524

بررسي مستمر اثرات متقابل زيست محيطي ناشي از فعاليت و توسعه كارگاههاي پرورش ميگو در منطقه گواتر

خدامي، شراره

آذيني، محمدرضا ، همكارطرح , شكوري، آرش ، همكارطرح , رضاخواه، علي ، همكارطرح , سنجراني، مليحه ، همكارطرح , كريمي، منصور ،همكار طرح , لعل‌شناس، محمد رفيق ، همكارطرح , ياوري، وحيد ، همكارطرح

1390

ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞﮐﺸﺎورزي - ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر - ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ذﺧﺎﯾﺮ آﺑﺰﯾﺎن آﺑﻬﺎي داﺧﻠﯽ

پروژه حاضر در سايت پرورش ميگوي گواتر و خليج گواتر در شرق شهرستان چابهار استان سيستان و بلوچستان انجام پذيرفت.بدين منظور، 20 ايستگاه به ترتيب 2 ايستگاه در كانال آبرسان ،13 ايستگاه در كانالهاي زهكش فرعي و اصلي و 5 ايستگاه در خليج گواتر انتخاب و نمونه برداري از فروردين تا دي ماه 1382انجام پذيرفت. به منظور دستيابي به اهداف مورد نظر پارامترهاي فيزيكي و شيميايي مانند دما ،شوري ،اكسيژن محلول ،PH،نيترات ،نيتريت ،آمونياك ،فسفات و كلروفيلa ، فيتوپلانكتونها و زئوپلانكتونها به صورت ماهانه مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج حاصل از بررسي نشان داد كانال آبرسان (ورودي آب مزارع) ، كانال زهكش اصلي (خروجي زهكش هاي فرعي) و خليج گواتر (محل تخليه پساب) از نظر زيست محيطي باهم متفاوت هستند. ميزان شوري ،pH ، نيترات ،نيتريت ،آمونيوم وكلروفيلa در كانال زهكش بالاتر از كانال آبرسان و خليج گواتر بوده در حاليكه ميزان اكسيژن و فسفات دركانال زهكش كمتر از خليج گواتر بوده است.همچنين رسوبات دانه ريز در كانال زهكش باعث جذب بيشتر فسفات و در نتيجه كاهش ميزان فسفات در كانال زهكش شده است . با توجه به عدم استانداردهاي زيست محيطي ‍ پسابهاي پرورش ميگو در ايران، داده هاي بدست آمده با استاندارهاي ساير كشورها مقايسه گرديد. نتايج نشان ميدهد با توجه به سطح زير كشت ، ميزان دما ،شوري ،اكسيژن محلول و PH آبهاي پذيرنده پساب( خليج گواتر ) در دامنه مجاز قرار گرفته است. در حاليكه ميزان نيترات ، فسفات و كلروفيل a در برخي از زمانهاي مورد بررسي بالاتر از دامنه مجاز بوده و باعث شكوفايي پلانكتوني در منطقه گرديده است. از طرفي خليج گواتر تحت تاثير بادهاي مانسون ميباشد. بعد از مانسون، نيترات ،فسفات ،كلروفيلa و فيتوپلانكتونها در خليج گواتر افزايش نشان داده است. شايان ذكر است اتمام فصل مانسون همزمان با برداشت ميگو است . لذا بالا رفتن برخي از فاكتورها ميتواند ناشي از پساب پرورش ميگو و يا اتمام فصل مانسون باشد. 34 جنس از فيتوپلانكتونها به ترتيب 23 جنس متعلق به دياتومه ها (Chyrsophyta) ، 7 جنس از داينوفلاژله ها (Dinofllagellate)، 4 جنس متعلق به جلبكهاي سبز- آبي (Cyanophyta) و يك جنس از جلبك هاي سبز (Chlorophyta)شناسايي شدند.در صد عمده فيتوپلانكتونها در كانال آبرسان( 3/66% دياتومه )،كانال زهكش (7/51% جلبكهاي سبز – آبي ) و خليج گواتر (5/94% داينوفلاژله ها) بودند. شايان ذكر است ، ميزان و دامنه تغييرات فاكتورهاي فيزيكو شيميايي و تركيب پلانكتوني كانال زهكش با كانال آبرسان و خليج گواتر متفاوت بوده است. در كانال زهكش شرايط به گونه اي است كه بيشتر جلبك هاي سبز ـ آبي توانسته اند رشد نمايند. درصد فراواني و تنوع فيتوپلانكتونها در سال 82 نسبت به سالهاي قبل( قبل از پرورش ميگو و سالهاي 80 و 81 ) خصوصا در خليج گواتر تغيير كرده است.درصد عمده زئوپلانكتون منطقه را سخت پوستان تشكيل داده وگروه غالب پس از سخت پوستان ،تين تينيدها(Thintinida) مي باشند. تنوع زئوپلانكتونها در سال 82 ، نسبت به بررسي هاي سالهاي قبل كمتر شده است.مجموع فراواني فيتوپلانكتونها و زئوپلانكتونها در كانال زهكش بيشتر از خليج گواتر و كانال آبرسان بوده است.

