتررنال ‭(Interrenal) ‬است. بافت خونساز و سلولهاي كرومافين ‭(Chromaffin) ‬نيز در اين مرحله مشاهده مي‌شوند. در اطراف هر كدام از سلول‌هاي اينتررنال ‭(Interrenal) ‬و كرومافين ‭(Chromaffin) ‬بتدريج بافت اپي‌تليوم مشاهده و هسته‌ها بصورت بيضوي و انواع گرانول‌ها با تراكم مختلف ديده مي‌شوند. در اين مرحله سياهرگ كاردينال ‭(Cardinal) ‬تا حد زيادي قابل تشخيص مي‌باشد. بطوركلي تفاوت تمايز در بين اين دو مرحله و مهاجرت سلول‌هاي كرومافين ‭(Chromaffin) ‬و پس از آن سلول‌هاي اينتررنال ‭(Interrenal) ‬كاملا مشخص و واضح بود. در مرحله بلوغ و ماهيان مولد، كليه در تاسماهيان ايراني به صورت سه قسمتي و شامل سه بخش پيشين، مياني و پسين بود. بيشترين پراكنش سلول‌هاي كرومافين ‭(Chromaffin) ‬و اينتررنال ‭(Interrenal) ‬در بخش پيشين و سپس در بخش مياني كليه ديده شد. سلول‌هاي كرومافين ‭(Chromaffin) ‬و اينتررنال ‭(Interrenal) ‬به صورت دو بافت مجزا از هم ديده مي‌شوند كه در بيشتر مناطق اين دو گروه سلول در كنار هم بوده و توسط يك غشاء از هم تفكيك و كاملا به صورت مجزا هستند. سلول‌هاي كرومافين ‭(cells Chromaffin) ‬به صورت چند شكلي ديده مي‌شود كه توسط يك لايه كلاژني بسيار نازك و سلول‌هاي پشتيبان حفاظت مي‌شود. هسته‌ها به صورت چندشكلي (مدور، بيضوي و كشيده) و كاملا واضح ديده مي‌شوند. اين سلول‌ها مدور بوده و از سلول‌هاي اينتررنال ‭ (Interrenal cells) ‬بزرگتر هستند. سيتوپلاسم آنها ائوزينوفيليك ‭(Eosinophylic) ‬است و هسته گرد و بازوفيل با هستك مشخص در اين سلول‌ها قابل تشخيص مي‌باشد. اين سلول‌ها بصورت منفرد يا در دستجات كوچكي در كليه پيشين و مياني و همچنين به ميزان كمتر در كليه پسين در بين لوله‌هاي كليه و بافت خونساز و همچنين در ديواره عروق ديده مي‌شوند. در سلول‌هاي كرومافين ‭(cells Chromaffin)‬، شبكه آندوپلاسميك ‭ (Endoplasmic reticulum) ‬و شبكه گلژي ‭(Golgi) ‬چندان توسعه يافته نيست. ميتوكندري‌هاي كشيده در شبكه سيتوپلاسمي پراكنده شده‌اند. سلول‌هاي كرومافين ‭(Chromaffin) ‬بندرت در نزديكي سلول‌هاي اينتررنال ‭(Interrenal) ‬ديده مي‌شوند. سلول‌هاي اينتررنال ‭(Interrenal) ‬به واسطه وجود قطرات چربي و ميتوكندري‌هاي مشخص و واضح، شناخته مي‌شوند. وضعيت ميتوكندري در اين سلول‌ها به صورت كريستاهاي وزيكولي توبولي ‭(Tubular vesicular cristas) ‬كه شاخص ترشح بالاي چربي است، مشخص مي‌شود. اسكلت سلولي و ميكروتوبول‌ها ‭(Microtubules) ‬نيز در سيتوپلاسم سلول‌هاي كرومافين ‭(Chromaffin cells) ‬و اينتررنال ديده مي‌شوند كه البته در سلول‌هاي اينتررنال ‭(Interrenal) ‬گسترش بهتر و بيشتري داشتند. براساس نتايج حاصل، سير تكاملي بافت كرومافين و اينتررنال به موازات تكامل اندام كليه در مراحل مختلف زندگي تاسماهي ايراني مشهود مي‌باشد از نتايج اين تحقيق مي‌توان در خصوص تعيين زمان رهاسازي لارو تاسماهي ايراني به رودخانه و دريا از لحاظ قابليت سازگاري با محيطهاي آب شيرين و لب شور بهره جست.

