عنوان :
بررسي تراكم و تنوع فيتوپلانكتون با تاكيد بر پتانسيل شكوفايي جلبكي درحوزه جنوبي درياي خزر- استان مازندران
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
مخلوق، آسيه
شناسه هاي افزوده :
نگارستان، حسين ، همكارطرح , پورغلام، رضا ، همكارطرح , نصراله‌زاده‌ساروي، حسن ، همكارطرح , افرايي، محمدعلي ، همكارطرح , روحي، ابوالقاسم ، همكارطرح , سادات‌تهامي، فاطمه ، همكارطرح , نصراله‌تبار،عبداله ، همكارطرح , صفوي، ابراهيم ، همكارطرح , رضايي، مرضيه ، همكارطرح , ابراهيم‌زاده، مجيد ، همكارطرح , كيهان‌ثاني، عليرضا ، همكارطرح , خداپرست، نوربخش ، همكارطرح
تنالگان :
وزارت ﺟﻬﺎد ﮐﺸﺎورزي - ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞﮐﺸﺎورزي - ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر
چكيده فارسي :
اين تحقيق به منظور تعيين تراكم، زي توده و تنوع فيتوپلانكتون و تغييرات زماني-مكاني آن ها در چهار نيم خط عمود بر ساحل (تنكابن، نوشهر، بابلسرو امير آباد) در استان مازندران، طي شش ماه از فصول مختلف در سال 1391 انجام گرديد. تعداد 72 نمونه آب از لايه سطحي در ايستگاههاي داراي 5، 15 و 30 متر عمق جمع آوري شدند و سپس بررسي هاي كمي و كيفي نمونه ها منطبق با روش كار موجود در آزمايشگاه پلانكتون استاندارد شده (17025ISO) در پژوهشكده اكولوژي درياي خزر انجام گرديد. مطالعه تنوع فيتوپلانكتون در بررسي كيفي نشان داد كه در ساختار آن 112 گونه شركت داشته اند كه در 9 شاخه ي باسيلاريوفايتا (Bacillariophyta)، پيروفايتا (Pyrrophyta)، سيانوفايتا (Cyanophyta)، كلروفايتا (Chlorophyta)، اگلنوفايتا (Euglenophyta)، كريپتوفايتا (Cryptophyta)، كريزوفايتا (Chrysophyta) ، هاپتوفيتا (Haptophyta) و زانتوفايتا (Xantophyta) طبقه بندي گرديدند. ضمن آنكه موجودات تاژكدار فيتوپلانكتوني با حداكثر طول خطي (MLD) كمتر از 10 ميكرون نيز مشاهده گرديدند كه تحت گروه تاژكداران كوچك(Small flagellates) تقسيم بندي شدند. بطوريكه در شاخه باسيلاريوفايتا (42) ، پيروفايتا (18)، سيانوفايتا (14)، كلروفايتا (15) واگلنوفايتا (11) گونه جاي گرفت. تعداد گونه در سايرشاخه ها از 1 تا 3 عدد متغير بوده است.ميانگين تراكم فيتوپلانكتون به همراه خطاي استاندارد درطي دوره نمونه برداري 32 ± 164 ميليون سلول در مترمكعب بود. بررسي نشان داد كه تراكم از ارديبهشت تا شهريورتقريبا 2 برابر افزايش يافت و سپس با حدود 5/2 برابر كاهش در آبان با شيب تند در ماههاي دي و اسفند افزايش نشان داد. بطوري كه ميانگين تراكم در ماههاي دي و اسفند حدودا 5 برابر ميانگين تراكم در ساير ماههاي مورد بررسي،گرديد.ميانگين تراكم درنيم خط هاي غرب استان يعني تنكابن و نوشهر به ترتيب 6/1 و 2 برابرميانگين تراكم درنيم خط شرقي (اميرآباد) گرديد. باسيلاريوفايتا با 89 درصد بيشترين درصد تراكم را در بين شاخه‌هاي فيتوپلانكتوني دارا بوده است. پيروفايتا، سيانوفايتا و كلروفايتا به ترتيب رتبه هاي بعدي از درصد تراكم را بدست آوردند. شاخه ي كريزوفايتا و گروه تاژكداران كوچك (4/1) درصد تراكم يكساني را نشان دادند. بررسي ماهانه ميانگين تراكم گونه هاي غالب نشان داد كه Chaetoceros throndsenii در سه ماه اول نمونه برداري يعني ماه هاي ارديبهشت، تير و شهريور بعنوان اولين گونه غالب حضور يافت ولي در ماه هاي آبان، دي و اسفند به ترتيب گونه هاي Thalassionema nitzschioides، Skeletonema costatum و Pseudonitzschia seratia در رتبه اول تراكم قرار گرفتند. ميانگين زي توده فيتوپلانكتون به همراه خطاي استاندارد (SE) در طي دوره 1 /18 ± 5/156 ميلي گرم در مترمكعب بدست آمد. ميانگين زي توده در ماههاي فصول تابستان و زمستان بالاتر از ماه هاي دو فصل ديگرثبت گرديد. زي توده فيتوپلانكتون در طي مطالعه عمدتا تحت تاثيرباسيلاريوفايتا و پيروفايتا شكل گرفت. در ماههاي مربوط به فصول بهار و تابستان Cyclotella meneghiniana و Coscinodiscus jonesianus از باسيلاريوفايتا و در ماههاي مربوط به فصول پاييز و زمستان گونه Prorocentrum proximum از پيروفايتا نخستين گونه هاي غالب در زي توده را تشكيل دادند.گونه هاي ريز سايز وتاژكدار موجود در شاخه هاي مختلف (كريزوفايتا، باسيلاريوفايتا و ..) اهميت زيادي در تشخيص وضعيت اكولوژيكي و كيفيت آب بخصوص از بهار تا پاييزداشته اند. افزايش تراكم آن ها در محدوده زماني فوق تحت تاثير عوامل مختلف بيانگردريافت مواد مغذي از لايه هاي عمقي بوده است. جايگزيني گونه هاي غالب در فصول پيش از زمستان، از فرم هاي انفرادي، كلني هاي كوچك و رشته هاي كوتاه به Pseudonitzschia seriata و Skeletonema costatum داراي فرم زنجيره اي متوسط تا بلند در زمستان بيانگر افزايش مواد مغذي در لايه سطحي ناشي از اختلاط عمودي در ستون آب است. بنظر مي رسد كه وجود استرس و عدم ثبات در اكوسيستم، به نفع گونه هاي داراي پتانسيل شكوفايي بخصوص Chaetoceros throndsenii و Pseudonitzschia seriata بوده است. توان رشد و تكثير در محيط فاضلابي و پتانسيل توليد سم به ترتيب ازديگر خصوصيات اكولوژيكي و فيزيولوژيكي قابل توجه در اين گونه ها مي باشد.
