شناسه هاي افزوده :
پورنگ، نيما ، همكارطرح , پورغلام، رضا ، همكارطرح , فارابي، محمد وحيد ، همكارطرح , نصراله زاده ساروي، حسن ، همكارطرح , واردي، ابراهيم ، همكارطرح , يونسي پور، حوريه ، همكارطرح , غلامي‌پور، سليمان ، همكارطرح , رضايي، مريم ، همكارطرح , علومي،يوسف ، همكارطرح , نصراله تبار، عبداله ، همكارطرح , احمد نژاد، و احد ، همكارطرح
چكيده فارسي :
پروژه بررسي آلاينده هاي زيست محيطي (سموم ارگانوكلره، فلزات سنگين، هيدروكربورهاي نفتي و سورفاكتانت) در سواحل منطقه جنوبي درياي خزر بصورت فصلي در هشت نيم خط (آستارا، انزلي، سفيدرود، تنكابن، نوشهر، بابلسر، اميرآباد و بندر تركمن) و در ايستگاههاي سطحي اعماق 10، 20، 50 و 100 متر از تاريخ 1/6/1388 لغايت 31/3/1390 با اهداف برآورد و تعيين آلاينده هاي زيست محيطي در نمونه آبهاي سطحي و رسوبات كف مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد، حداكثر درصد سموم ارگانوكلره در نمونه هاي آب لايه هاي سطحي اعماق10، 50 و 100 متر بين فصول مختلف تركيبات (DDD, -BHC Heptachlor epoxide, Endrin aldehyde,)، (DDD) و (aldrin - Endosulfan,) بترتيب 5/62، 75 و100 درصد در فصل بهار مشاهده گرديد. حداكثر مقدار باقي مانده سموم ارگانوكلره در نمونه هاي آب لايه هاي سطحي اعماق مذكور در بين فصول مختلف براي تركيب آلدرين (بابلسر)، آلدرين (تنكابن) و هپتاكلراپوكسايد (آستارا) بترتيب در حد03/5 ، 08/3 و 43/31 ميكروگرم برليتر (ppb) در فصل بهار مشاهده گرديد. حداكثر درصد سموم ارگانوكلره رسوبات در اعماق10، 50 و 100 متر براي تركيبات -BHC و aldrin ( زمستان)، -BHC ( فصول تابستان و زمستان) و aldrin (تابستان) بترتيب 100، 75 و 5/87 درصد گزارش گرديد. حداكثر مقدار غلظتي باقي مانده سموم ارگانوكلره رسوبات در اعماق مشابه براي تركيب -BHC (تابستان- نوشهر)، -BHC (تابستان- سفيدرود) و -BHC (زمستان– تنكابن) بترتيب 96/5 ، 77/3 و 07/3 ميلي گرم بركيلوگرم(ppm) مشاهده گرديد.
روند تغييرات غلظتي و پراكنش هيدروكربورهاي نفتي (TPHs) در نمونه هاي آب منطقه جنوبي درياي خزر به صورت تابستان< بهار< پاييز< زمستان مي باشد. اما اين تغييرات در غلظت TPHs رسوبات به ترتيب زمستان < تابستان مشاهده گرديد. ميانگين غلظت TPHs در نمونه هاي آب تمامي فصول، نواحي، اعماق و نيم خط ها كمتر از حد مجاز MPC به ثبت رسيد. در اين تحقيق، مقايسه تركيبات نفتي با استاندارد هاي جهاني نشان داد غلظت DRO در مقايسه با استاندارد EPA وضعيت مشابه TPHs بوده بطوريكه 95 درصد داده ها غلظتي كمتر از حد مجاز بوده اند. اما مقادير غلظتي GRO در تمام ايستگاه كمتر از حد مجاز EPA بر آورد گرديد. مقايسه ميزان مواد نفتي رسوبات نشان داد، بغير از ايستگاههاي ناحيه غربي در برخي ايستگاه هاي ساير نواحي كمتر از استاندارد NRC بود.
حداكثر ميانگين سالانه عناصر جيوه و سرب نمونه آب در ايستگاه سطحي عمق50 متر بترتيب در نيم خط هاي نوشهر و اميرآباد مشاهده گرديد. نتايج اكثر داده هاي عناصر كادميم، سرب و جيوه در مقايسه با غلظت استاندارد اروپا، آمريكا و ژاپن زير حد غلظت بحراني بوده است. توزيع فراواني عناصر كادميم، سرب، جيوه و نيكل بترتيب 98، 96، 77 و 6 درصد زير حد مقادير كيفيت راهنماي استاندارد كانادا مشاهده گرديد. مقادير حداكثر و متوسط جيوه در فصل زمستان مشاهده بطوريكه متوسط مقادير جيوه از كيفيت راهنماي استاندارد كانادا (ISQG) فراتر بود. تجمع كادميم و سرب در رسوبات ايستگاههاي حوزه جنوبي تا عمق50 متر نسبتا پايين و زير حد كيفيت راهنماي استانداردكانادا (ISQG) بود.
