عنوان :
مطالعه رودخانه هاي كرد آباد و شيت در استان زنجان و بررسي پتانسيل و استعداد آبزي پروري در آنها
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
قانع، احمد
شناسه هاي افزوده :
بهمنش، شهرام ، همكارطرح , مهديزاده ، غلامرضا ، همكارطرح , دانش، علي ، همكارطرح , عابدي ، علي ، همكارطرح , مرادي ، مهدي ، همكارطرح , ميرزاجاني، عليرضا ، همكارطرح , افشارچي ، محمد حسن ، همكارطرح , يوسف زاد، اسماعيل ، همكارطرح , زحمتكش ، يعقوب ، همكارطرح , صياد رحيم، مصطفي ، همكارطرح , خوشحال، جواد ، همكارطرح
تنالگان :
وزارت ﺟﻬﺎد ﮐﺸﺎورزي - ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞﮐﺸﺎورزي - ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر
چكيده فارسي :
بمنظور آگاهي از توان توليد و بهره برداري بهينه از منابع آبهاي جاري استان زنجان و ترسيم دورنماي فعاليت آبزي پروري، پتانسيل آبزي پروري رودخانه هاي شيت و كرد آباد واقع در شهرستان طارم بمدت يكسال مورد بررسي قرار گرفتند. در اين راستا 4 و 3 ايستگاه مطالعاتي به ترتيب در رودخانه هاي شيت و كردآباد انتخاب و عوامل فيزيكي و شيميايي آب و نيز فون ماكرو بنتيك بعنوان اصلي ترين جزء شاخص بيولوژيك حد اكثر در هر فصل دو بار نمونه برداري و بررسي شدند. فون ماهيان رودخانه هاي مزبور نيز در دو مرحله صيد و شناسايي گرديد. تقريبا تمامي پارامترهاي كيفيتي آب (اكسيژن، دما، pH ، مواد مغذي، آمونياك، BOD5 و . . . ) اندازه گيري شده در هر دو رودخانه، در حد مطلوب براي پرورش ماهيان سردآبي قرار داشته اند. آناليز واريانس داده هاي هيدروشيمي در سطح اطمينان 95% نشان داد كه فقط دو پارامتر سختي كل و هدايت الكتريكي در ايستگاههاي انتهايي با ايستگاه اول تفاوت معني داري دارد كه البته در غالب اوقات مقادير اين عوامل بيشتر از حد مجاز براي آبزي پروري نبوده است. انتقال باقيمانده سموم و كودهاي شيميايي مصرفي در باغات و مزارع حاشيه و زهكشهاي پساب خانگي كه مشرف به رودخانه ها مي باشند، بي شك بر تغييرات اين عوامل تاثير گذارند. در اين مدت 26خانواده از 11 راسته و 38 خانواده از 12 راسته موجودات بنتيك به تر تيب در رودخانه هاي كردآباد و شيت مورد شناسايي قرار گرفتند كه غالب آنها متعلق به لارو حشرات آبزي بوده اند. برخي شاخص هاي ساختار جمعيتي محاسبه شده و نيز شاخص زيستي هيلسنهوف براي جمعيت ماكروبنتوز نشانگر وضعيت كيفيتي خوب تاخيلي خوب در اين رودخانه ها بوده است. همچنين در رودخانه شيت يك گونه ودر رودخانه كردآباد 5 گونه از ماهيان شناسايي شدند كه چهار گونه بومي و يك گونه(قزل آلاي رنگين كمان) غير بومي بوده است.
با وجود شرايط كيفي مناسب آب، عواملي مانند كميت آب، كاربري كشاورزي زمينهاي حاشيه، شيب تند در اكثر مسير رودخانه و در نتيجه نبود زمينهاي باير ، عدم دسترسي به زير ساختهاي اساسي نظير جاده و برق در اكثر مناطق و نيز عدم مقبوليت برداشت و دستكاري آب براي آبزي پروري از سوي ساكنين روستاي شيت، از موانع اصلي محدود كننده فعاليت آبزي پروري در رودخانه شيت مي باشند. با اين وجود 2 كيلومتر اوليه مسير از سرمنشا بعلت نزديكي به جاده ،شيب ملايم دره رودخانه و وجود اندك زمين باير شرايط احداث يك كارگاه پرورش ماهي تا 15 تن را دارا مي باشد.
