319

ارزيابي اثرات زيست محيطي (EIA) طرح پرورش ماهي تيلاپياي نيل(Oreochromis niloticus) با استفاده از آب هاي لب شور در استان بوشهر

حق شناس، آرش

آﯾﯿﻦ ﺟﻤﺸﯿﺪ، ﺧﺴﺮو ، همكارطرح , زﻧﺪه ﺑﻮدي، ﻋﺒﺎﺳﻌﻠﯽ ، همكارطرح , ﻣﺤﺴﻨﯽ زاده ، ﻓﺎﻃﻤﻪ ، همكارطرح , اﯾﺰد ﭘﻨﺎهي، ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ، همكارطرح , ﺣﺴﯿﻦ ﺧﻀﺮي، ﭘﺮﯾﺴﺎ ، همكارطرح , ﺣﺴﻦ زاده، ﻣﻨﺼﻮره ، همكارطرح , اﻣﯿﺪي، ﺳﻬﯿﻼ ، همكارطرح , ﻣﺮزﺑﺎﻧﯽ، ﻋﺒﺪاﻟﺮﺳﻮل ، همكارطرح , ﻣﺤﻤﺪ ﻧﮋاد، ﺟﻤﺸﯿﺪ ، همكارطرح , ﮐﺎوﯾﺎﻧﯽ، ﻋﻠﯽ ، همكارطرح , ﯾﮕﺎﻧﻪ، وﺣﯿﺪ ، همكارطرح , ﻧﯿﺎﻣﯿﻤﻨﺪي، ﻧﺼﯿﺮ ، همكارطرح , اﺳﺪي ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ، ﻧﺎدر ، همكارطرح , ﻧﻮري ﻧﮋاد، ﻣﺤﺴﻦ ، همكارطرح , دﻟﯿﺮﭘﻮر، ﻏﻼﻣﺤﺴﯿﻦ ، همكارطرح , ﻣﺨﺘﺎري، ﺳﺤﺮ ، همكارطرح , ﺣﻘﯿﻘﯿﺖ، ﻣﻨﯿﺮ ، همكارطرح

1395

ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞﮐﺸﺎورزي - ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر

ارزﯾﺎﺑﯽ اﺛﺮات زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ اﺑﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻣﻬﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮات زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و اﺛﺮات ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﺧﺎص را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﻤﻮده و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ .در واﻗﻊ ارزﯾﺎﺑﯽ اﺛﺮاتزﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎت زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ را ﺑﺎ اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﯽﺳﺎزد و ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮان و ﻣﺪﯾﺮان در ﺣﻮزهﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ اﺛﺮات ﻣﻤﮑﻦ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدير ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺧﻮد را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻣﯿﺰان آن را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ. . ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ آﺛﺎر ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﻃﺮح ﺑﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ، ﻧﻮع اﻃﻼﻋﺎت در دﺳﺘﺮس و دﻗﺖ و ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ از روش ﺗﺸﺮﯾﺤﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و ﻧﺘﺎﯾجﺣﺎﺻﻞ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﻤﯽ ﺳﺎزي اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﻓﺖ. ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ آﺛﺎر در ﻓﺎز ﺑﺮداري ﻃﺮح ﭘﺮورش ﻣﺎﻫﯽ ﺗﯿﻼﭘﯿﺎي ﻧﯿﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آب ﻫﺎي ﻟﺐ ﺷﻮر ، در ﻣﺠﻤﻮع 42 اﺛﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن 11 اﺛﺮ از ﮐﻞ آﺛﺎر داراي ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻣﻨﻔﯽ و 31 اﺛﺮ داراي ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮدﻧﺪ. از ﮐﻞ ﺗﻌﺪادآﺛﺎر ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺪه ، ﺣﺪود 33 درﺻﺪ در ﻣﺤﯿﻂ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ، 17درﺻﺪ در ﻣﺤﯿﻂ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮏ و اﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ و50 درﺻﺪدر ﻣﺤﯿﻂ اﻗﺘﺼﺎدي - اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺣﺎدث ﮔﺮدﯾﺪه اﻧﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻣﮑﺎن ﺑﺮﻗﺮاري راﺑﻄﻪ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﺎﺑﯿﻦ اﺛﺮات ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳي ﺟﻬﺖ ارزﯾﺎﺑﯽ اﺛﺮات اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از روش ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﻟﺌﻮﭘﻮﻟﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺟﻤﻊ ﺟﺒﺮي آﺛﺎر ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ ﻃﺮح ﻣﻌﺎدل 298+ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ اﻣﺘﯿﺎزات ﻣﺜﺒﺖ )380+( ﺑﻪ ﻧﻤﺮات ﻣﻨﻔﯽ ﻃﺮح )82-( ﻣﻌﺎدل 4.6 ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﯿﺘﻮان اﻋﻼم ﻧﻤﻮد ﮐﻪ آﺛﺎر ﻃﺮح و اﺛﺮات ﻣﻄﻠﻮب آن ﺑﻪ وﯾﮋه از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ اﺳﺘﺎن ﺑﻮﺷﻬﺮ و شهرستان ﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دﺷﺘﺴﺘﺎن ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻟﺐ ﺷﻮر ﺑﻮدن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد.

EIA is a worthy tool for identifying and assessing potential impacts and control them.it compatibles environmental aspects with sustainable development. In order to predict the effects of tilapia culture activities on regional we gathered physical, biological, and social information to quantify the activities effects on them. We addressed 42 impacts consist of 31 positive, and 11 negative. These affect half of social, 33% of physical, and 17 of biological elements. This equivalent with -42, +304, and+36 when puts in the charts.in order to have a good and comprehensive assessment of activities Leopold matrices was employed. Based on summarized values from this we have +380and -82 results +298. This means that this activity has a great positive result especially on socio-economic environment. These kinds of studies are highly recommended for other parts of the Bushehr province province e.g Dashtestan county that most of their water resources are brackish and not suitable for agriculture.

ﺗﯿﻼﭘﯿﺎي ﻧﯿﻞ , آب ﻟﺐ ﺷﻮر , اﺳﺘﺎن ﺑﻮﺷﻬﺮ , ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن دﺷﺘﺴﺘﺎن

تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

بخشي رنگي، جدول، نقشه، نمودار

موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور. پژوهشكده ميگوي كشور 50700

كتابنامه: ص. 154-155

0

الف673ح

0