خلاصه يا چكيده :‬‭Recent study was carried out with the aim at detecting histological structures and destribution of intrrenal glands and cromaffin cells in kidney tissue at different stages of life in Persian sturgeon (Acipenser persicus) during 2 years. The kidney is divided into three parts including a head, body and caudal parts in this species that attached to each other at the caudal part. Yellow granules were observed at ventral sides of kidneys due to existing interrenal cells that separated with a thick connective tissue from kidney. While chromaffin cells were distributioanlly or densly observed among renal tubules and haemopoietic tissues. These cells are separated with thin filaments of collagen tissue from around cells. Cromaffin cells were observed in the wall of posterior veins and cardinal. Microscopical and ultamicroscopic results showed that the kidneys were not developed completely at larvae stage (about 10 mm in size) and interrenal cells are forming filamentary between hematopoietic tissue and cardinal vein at the head and body parts of kidneys. These cells were distributed among kidney tissue without coating with a significant capsula. In ultra microscopic studies, Interrenal cells had a little electerical bar and elongated irregular granuls have been destributed in cytoplasm and Golgi plexus, granulated endoplasmic reticulum and mitochondria also were observed between them. Cardinal vein is forming at this stage. Several days after absorbing yellow sac (in larvae with size 20 mm), migrating of interrenal cells to body parts of kidney was started. Lipidogenesis cells were observed at this stage that indicated clearing of interrenal cells. Hematopoietic cells and chromaffin also observed at this satge. Interrenal cells and cromaffin tissues were coated with epithelium tissue. Nucleolus had orbital shape and existed different kinds of granules with different density. At this stage, cardinal vein was diagnostic to some extent. Generally, differentiation between these two stages and migrating of chromaffin and interrenal cells were obvoius completely. At adult stage and broodstocks, kidney of Acipenser persicus involved anterior, medium and posterior parts. The most disturbances of chromaffin and interrenal cells were observed in anterior and medium parts of kidney. Chromaffin and interrenal cells were observed in two parts separately and separeted with a layer completely. Chromaffin cells were obvioused in multi shapes that protected with a thin collagen layer and protective cells. Nucleous appeared multi shapes (round, spherical and elongated) and were obvious completely. These cells were round and bigger than interrenal cells. Their cytoplasm was eosynophilic and nucleus was round and basophilic with distinguished nuleolus. These cells were singles or small packages in the anterior and medium parts of kidneys and observed lower in the posterior parts of kidney just between kidney tubuls and hematopoietic tissue and also vessels. In chromaffin cells, endoplasmic reticullum and Golgi reticulum were not developed completely. Elongated mitochondries were scattered in cytoplasmic reticulum. Chromaffin cells observed rarely at near of interrenal cells. Interrenal cells are detected with oil droplets and distinguished mitochindoria. Mitochindria observed in the form of tubular vascular cristaes in this cells indicating of high fat secretion. Cellular skeletal system and microtobules observed in interrenal and chromaffin cells and distributed more in interrenal cells. Based on obtained results, developmental process of kidney organ are gradually at different stages of life in Acipenser persicus and we can used this research results for detection the time of sturgeon larvae releasing to river and sea because of their ability in acclimatization to fresh and brakish waters

بافت‌شناسي , فراساختاري , اينتررنال ‭(Interrenal) , سلولهاي كرومافين ‭(Chromaffin cells) , تاسماهي ايراني , ‭Acipenser persicus

تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

بخشي رنگي، مصور

موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 45392

كتابنامه: ص. 34-35

تاس ماهيان- ايران , اي‍م‍ن‍وه‍ي‍س‍ت‍وش‍ي‍م‍ي‌ ت‍ش‍خ‍ي‍ص‍ي‌ , ماهي ‌ها- بافت ‌شناسي , تاس ماهيان- ايران- بافت شناسي

3742

م789ب

639