عنوان :
بررسي آماري و زيست شناسي ماهيان خاوياري در حوضه جنوبي درياي خزر (آبهاي ايراني)
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
افرايي بندپي، محمدعلي
شناسه هاي افزوده :
مقيم، مهدي ، همكارطرح , طالشيان، حسين ، همكارطرح , پرافكنده، فرخ ، همكارطرح , جوشيده ، هاشم ، همكارطرح , فضلي ، حسن ، همكارطرح , آزاد بخش، علي ، همكارطرح , قاسمي، شهرام ، همكارطرح , شعباني، اسحق ، همكارطرح , صداقت، منصور ، همكارطرح , اسدالهي، محمود ، همكارطرح , حسيني، احسان ، همكارطرح , خوزيني، علي ، همكارطرح , كر، داود ، همكارطرح , محمدي، حسين ، همكارطرح , علي نوري، حسين ، همكارطرح , فدايي، بهروز ، همكارطرح , باقرزاده، فرامرز ، همكارطرح , دريانبرد، غلامرضا ، همكارطرح , خوشرنگ، هوشنگ ، همكارطرح , شهرياري، رمضان ، همكارطرح , نصري چاري، علي ، همكارطرح , خوزيني، غلامرضا ، همكارطرح
تنالگان :
سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
چكيده فارسي :
اين مطالعه در راستاي طرح بررسي آماري و زيست شناسي ماهيان خاوياري در سواحل جنوبي درياي خزر (آبهاي مازندران) بصورت ماهانه در طي سالهاي 1388 لغايت 1391 انجام شد. در مجموع تعداد 1859 عدد ماهي خاوياري از گونه هاي مختلف شامل تاسماهي ايراني (Acipenser persicus) با 1283 عدد (69%) ، ازون برون (A. stellatus) با 348 عدد (19%)، فيل ماهي (Huso huso) با 109 عدد (6%)، شيپ (A. nudiventris) با 77 عدد (4%) و تاسماهي روسي (A. gueldenstaedtii) با 42 عدد (2%) بترتيب بيشترين و كمترين درصد فراواني را در صيد تشكيل دادند. در كل 6/53263 كيلوگرم گوشت و 5633 كيلوگرم خاويار بدست آمد و نسبت درصد خاويار به گوشت در كل جمعيت 6/10 بدست آمد. نتايج نشان داد كه ميزان توليد گوشت و خاويار براي تمام گونه ها از سال 1388 تا 1391 داراي روند كاهشي بوده بطوريكه ميزان گوشت و خاويار تاسماهي ايراني به ترتيب از 12146 به 4465 كيلوگرم و خاويار از 1358 به 487 كيلوگرم تقليل يافته است . ميزان صيد در واحد تلاش صيادي نشان داد كه روند آن از سال 1388 لغايت 1391 كاهشي بوده است. در كل ميزان صيد در واحد تلاش تاسماهي ايراني از 150/0 (1388) به 130/0 در سال 1391 ، ازون برون از 009/0 (1388) به 021/0 (1391(، تاسماهي روس از 002/0 (1388) به 003/0 (1391( ، شيپ از 027/0 (1388) به 001/0 (1391) و فيلماهي از 123/0 (1388) به 018/0 كيلوگرم قايق/روز در سال 1391 كاهش داشته است. در مجموع از كل ماهيان خاوياري صيد شده تعداد 1061 عدد ماهي داراي خاويار بودند كه تاسماهي ايراني با 69% بيشترين فراواني، ازون برون (1/18%)، فيلماهي (5/5%)، شيپ (7/4%) و تاسماهي روس با 7/2% كمترين فراواني را در توليد خاويار به خود اختصاص دادند. از نظر رقم بندي خاويار نيز دان 1 با 6/49% ، دان 2 (38%)، دان 3 (6/10%) و فشرده با 9/1% به ترتيب بيشترين و كمترين سهم را در رقم بندي خاويار داشتند.
بيشترين ميزان توليد گوشت و خاويار مربوط به گونه تاسماهي ايراني با 31414 كيلوگرم و 7/3515 و كمترين آن مربوط به تاسماهي روس با 841 كيلوگرم و 9/105 كيلوگرم بود. نتايج نشان داد كه 9/65% از ماهيان بوسيله صيدگاهها و 1/34% بوسيله ماهيگيران پره صيد شدند. در مجموع 391 عدد ماهي از گونه هاي مختلف تعيين سن شدند كه حداكثر سن ماهي صيد شده مربوط به فيلماهي ماده با 41 سال و حداقل آن مربوط به گونه ازون برون با 9 سال سن بود. تاسماهي ايراني و ازون برون دو گونه غالب نسبت به ساير گونه ها در صيد بودند. تاسماهي ايراني در سالهاي 1388 ،89 ،90 و 91 ، به ترتيب بيشترين فراواني را در گروههاي سني 15-14 ساله (50%) ، 16-15 ساله (41%) ، 15-14 ساله (57%) و 16-15 ساله (56%) داشت. همچنين ازون برون بيشترين فراواني را در سنين 14 ساله (50%) در سال 88، 16-15 ساله (41%) در سال 89، 14 ساله (43%) در سال 90 و در گروه سني 14-13 ساله (59%) در سال 1391 به خود اختصاص دادند.
