مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - طرح و بررسي تحول سبك زبان روزنامه در نيم قرن اخير از ديدگاه دستور واژگان

چكيده :

موضوع رساله حاضر طرح و بررسي تحول سبك روزنامه در نيم قرن اخير از ديدگاه دستور و واژگان مي باشد. بدين منظور از ميان روزنامه هاي اين دوره پنجاه ساله ، چند روزنامه ، و مجله براي اين بررسي برگزيده شد. از ميان روزنامه هايي كه قبل از سال 1300 وب بعد از آن تا كنون (1354) چاپ شده اند، دو روزنامه ايران (1331-1288) و اطلاعات (1305 - تا امروز) اساس اين پژوهش قرار گرفته و روزنامه هاي كوشش ، اقدام ، اميد، تجدد، ايران ، ناهيد، قانون ، حلاج و كيهان نيز بازبيني و بررسي شدند. نتايج بدست آمده از بررسي روزنامه ها با نتايج بدست آمده از بررسي سالنامه پارس (سالهاي 1305، 1307، 1311، 1315، 1316، 1320) مجله آينده 1306 - 1305 مجله مهر (1316 - 1312) مجله تعليم و تربيت يا آموزش و پرورش (1320-1312) مقايسه و نتايج بررسي دوم يافته هاي اين پژوهش را از بررسي نخست تاييد كرد. محدوده پنجاه سال مورد نظر اين پژوهش براساس اسناد مذكور به سه روش تقسيم مي شود: در دوره نخست كه از سال 1300 تا 1313 ادامه مي يابد. دگرگوني واژگان زبان فارسي محدود و فقط در نامهاي خاص (القاب ، شهرها) و مقايسات (زمان ) بچشم مي خورد. دوره دوم از سال 1313 آغاز و به سال 1320 خاتمه مي يابد. در اين دوره در حقيقت از شب سوم اسفند ماه 1313 آغاز مي شود و در فرداي آن نيز نخستين مقاله فارسي سره در روزنامه اطلاعات با عنوان سخن شاه شاه سخن هاست به چاپ رسيده است . دگرگوني واژگان زبان فارسي بخاطر گرايشهاي ميهني و تشكيل فرهنگستان ايران سرعت مي يابد.