عنوان :
بررسي چرخه هاي زايشي و نرخ زادآوري در جمعيت هاي محلي دوجورپاي جنس گاماروس (بندپايان: سخت پوستان)
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
زمان پو، ر مهرداد
شناسه هاي افزوده :
نصر، احسان ، همكارطرح , قايد عبدي، محمدرضا ، همكارطرح
تنالگان :
سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
چكيده فارسي :
گاماروس (CRUSTACEA, Amphipoda) كه به گستردگي در نواحي مختلف جغرافيايي ايران پراكنده است، يكي از نامزدهاي مهم تكثير مصنوعي براي غذاي زنده‌ي ماهي است. اكولوژي اين سخت‌پوست، نقشه‌ي پراكنش آن در ايران، و امكان پرورش آن در شرايط مصنوعي پيش از اين بررسي شده است. لازم است با شناخت دقيق چرخه‌هاي زايش و رشد آنان راه‌هايي براي به‌دست آوردن بيش‌ترين توليد ممكن در اين جانوران يافت شود تا روش مناسبي براي سودآور كردن سرمايه‌گذاري براي پرورش آن به دست آيد. نمونه‌برداري ماهانه در طول يك سال از دو زيرجمعيت از Gammarus pseudosyriacus در دو ايستگاه گوناگون در چشمه‌ي ارژن، منطقه‌ي حفاظت شده‌ي ارژن، استان فارس انجام شد. تفاوت اوليه‌ي مشاهده‌شده ميان ايستگاه‌ها در فاصله‌ي آن‌ها از سرچشمه و نيز قرار داشتن ايستگاه 1 در ميان مراكز تجمع انساني بود. نسبت جنسيتي شماري و توده‌يي، شمار ماده‌هاي داراي تخم، شمار ماده‌هاي بالغ جنسي، شمار تخم در هر دسته‌ي تخم، حجم تخم، و تركيب جمعيتي شمارش و محاسبه شد. با استفاده از اين داده‌ها دو مقياس اصلي نمايه زادآوري و تلاش زايشي محاسبه شد. برخي از عوامل مهم محيطي مانند اكسيژن محلول، دماي هوا و آب، پي‌اچ، و هدايت الكتريكي، غلظت كلسيم، منيزيم، پتاسيم، و سختي آب اندازه‌گيري شد. ايستگاه 2 دماي آب، اكسيژن محلول، و غلظت يون‌هاي محلول بيش‌تري داشت. شمار جمعيت‌ها در اواخر زمستان بيش‌ترين و در پايان تابستان كم‌ترين بود. اين جمعيت‌ها كاهش مشخصي را در شمار تخم‌هاي ساخته شده در پاييز نشان دادند، و شمار ماده‌هاي بي‌تخم در پاييز و زمستان، و شمار ماده‌هاي تخم‌دار در بهار و تابستان بيش‌تر بود. هر دو گروه ماده‌ها و نرها شمار بيش‌تري در ايستگاه 1 داشتند، اما نسبت جنسيتي وزني در هر دو زيرجمعيت به نفع نرها بود. وزن نمونه‌هاي هر دو جنس در ماه‌هاي بهار و تابستان افزايش يافت، و نرهاي ايستگاه 1 وزن بيش‌تري از ايستگاه 2 داشتند. ماده‌هاي زيرجمعيت 1 تخم‌هايي با ميانگين حجم دو برابر ساختند، در حالي كه شمار تخم‌ها در اين زيرجمعيت كم‌تر بود. هر دو جمعيت در ماه‌هاي پاياني زمستان و آغازين بهار نمايه باروري بالاتري داشتند، و اين نمايه در مجموع در زيرجمعيت ايستگاه 2 بالاتر بود. هر دو زيرجمعيت مانند بسياري از ديگر گونه‌هاي گاماروس آب شيرين در همه‌ي ماه‌هاي سال زادآوري داشتند. طرح تغييرات فصلي شمار جمعيت نشان مي‌دهد كه استراتژي اين جمعيت‌ها افزايش شمار در زمستان و افزايش وزن در تابستان است. به نظر مي‌رسد كه هر دو زيرجمعيت شرايط را در ماه‌هاي پايان زمستان تا آغاز بهار مناسب‌تر ارزيابي مي‌كنند، و از آن روي در اين دوره‌ي زماني سرمايه‌گذاري بيش‌تري براي ساخت شمار بيش‌تري از فرزندان انجام مي‌دهند. بالاتر بودن نمايه باروري در ايستگاه 2 فرضيه‌ي پايداري كم‌تر اين زيستگاه را تاييد مي‌كند. افراد اين جمعيت براي جبران ناپايداري محيط انرژي به‌دست آورده‌ي خود را صرف ساخت شمار بيش‌تري از تخم‌ها مي‌كنند تا بخت بقاي شماري از فرزندان را براي نگاه داشتن جمعيت در يك اندازه‌ي بيشينه افزايش دهند. اگرچه ماده‌هاي زيرجمعيت 1 شمار تخم‌هاي كم‌تري مي‌ساختند، براي هر تخم سرمايه‌گذاري و ذخيره‌دهي بيش‌تري مي‌كردند. اين روش نشانه‌ي پايداري بيش‌تر شرايط مناسب در محيط است.
