عنوان :
ترجمه و توضيح و ارزشيابي بخش اول كتاب حليه الانسان و حلبه اللسان در دستور زبان فارسي
پديدآورندگان :
صادقي علي اشرف نويسنده , رخشانفر محمدرضا نويسنده
نام دانشگاه :
دانشگاه تهران
كليدواژه زبان طبيعي :
حليه الانسان و حلبه اللسان , دستور زبان فارسي , جمال الدين احمدبن علي بن الحسين بن علي ابن مهنا , دستور نويسان , زبان عربي
دامنه موضوعي :
علوم انساني
چكيده :
رساله حاضر ترجمه كتاب "حليه الانسان و حلبه الانسان " از سيد جمال الدين احمدبن علي بن الحسين بن علي ابن مهنا فرزند عنبه الحسيني مي باشد. وي از جمله دستورنويساني است كه براي عرب زبانان دستور فارسي نوشته است . تمام مطالب زباني در 28 باب طرح ريزي شده و قبل از شروع به معرفي بابها، بخشي مشتمل بر چند فصل قرار مي گيرد كه بيشتر قواعد دستوري را تشكيل مي دهد. چند باب منحصرا مربوط به قواعد دستوري از قبيل : صرف افعال ، حروف اضافه و ربط، اسم اشاره ، و غيره مي باشد. چند باب ديگر نيز واژگان عربي را در مقايسه با واژگان هم معناي آن به فارسي در موضوعاتي از قبيل خويشاوندي ، نام پيشه ها، رنگها، درختان و ميوه ها، بيماري ، شمار و حساب و غيره بررسي مي كند. باب آخر در امثال و حكم است . از نحو و جمله سازي سخني به ميان نيامده است . بدين ترتيب در ابن كتاب دستور زبان تطبيقي ، آموزش يك زبان ، كتاب لغت و معناشناسي و غير تعليم داده مي شود. نويسنده به وجود گونه ها و لهجه هاي مختلف يك زبان معتقد بوده و نيز به واجهايي كه هر دو زبان عربي و فارسي نسبت بهم فاقد آن هستند اشاره كرده منتها از عهده توصيف دقيق آن برنيامده و آنرا با اصطلاحات تجويدي مرسوم بيان كرده مي كند. اطلاعات نويسنده طبق آنچه از كتاب برمي آيد در مورد زبان فارسي و تا حدي هم در مورد زبان عربي چندان عميق نيست . سطح و كاربردي كه اززبان عرضه مي كند روشن نبوده و كار وي نقطه آغاز و انجامي رانشان نمي دهد.