Present project was conducted in shrimp farm located in east of Chabahar in Sistan and Balouchestan province.Twentieth sampling stations at three locations (i.e. 2 stations in supply channel,13 stations in drainage channel and 5 stations in Gwatar Gulf) were selected to determine physical and chemical factors such as; temperature, salinity, dissolved oxygen, pH, nitrate, nitrite, ammonia, phosphate and biological parameters for example Chlorophyll a, phytoplankton and zooplankton. Sampling was conducted once a month from March 2003 until January 2004. The results revealed different bioenvironmental area in the three locations (i.e. supply channel, drainage channel and Gwatar Gulf) over the study period. Concentration of salinity ,pH , nitatr ,nitrite ,ammonia and chlorophyll a in drainage channel were more than supply channel and Gawtar Gulf. While concentation dissolved oxygen and phosphate were in drainage channel less than Gawtar Gulf.Also, sediment with small grain size (clay and silt) caused uptake phosphate and amount phosphate decreased in drainage channel. Considering with lack of environment standards in Iran shrimp effluent, data compared with others countries standard. Results showed that with considerable farm area , value of temperature , salinity , dissolved oxygen and pH were in permit range in Gwatar Gulf while concentation nitrate, phosphate and chlorophyll a were sometimes more than permit range that could cause plankton bloom.Also, Gwatar Gulf were influence monsoon. Nitate , phosphate , chlorophyll a and phytoplankton increased in gwatar Gulf.Regards with that postmonsoon was simultaneus with shrimp harvest.Therefore, increase some parameters could be caused from shrimp effluent or postmonsoon. Thirty four phytoplankton genus were identified including diatoma, dinoflagellate , cyanophyta and chlorophyta. In each area maxiumum percentage of phytoplankton were belonged to diatoma( 63%) in supply channel , cyanophyta(51.7%) in drainage channel and dinoflagellate (94.5% ) in Gwatar Gulf.Amount and range chemical and physical factors and plankton composition were different in drainage channel , supply channel and Gwatar Gulf. Cyanophyta could grow more in drainage channel.Percentage of aboundance and diversity of phytoplankton changed in 2002 inrelation to years ago( before shrimp culture , 2000 year and 2001 year) specially in Gwatar Gulf.Mainly percentage of zooplankton were copepoda and thintinida respectively.Diversity zooplankton decreased ratio to years ago. In drainage channel , abundance total of phytoplankton and zooplankton were more than Gwatar Gulf and supply channel

اثرات زيست محيطي , پرورش ميگو , سيستان و بلوچستان , گواتر

مجري طرح

Khodami Sh

تهران موسسه تحقيقات شيلات ايران

نمودار

موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور. مركز تحقيقات شيلاتي آبهاي دور 90/224

كتابنامه: ص. 78- 80

م‍ي‍گ‍و- پ‍رورش‌ و ت‍ك‍ث‍ي‍ر- ك‍ارگ‍اه‍ه‍ا- چابهار- گواتر , ميگو- پرورش و تكثير , ميگو- جنبه هاي زيست محيطي

58

ب 382 خ

639