مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تخمين تابع استحصال خاويار طي دوره 1373-1352

چكيده :

خاويار يكي از اقلام مهم صادرات غير نفتي كشور با شهرت جهاني است و مي تواند براي شناساندن جمهوري اسلامي ايران نيز بكار گرفته شود. گرچه ماهيان خاوياري درياي خزر نود درصد خاويار جهان را تامين ميكنند ولي در سالهاي اخير عيلرغم تكثير مصنوعي به ميزان زياد، كاهش شديدي در ميزان صيد ماهي و استحصال خاويار مشاهده شده است . در اين بررسي اطلاعات سالهاي 52 تا 73 براي برآورد همزمان دو تابع صيد و استحصال مورد استفاده واقع شد و از نظر اقتصادسنجي نتيجه برآورد مطلوب ارزيابي شد. همچنين معلوم شد كه الف ) ذخيره ماهيان خاوياري درياي خزر به شدت كاهش يافته است كه بيشتر ناشي از برداشت بي سابقه بيش از 240 هزار تن در سالهاي 57 تا 66 توسط كشورهاي حاشيه آن بوده است و دام گستري ماهيان خاوياري نيز آنرا تشديد كرده است ، بطوريكه حتي تكثير مصنوعي نتوانسته اين اثر را خنثي كند. ب ) تركيب ماهيان صيد شده نيز در طي سالها تغيير كرده است كه گوياي تغيير در تركيب جمعيتي آنها در دريا است ، در نتيجه ميزان استحصال نيز تغيير كرده است . ج ) بر اساس قالبهاي برآورد شده درمي يابيم كه با استفاده از برخي از عوامل توليد به صورت بهينه عمل نشده است ، يا در مرحله اول يا سوم توليد قرار دارد، و ميزان صيد نيز به صورت بهينه تعيين نشده است .