چكيده انگليسي :
Gammarus (CRUSTACEA, Amphipoda), widely distributed in various geographical areas in Iran, is one of the important candidates for artificial production for using in fish food. So far, the ecology of this crustacean, its distribution map in Iran, and the probability of its production in artificial conditions has been investigated. For finding a suitable method to make its production investments beneficial, it is needed to precisely investigate reproduction cycles and growth, to find ways for reaching their maximum production. Two sub-population of G. pseudosyriacus was monthly sampled in two different stations in Arjan spring, Arjan Protected Area, Fars Province in 2006. The two stations differed mainly in their distance to the spring source and to the roadside stores and restaurants. Sex ratios, number of ovigerous females, adult females, clutch size (eggs per brood pouch), egg volume, and the population composition were counted or measured. Fecundity index (FI) and reproductive effort (RE) were calculated using these basic data. Dissolved oxygen, air and water temperature, pH, and electrical conductivity were measured in the field; calcium, magnesium, potassium, and total hardness were measured in laboratory. Station 2 showed higher water temperature, dissolved oxygen, and ionic content. The number of populations was maximum in late winter and minimum in late summer. Both populations produced fewer eggs in autumn, and there were more non-ovigerous females in autumn-winter, while more ovigerous in spring-summer. Males and females of station 1showed a higher number, however, in both stations the sex ratio by weight favored males. Both sexes showed increased weights in spring and summer months and male samples had higher weights in station 1 compared to station 2. Females of station 1 produced eggs of the twice volume, while decreasing clutch size. Both populations showed higher fecundity index in late winter and early spring, which was higher in overall in station 2. As many other Gammarus species, the two subpopulation of G. pseudosyriacus had a continuous reproduction throughout the year. Seasonal patterns of population numbers suggest that the strategy of this population is to increase number in winter and weight in summer. It was suggested that both sub-populations evaluate late-winter to early spring as more suitable, therefore do better investment to produce more offspring in this time period. On the other hand, higher fecundity index in station 2 suggests lower stability of this habitat. Individuals in this habitat expend their energy in production of more eggs to increase the chance of their offspring survival to maintain the population size in a maximum possible level. Females of sub-population 1 produced fewer eggs, but they made more investment of resources for each egg. This strategy indicates higher stability in suitable conditions of the hosting environment.
كليدواژه :
دوجورپا (آمفي‌پود) , گاماروس , چرخه زايشي , چرخه زايشي , نمايه زادآوري , تلاش زايشي
اطلاعات نشر :
تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
بخشي رنگي، جدول، نمودار
فروست :
موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 49236
كتابنامه :
كتابنامه: ص. 52- 53
موضوع :
سخت پوستان , سخت پوستان- پرورش و تكثير , بندپايان , Crustacea , غذاي زنده , آبزي پروري , گاماروس , آبزيان- تغذيه