چكيده انگليسي :
This study was conducted to determine of phytoplankton abundance and diversity of water and their spatial and temporal fluctuations in the Mazandaran coastal of Caspian Sea in 6 months, at 4 transects (Tonekabon, Nowshahr, Babolsar, Amirabad) during different season of 2012-2013. 72 samples were collected at surface layer of water in 5, 15 and 30m depths. The sampls were analyzed based on the standard methods. 112 species contributed in phytoplankton community structure which where classified in 9 phyla namly: Bacillariophyta (42 species), Pyrrophyta (18 species), Cyanophyta (14 species), Chlorophyta (15 species), Euglenophyta (11 species), Cryptophyta (2 species), Chrysophyta (3 species), Haptophyta (1 species) and Xantophyta (1 species). Meanwhile small flagellate algae with Maximum Linear Dimension (MLD) <10 µ observed which they classified in small flagellates. Mean annual phytoplankton abundance with standard error obtained 164 ± 32 million Cells/m3. Seasonal study showed that phytoplankon abndance of summer was 1.5 folds of spring. The value in auttuman was same as spring, however it increased sharply in winter. The mean phytoplankton abundance of winter was 5 folds of the other seasons. Mean phytoplankton abundance of Tonkabon and Nowshahr (west transects) were 1.6 and 2 folds of Amirabad (east transect), respectively. Bacillariophyta with 89 percent of total abundance was the predominant phylum and Pyrrophyta was the second one. The third and fourth of dominant phyla were Cyanophyta and Chlorophyta, respectively. Chrysophyta and small flagellates showed equal percentage of abundance (1.4 percent of total abundance). Monthly study showed that Chaetoceros throndsenii was the first dominant species in Ordibehesht, Tir and Shahrivar. However, the first dominant species in Aban, Day and Esfand were Thalassionema nitzschioides, Skeletonema costatum and Pseudonitzschia seratia respectively. Mean phytoplankton biomass calculated 156.5 ± 18.1 during the study period. The mean of biomass was higher in summer and winter than the two other seasons. Phytoplankton biomass was formed mainly by Bacillariophyta and Pyrrophyta in all seasons. The highest biomass were belonged to Cyclotella meneghiniana and Coscinodiscus jonesianus (Bacillariophyta) in spring and summer respectively.While in fall and winter Prorocentrum proximum was in the first place of dominat species. Small size and flagellates species of different phyla (Chrysophyta, Bacillariophyt...) had importance role for determination of ecological and water quality conditions during spring to autuman. The increasing of phytoplankton abundance within these times indicates to regeneration of nutrients or entrainment of nutrient-rich deep water. Dominant species were observed in single forms, small filament and loose colonies during spring to autuman. However, these form shifted to fair-long chains form in winter which it indicates to nutrient-rich water was brought to the surface by vertical mixing process. It seems that environmental stress and instability of ecosystem was benefit to Chaetoceros throndsenii and Pseudonitzschia seriata which are known as species with bloom potential. Ability of reproduction in sewage environment (Chaetoceros throndsenii) and toxin production (Pseudonitzschia seriata) are the ecological and physiological significant characters of the two species.
كليدواژه :
فيتوپلانكتون , تراكم , زي توده , تنوع , استان مازندران , درياي خزر
اطلاعات نشر :
تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
جدول، رنگي، مصور، نمودار
فروست :
موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 44763
كتابنامه :
كتابنامه: ص. 49- 53
موضوع :
پلانكتون هاي گياهي , پلانكتون هاي گياهي- درياي خزر , پلانكتون هاي دريايي
