474

بررسي برخي پارامترهاي فيزيكوشيميايي آب در حوزه جنوبي درياي خزر استان مازندران

نصراله زاده ساروي، حسن

پورغلام، رضا ، همكارطرح , واحدي، فريبا ، همكارطرح , مخلوق، آسيه ، همكارطرح , يونسي‌پور، حوريه ، همكارطرح , علومي، يوسف ، همكارطرح , نصراله‌تبار، عبداله ، همكارطرح , لالويي، فرامرز ، همكارطرح , اسلامي، فرشته ، همكارطرح , طهماسبي، مرتضي ، همكارطرح , رازقيان، غلامرضا ، همكارطرح , ابراهيم‌زاده، مجيد ، همكارطرح , كاردر، محمد ، همكارطرح , افرايي، محمدعلي ، همكارطرح

1394

وزارت ﺟﻬﺎد ﮐﺸﺎورزي - ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞﮐﺸﺎورزي - ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر

اين تحقيق به منظور تعيين غلظت و تغييرات زماني-مكاني پارامترهاي فيزيكوشيميايي و مواد مغذي آب در بخش جنوبي درياي خزر (منطقه مازندران) در چهار نيم خط عمود برساحل (تنكابن، نوشهر، بابلسر، اميرآباد) در ماههاي ارديبهشت، تير، شهريور، آبان، دي و اسفند و در سال ‮‭1391‬ انجام گرديد. تعداد ‮‭72‬ نمونه آب در لايه سطحي در اعماق ،‮‭15 5‬ و ‮‭30‬ متر نمونه برداري و سپس پارامترهاي مختلف بوسيله دستگاهها وهمچنين با روشهاي استاندارد اندازه گيري گرديد. نتايج نشان داد كه ميانگين دماي آب و هوا در اين منطقه به ترتيب برابر ‮‭19/46 0/85‬ و ‮‭20/25 0/78‬ درجه سانتي‌گراد بوده است و كمترين و بيشترين دماي آب به ترتيب مربوط به فصول زمستان (‮‭7/00‬) و تابستان (‮‭28/10‬) ثبت گرديد. ميانگين شوري در اين منطقه به ترتيب برابر ‮‭12/35 0/13‬ ‭ppt ‬بوده است و در اين تحقيق حداكثر شوري در نيم خط هاي مختلف در فصل تابستان و حداقل در فصل زمستان مشاهده گرديد. همچنين ميانگين شفافيت در تحقيق حاضر برابر ‮‭2/63 0/18‬ متر بوده است كه نسبت به سال قبل كاهشي كمي را نشان داد، اما ‭pH ‬با ميانگين‮‭8/51 0/02‬ و دامنه ‮‭8/13-8/69‬ نسبت به سال قبل روند افزايشي داشته است. ميانگين ميزان اكسيژن محلول درطول سال برابر‮‭6/00 0/07‬ ميلي ليتر در ليتر بوده است. غلظت سالانه ازت معدني ‭(NH‬4+،‭NO‬2- ، ‭NO‬3-) نسبتا داراي تغييرات گسترده اي است. درصد اجزاي تركيبات نيتروژني نسبت به ازت معدني در مناطق، ماهها و فصول مختلف در سال متفاوت است بطوريكه درصد ‭NH‬4+، ‭NO‬2- و ‭NO‬3- به ترتيب برابر 6 تا ‮‭53‬ ، ‮‭0/14‬ تا ‮‭26‬ و‮‭37‬ تا ‮‭94‬ درصد متغير بوده است.ميانگين درصد ازت معدني ‭(DIN)‬كمتر از %‮‭15‬ و درصد ازت آلي ‭(DON) ‬به بيش از %‮‭80‬ رسيده بود. ميانگين سالانه فسفر معدني و آلي به ترتيب برابر ‮‭0/58 0/04‬ و ‮‭0/48 0/02‬ ميكرومولار بوده و سهم هر كدام به ترتيب برابر ‮‭54‬ و ‮‭46‬ درصد ثبت گردد. ميانگين سالانه سيليس محلول برابر‮‭9/5 0/2‬ ميكرومولار بوده است. بطور كلي، نتايج نشان داد كه نمونه برداري ماهانه پارامترهاي فيزيكوشيميايي و مواد مغذي آب به درك تغييرات آنها در حوزه جنوبي درياي خزر كمك بيشتري خواهد كرد. با مقايسه تغييرات سالهاي مختلف (،‮‭1387‬ ،‮‭1389 1388‬ و تحقيق حاضر) در مي يابيم كه اين پارامترها در ماههاي مختلف داراي نوسانات متفاوتي بوده اند. نتايج نشان داد كه در سالهاي قبل اكوسيستم درياي خزر داراي محدوديت نيتروژني براي رشد فيتوپلانكتون بوده است. درحالي كه بر طبق نتايج حاصل از تحقيق حاضر در فصول مختلف نشان داد كه در فصول بهارو تابستان سيستم محدوديت فسفري داشته اما در فصول پاييز و زمستان بيشتر به سمت محدوديت نيتروژني تمايل پيدا كرد. همچنين اين ناحيه از خزر داراي محدوديت سيليسي براي رشد فيتوپلانكتون نبوده است.

‭This study was conducted to determine physico-chemical characteristics of water and their spatial and temporal fluctuations in the Mazandaran coastal of Caspian Sea in 6 months, four seasons at 4 transects (Tonekabon, Nowshahr, Babolsar, Amirabad) during 2012-2013. 72 samples were collected at surface layer of water in 5, 15 and 30m depths. Then the sampls analyzed based on standard methods. Results showed that the mean of water and air temperature were 19.46 0.85 and 20.25 0.78 C, respectively. Minimum and maximum of water temperature were recorded in winter (7.00) and summer time (28.10). Mean of salinity was 12.35 0.13 ppt. The maximum salinity was recorded in summer and minimum in winter in all transects. Mean of transparency (SD) in the present study was 2.63 0.18m. The mean of pH was observed 8.51 0.02 which was higher than the pervious sampling periods. The mean of DO was observed 6.00 0.07 ml/l during sampling period. Annual concentration of dissolved inorganic nitrogen (DIN= NH4 +, NO2-, NO3-) has a fairly wide variation in diferents months and transects. Percentage of nitrogen components out of DIN were varied 6-53, 0.14-26.0 and 37.0-94.0 respectively. In this study, percentage of DIN was lower than 15% and dissolved organic nitrogen (DON) was higher than 80%. Mean of annual dissolved inorganic phosphorous (DIP) and organic phosphorous were 0.58 0.04 and 0.48 0.02 M, respectively. DIP and DOP percentages recorded 54 and 46 respectively. Mean annual of dissolved silicon (DSi) obtained 9.5 0.2 M. Based on the results, the system was in phosphorus limitation during spring and summer but it shifted to nitrogen limitation in autuman and winter. Phytoplankton development was not limited by DSi at any seasons

پارامترهاي فيزيكوشيميائي , مواد مغذي , آب , استان مازندران , درياي خزر

تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

جدول، رنگي، مصور، نمودار

موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 44303

كتابنامه: ص. 58- 61

آب- آل‍ودگ‍ي- اث‍ر ف‍ي‍زي‍ول‍وژي‍ك‍ي‌ , آب- درياي خزر- آلودگي , آب- درياي خزر- اثر فيزيولوژيكي , آلودگي دريا- درياي خزر، منطقه

168

ب458ن

628