بررسي ميانگين طول چنگالي و وزن بدن در گونه هاي مختلف ماهيان نشان داد كه ميانگين طول چنگالي و وزن بدن تاسماهي ايراني داراي روند كاهشي بوده، بطوريكه ميانگين طول چنگالي و وزن بدن تاسماهي ايراني به ترتيب از 7/16±4/152 سانتي متر و 2/9±8/25 كيلوگرم در سال 1388 به 7/18±6/146 سانتي متر و 2/9±1/22 كيلوگرم در سال 1391 كاهش يافت. در مقابل، ميانگين طول چنگالي و وزن فيلماهي به ترتيب از 1/41±8/218 سانتي متر و 6/96±3/137 كيلوگرم در سال 1388 به 2/45 ±3/231 سانتي متر و 5/78±2/146 كيلوگرم در سال 1391 افزايش داشته است. بنابراين نتيجه گيري مي گردد كه ذخاير ماهيان خاوياري در درياي خزر داراي روند كاهشي بوده و برخي از گونه هاي آن كه در سال 1385 در ليست قرمز در طبقه ماهيان در معرض خطر قرار داشتند هم اكنون با يك پله سقوط در طبقه ماهيان در معرض خطر بحراني قرار دارند كه مي تواند زنگ خطر جدي براي اين ماهيان با ارزش باشد. با توجه به شرايط كنوني پيشنهاد مي گردد كه روند توقف صيد تجاري ماهيان خاوياري در درياي خزر ادامه يابد و فقط صيد مولدين مورد نياز جهت تكثير مصنوعي و بررسي هاي تحقيقاتي البته با تامين اعتبار به موقع انجام گردد.
چكيده انگليسي :
Abstract:
This study have been conducted entitle biological and statistical sturgeon in the southern Caspian Sea (Mazandaran waters)” from 2009 to 2013. Sampling was manthly. Overal, 1859 specimens of different species of sturgeon was caught including Acipenserpersicus (69%), A. stellatus (19%), Husohuso (6%), A. nudiventris (4%) and A. guldenstaedtii (2%). Totally, the meat and caviar of five species were found 53263.6 kg and 5633 kg respectively and caviar to meat ratio was 10.6%. The results show that ration of meat and caviar whole species reduced from 2009 to 2012 in which the meat and caviar of A. persicus was declined from 12146 to 4465 kg in meat and caviar from 1358 to 487 kg were extremely reduced respectively. The CPUE (catch per unit effort) of sturgeon has fluctuated from 2009 to 2012. Totally, the CPUE of A. persicus was decreased from 0.150 (2009) to 0.130 (2012) kg boat per day, A. stellatue from 0.009 (2009) to 0.021 (2012) kg boat/day, A. guldenstaedtii from 0.002 (2009) to 0.003 (2012) kg boat/day, A. nudiventris from 0.027 (2009) to 0.001 (2012) kg boat/day and H. huso from 0.123 (2009) to 0.018 (2012) kg boat /day. 1061 specimens of fish has been caviar including A. persicus with 69%, A. stellatus (18.1%), H. huso (5.5%), A. guldenstaedtii (2.7%). The frequency of caviar categorize was included 1 , 2, 3 and massive with 49.6%, 38%), 10.6% and 1.9% , respectively. The highest of meat and caviar belong to A. persicus with 31414 kg and 3515.7 kg, respectively were found and the lowest was 841kg and 105.9 kg pertain to A. guldenstaedtii. The results show that 65.9% of sturgeon was caught by legal catch (landing) and 34.1% by beach seine remained. 391 individuals was age determined that the minimum and maximum age was 9 and 41 year comprised to H.huso and A. stellatus, respectively. A. persicus and A. stellatus were majority caught compare to other species. A. persicus has the highest frequency in 14-15 year age groups with 50% and 57% in 2009 and 2011, respectively and 15-16 year age group with 41% and 56% in 2010 and 2012, respectively. The results show that mean of fork length, body weight, caviar weight of A. persicus was declined because the FL and weight average (±SD) obtained from 152.4±16.7cm and 25.8±9.2 kg in 2009 to 146.5± 18.7cm and 22.1±9.2kg in 2012, respectively. In contrast, the average (±SD) FL and weight of H. huso was increased from 218.8±41.1cm and 137.3±96.6kg in 2009 to 231.3±45.2cm in FL and 146.2±78.5kg body weight in 2012, respectively. Consequently, the results show that stocks of sturgeon in the Caspian Sea has a trend declined because of some species in IUCN categorize list was Endangered in 2006 but at this moment lie in Critically Endangered list of IUCN categorize were down which could be a serious alarm for the valuable sturgeon fish in the Caspian Sea. Therefore, recommendation that trade catch of sturgeon in the Caspian Sea must be forbidden and continue legal catch for spawner fish that needede to artificial propagation only.
كليدواژه :
زيست شناسي , ماهيان خاوياري , تاسماهي ايراني , ازون برون , تاسماهي روس , شيپ , فيلماهي , صيد در واحد تلاش , درياي خزر , ايران
اطلاعات نشر :
تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
بخشي رنگي، جدول، نمودار
فروست :
موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 47935
كتابنامه :
كتابنامه: ص. 88- 91
موضوع :
تاس ماهيان- ايران- پرورش و تكثير , تاس ماهيان- درياي خزر , ماهي ها- فيزيولوژي , تاس ماهيان- پرورش و تكثير- جنبه هاي اقتصادي , تاس ماهيان- صيد
