490

ارزيابي كمي اثرات Mnemiopsis leidyi به عنوان يك آلاينده زيستي بر روي ساختار مجموعه هاي اكولوژيك حوزه جنوبي درياي خزر با تاكيد بر مجموعه پلانكتوني

اسلامي، فرشته

ميرزاجاني، عليرضا ، همكار طرح , روحي، ابوالقاسم ، همكار طرح , دهقان مديسه ، سيمين ،‌همكارطرح , فضلي، حسن ، همكارطرح , نصرالله زاده ساروي، حسن ، همكارطرح , روشن طبري، مژگان ، همكارطرح , باقري ، سيامك ، همكارطرح , پورنگ، نيما ، همكارطرح , دوستدار،، مسطوره ، همكارطرح , مخلوق، آسيه ، همكارطرح , تهامي، فاطمه السادات ،‌همكارطرح , طهماسبي، مرتضي ، همكارطرح , پورغلام، رضا ، همكارطرح

1395

سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

با ورود گونه مهاجم شانه دار Mnemiopsis leidyi به درياي خزر درسال 1379 اين اكوسيستم دچار تغييراتي شده است .در اين بررسي ارزيابي كمي اثرات شانه دار به عنوان يك گونه مهاجم و آلاينده زيستي بر زوپلانكتون درياي خزر طي سال هاي 1380-1389 انجام گرفت .آنچه از نتايج مشخص شد كه دامنه فراواني و پراكنش شانه دار (ADR) طي سال هاي 1380-1388 در گروه E ) بيومس زياد ودر همه مكان ها ) و در سال 1389 ،ADR در گروهD ارزيابي شد. طي سال هاي 1380-1388 فصل تابستان ADR در گروه E ، اما در تابستان 1389 ميزان بيومس نسبي شانه دار كاهش يافت و ADR ،در گروه D ارزيابي شد. در فصل پاييز نيز در طي سال هاي 1380-1389 ،ADR، فقط در پاييز 1383 و 1389 به ترتيب C و D مي باشد در بقيه سال ها درصد بيومس نسبي زياد و ADR ، در گروه E ارزيابي شد .در فصل زمستان ميزان بيومس نسبي شانه دار كاهش يافت و فقط در زمستان 1380 بيومس نسبي زياد وADR ، در گروه E ا رزيابي شد. در زمستان 1382 و 1383‘ ADR در گروه D و در زمستان 1387 بيومس شانه دار صفر مي باشد. از زمستان 1388-1389 روند كاهشي است و ADR به ترتيب B و A ارزيابي شد.فصل بهارADR، در گروه A-D متغير مي باشد. سال 1380 كه بيومس نسبي شانه دار بيش از 90 درصد مي باشد تهاجم شانه دار، درمرحله گسترش ( Expantion) و سال هاي بعد( 1381-1387 ) با توجه كاهش و افزايش متناوب و سپس روند كاهشي ( 1387-1389) ، تهاجم در مرحله سازگاري ( Adjustment ( ارزيابي شد. با ارزيابي كمي اثر شانه دار برروي جامعه زوپلانكتون با توجه به حذف گونه كليدي (Eurytemora sP. ) و گونه هاي بومي ديگر در تمامي فصول سال هاي 1380- 1389 خيلي قوي(Massive) و كد اثر C4 مي باشد. در فصول تابستان و پاييز كه زيتوده شانه دار بيش از 50% مي باشد تنها گونه Acartia tonsa حضور دارد اما در فصول بهار و زمستان كه ميزان زيتوده شانه دار كاهش مي يابد گونه هاي بيشتري توانسته اند حضور پيدا كنند.

Abstract: After the arrival of the invasive spexies (Mnemiopsis leidyi) in the ecosystem of Caspian Sea in 1999, It had notable impacts. In this study, we,re assessing impacts of quantitative M. leidyi as a biopllutant on zooplankton community in the southern part of the Caspian Sea during 2001-2010 period. It becomes clear that Abundance and Distribution Range ( ADR) of M.leidyi during 2001-2009 was in class E( occurrence in high numbers in all localities) and in year 2010 was in class D( occurrence in moderate numbers in all localities). from 2001- 2009, ADR in Summer season was in class E, but in summer 2010 , relatinve biomass of M.leidyi has decreased and ADR was evaluated as D. During the fall seasons of 2001 -2010, only in fall of 2003 and 2010, the ADR was C) occurrence in low numbers in all localities) and D respectively and in other years, the ADR was in class E. In winter season relative biomass of M.leidyi decreased and only in winter of 2001 relative biomass was high and the highest ADR ( class E). In winter 2003 and 2004, ADR was in class D . The biomass of M.leidyi was found to be zero in winter 2008. From winter of 2009-2010,ADR, were assessed B and A respectively. In the spring, ADR was evaluated A and D. Considering the obtained results, the yesr 2001, which the relative niomass was more than 90 percent,could be considered as the expantion phase and the following years( 2002-2010) with regard to decrease of relative biomass as the adjustment phase. With regards to the loss of the keystone species (Eurytemora sP.) and some other native species ,our evalution showed that the impact of M.leidyi on structure of zooplankton community was assessed as massive (C4).During summer and fall seasons that biomass of M.leidyi was higher than 50%, only A.tonsa exist, but during spring and winter seasons that biomass of M.leidyi was decreased and more species have a chance to exist.

تهاجم زيستي , شانه دار مهاجم , گونه هاي بومي , جامعه زوپلانكتون , حوزه جنوبي درياي خزر

تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

بخشي رنگي، نمودار

موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 47567

كتابنامه: ص. 41- 45

شانه ‌داران- درياي خزر , شانه ‌داران- تاثير بر محيط زيست , آلودگي دريا- درياي خزر، منطقه , آلودگي- جنبه ‌هاي زيست‌ محيطي , آلودگي ‌زدايي زيستي , پلانكتون ‌هاي دريايي- درياي خزر، ساحل , پلانكتون ‌هاي دريايي

۸۰۹۵۵

الف528الف

593