رودخانه كردآباد نيز وضعيت مشابهي دارد يعني شرايط كيفيتي آب بخصوص در مناطق بالا دست براي پرورش قزل آلا بسيار مناسب مي باشد. در 2 كيلومتر اوليه اين رودخانه نيز بعلت وجود زمينهاي بلا استفاده و نيز نزديكي به در ياچه طبيعي كردآباد بعنوان يك منبع آبي قابل دسترس، امكان توليد تا 75 تن ماهيان سردآبي را در غالب 2 يا 3 كارگاه دارا مي باشد. البته بعلت محدوديت زمين، بافت خاك و آب مصرفي بالا، با وجود برقراري شرايط اقليمي مناسب منطقه كردآباد، عملا امكان پرورش تجاري ماهيان گرمآبي در اين منطقه وجود ندارد .
چكيده انگليسي :
Abstract
To reveal the fisheries productivity and to get the maximum possible exploitations of the running water resources, existing potentials for aquaculture in Shit and Kordabad rivers in Tarom of Zanjan province were surveyed in a one year round study. In this way 4 and 3 sampling site were respectively selected in Shit and Kordabad rivers and benthic macroinvertebrates and water samples were collected and analyzed at least two times a season and fish fauna were also sampled and studied only two times during the period. All the measured water quality characteristics(such as O2, water temperature, pH, nutrients, NH3, BOD5 and . . . ) were within the normal range suggested for the cold water fish culture. In both rivers no significant differences (p≤95%) were detected for physicochemical parameters within the study sites except for electrical conductivity and total hardness which differed in the firs and last station. Depletion of Agricultural run off and residual from the adjacent farmlands and municipal drainages into the water body of the rivers, were certainly effective in these changes However none of water quality parameters exceed the maximum permitted level for aquaculture. According to the benthic macroinvertebrates study 38 family of 12 taxa and 26 family of the 11 taxa were identified in Shit and Kordabad rivers respectively, most of them belonged to the aquatic insect larvae of the sensitive groups. Community structure indices and Hilsenhof family level biotic index proved a very good to good water quality criteria for the study sites in both rivers .One fish species in Shit and five species (4 of them were endemic) were identified in Kordabad river.
Despite acceptable water quality in Shit river, some inhibiting factors such as adjacent farmlands and dense agricultural land use, high slope of river valley in most region which cause rare suitable lands for locating aquaculture sites, very limited access to road and electricity supply and lack of acceptability to manipulate or divert river water for fish farms, by the local people, are the major constrains for constructing trout farms in Shit river. However constructing a 15 mt capacity rainbow trout farm is possible at first 2 kilometers of the upstream where the water quality and quantity are relatively better and there are some lands with low slope and access to road and electricity supply.
Kordabad river has a similar criteria and water quality and quantity at upstream is desirable for rainbow trout culture. The first 2 kilometer of this river is capable of constructing trout farms in some non cultivated lands. Moreover the Kordabad natural dam reservoir is available to conduct its water for further demands. In addition a total of 75mt rainbow trout production in the form of 2 or 3 separate site is possible in this river.
Even though the local climate particularly in Kordabad river is acceptable for carp fishes, however land limitations, soil texture and the high volume of water demands, make warm water fishes commercial production impossible.
كليدواژه :
آبهاي جاري , آبزي پروري , بي مهره گان كفزي , فيزيكي وشيميايي , قزل آلاي رنگين كمان
اطلاعات نشر :
تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
جدول، رنگي، مصور، نمودار
فروست :
موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 45653
كتابنامه :
كتابنامه: ص. 66- 70
موضوع :
آبزي پروري , رودها , آبزي پروري- ايران- زنجان (استان)