حداكثر غلظت آلكيل بنزين سولفانات خطي (LAS ) در فصول بهار (ايستگاه انزلي)، تابستان (ايستگاه تنكابن)، پاييز (ايستگاه انزلي) و زمستان (ايستگاه نوشهر) به ترتيب درحد 70، 450، 1450 و 87 ميكروگرم بر ليتر (ppb) گزارش شد. بيشترين تجمع غلظتي در فصول بهار و پاييز (منطقه غرب) و فصول تابستان و زمستان (منطقه مياني) بوقوع پيوست ولي در منطقه شر ق كمترين مقدار مشاهده گرديد. براساس استانداردهاي موجود، غلظت كنوني شوينده هاي حوزه جنوبي درياي خزر بحراني نمي باشد.
چكيده انگليسي :
At the present study, the environmental pollutants such as organochlorine pesticides (OCPs), heavy metals, hydrocarbons and surfactants were done during 22 months (Sept. 2009 through May 2011) located in southern part of Caspian Sea with longitude and latitude 48-54 N and 36-39 E, respectively. The aims of this study were to determine the seasonal pollutants matters in water layers and bed sediments of eight transect (24 stations) and the results are as follow:
The maximum seasonal percentage range of OCPs were detected in spring water samples from 10, 50, and 50m depths such as (DDD, -BHC, heptachlor epoxide, endrin aldehyde),)DDD) and) aldrin, -endosulfan) compounds about 62.5, 75 and 100%, respectively. The maximum seasonal residues fluctuation of OCPs were determined in spring water samples from 10, 50, and 50m depths such as aldrin (Babolsar station), aldrin (Tonekabon station) and heptachlor epoxide (Astara station) compounds about 5.03, 3.08 and 31.43 g/l, respectively. The maximum percentage range of OCPs were detected in sediments samples from 10, 50, and 50m depths such as aldrin and -BHC (winter), -BHC (summer and winter) and aldrin (summer) compounds about 100, 75 and 87.5%, respectively. The maximum residues fluctuation of OCPs were determined in sediments samples from 10, 50, and 50m depths such as -BHC (summer in Nushahr station), -BHC (summer in Sefidroud station) and -BHC (winter in Tonekabon station) and compounds about 5.96, 3.77 and 3.07 g/l, respectively.
The fluctuation and distribution of Total Petroleum Hydrocarbons (TPHs) concentration in different water layers samples were reduced from summer>spring> fall > winter, respectively. Also this trend occurred for bed sediments and reduced from winter > summer, respectively. The mean concentrations of TPHs in water samples of all seasons, regions, depths and transects were less than maximum permissible concentration (MPC). In this research, a comparison of TPHs with EPA standards shown that the desile range organic (DRO) was close to EPA standards such as TPHs and also 95 percent of water data were less than MPC. But gasoline range organic (GRO) concentrations in all stations were less than the amount of EPA standard. A comparison of TPHs concentration in sediments shown that the concentration of all stations were less than of national research council (NRC) range except west part.
The maximum annual mean concentrations of Hg and Pb elements were detected in surface station (50m) at Nushahr and Amirabad transects. The most water data of Cd, Pb and Hg elements in comparison with critical concentrations with Europe, the USA and Japan standards were less than amounts of those standards. The distribution and abundance of Cd, Pb, Hg and Ni elements in water samples were detected 98, 96, 77 and 6%, respectively less than the ISQGs (Interim marine sediment quality guidelines) standards. In sediments samples, the mean and maximum concentration of Hg element detected in winter in comparison with ISQGs standards was more. But the concentrations of Cd and Pb in sediments samples of all stations were low and less than of ISQGs standards.
The maximum concentration of linear alkyl benzene sulfonate (LAS) from spring through winter in Anzali (spring), Tonekabon (summer), Anzali (fall) and Nushahr (winter) were 0.07, 0.45, 0.145 and 0.087 mg/l, respectively. The maximum concentrations of LSA were detected in spring and fall in west part and summer and winter in middle part. But the lower concentration was occurred in west of southern part of Caspian Sea. According to standards of surfactants and comparison with LAS concentration of this study were less than the critical points.
كليدواژه :
درياي خزر , سموم ارگانوكلره , هيدروكربورهاي نفتي , فلزات سنگين , شوينده ها , رسوب
